Verslóritgerðir B-Miscellaneous 2002 B-Date , O strákar O Er O ungt O fólk O auðveld O bráð O óprútinna O auglýsenda O ? O Í O lífsgæðakapphlaupi O nútímans O verða O auglýsendur O sífellt O bíræfnari O . O Samkeppnin O um O neytendur O fer O harðnandi O og O auglýsingastofur O skjóta O upp O kollinum O , O hver O á O eftir O annarri O . O Fyrirtæki O fara O áður O ótroðnar O slóðir O í O auglýsingum O sínum O og O ríður O oft O um O þverbak O í O þeim O efnum O . O Það O sem O vekur O hins O vegar O mestan O óhug O fólks O er O hve O auglýsingum O er O beint O í O æ O ríkari O mæli O til O ungs O fólks O . O Markhópurinn O verður O stöðugt O yngri O og O er O það O mörgum O hið O mesta O áhyggjuefni O . O Ungt O fólk O er O æðiáhrifagjarnt O vegna O þess O á O hve O mótandi O aldri O það O er O . O Lítið O þarf O til O að O breyta O skoðunum O þess O og O lífsviðhorfum O . O Það O hefur O meira O fé O milli O handanna O en O áður O fyrr O og O vílar O ekki O fyrir O sér O að O steypa O sér O í O skuldir O til O að O heltast O ekki O úr O neyslukapphlaupslestinni O . O Í O dag O þykir O forneskjulegt O meðal O ungs O fólks O að O eiga O ekki O nýjustu O tæki O og O tól O , O t.a.m. O farsíma O , O víðómahljómflutningstæki O , O sjónvarp O , O videotæki O , O DVD-spilara O og O fartölvu O . O Ungt O fólk O virðist O líta O á O skuldir O sem O vandamál O morgundagsins O og O tekur O fyrir O einn O dag O í O einu O í O neyslugleði O sinni O . O Það O er O einnig O fljótt O að O gleyma O ; O gleypir O hvert O tískufyrirbrigið O á O fætur O öðru O og O gleymir O því O síðasta O . O Peningaleysi O stendur O því O ekki O fyrir O þrifum O , O langi O það O í O eitthvað O . O Þegar O kemur O að O skuldadögum O eru O aðrir O látnir O borga O brúsann O . O Í O harðnandi O samkeppni O virðast O auglýsendur O hafa O komist O á O nýtt O gróðabragð O og O bera O ófáar O auglýsingar O þess O merki O . O Í O auglýsingum O leikur O yfirleitt O ungt O og O myndarlegt O fólk O í O flottum O fötum O . O Fólk O sem O hefur O ekki O áhyggjur O af O nokkrum O sköpuðum O hlut O , O þá O allrasíst O fjárskorti O . O Auglýsingar O nokkurra O fyrirtækja O hér O á O landi O hafa O vakið O athygli O sökum O þess O hve O óprúttnar O þær O þykja O vera O og O eru O auglýsingar O kortfyrirtæjanna O þar O fremstar O í O flokki O . O Svarta B-Miscellaneous kortið I-Miscellaneous er O kreditkort O gefið O út O af O VISA B-Organization og O á O það O að O vera O sérsniðið O þörfum O ungs O fólks O . O Slagorð O þess O : O « O Á O morgun O kemur O nýr O dagur O » O er O fullkomið O dæmi O um O þann O hugsunarhátt O er O ríkir O meðal O ungs O fólks O í O dag O . O VISA B-Organization beinir O með O þessu O þeim O skilaboðum O til O þess O að O það O sé O í O lagi O að O steypa O sér O í O skuldir O vegna O þess O að O « O á O morgun O kemur O nýr O dagur O » O . O Hinn O kortarisinn O , O Eurocard B-Organization , O slær O heldur O ekki O slöku O við O með O Atlaskorti B-Miscellaneous sínu O með O slagorðið O : O « O Farðu O alla O leið O » O . O Maður O fær O það O hálfpartinn O á O tilfinninguna O að O skilaboðin O séu O að O ungt O fólk O eigi O að O nýta O úttektarheimildina O til O fulls O og O « O fara O alla O leið O » O . O Kortafyrirtækin O gerast O einnig O svo O kræf O að O ganga O í O framhaldsskóla O með O ýmis O tilboð O ef O framhaldsskólanemar O gerast O áskrifendur O . O Þau O bjóða O ferðaávísanir O sem O hvetja O ungt O fólk O til O að O fara O utan O og O leika O lausum O hala O með O kortið O . O Þau O fá O ungt O fólk O til O að O líta O ekki O á O úttektarheimild O sem O skuld O við O kortafyrirtækin O heldur O fundið O fé O . O Því O hefur O opnast O nýr O neysluheimur O og O sér O það O ýmsar O lífsins O lystisemdir O í O hyllingum O . O Mörgum O kann O að O þykja O undarlegt O að O kortafyrirtækin O vilji O að O ungt O fólk O steypi O sér O í O skuldir O við O þau O vegna O þess O að O það O getur O trauðla O borgað O skuldir O sínar O . O Það O sem O hins O vegar O gleymist O oft O að O taka O með O í O reikninginn O er O að O til O að O fá O kreditkort O þarf O að O vera O þinglýstur O fasteignareigandi O . O Ungt O fólk O fær O því O foreldra O sína O til O að O skrifa O undir O tryggingarvíxil O og O eru O þá O kortafyrirtækin O komin O með O trausta O greiðendur O . O Teljast O verður O að O ungt O fólk O sé O því O ekki O nógu O traustur O viðskiptavinur O , O en O góður O þó O . O Önnur O minnisstæð O auglýsing O er O bjórauglýsing O Egils B-Organization , O þar O sem O auglýstur O var O Egils-sterkur B-Miscellaneous . O Þar O sem O bannað O er O að O auglýsa O hvers O kyns O áfengi O á O Íslandi B-Location gerðu O yfirvöld O athugasemd O við O auglýsinguna O . O Í O henni O var O lítið O lagt O upp O úr O bragðgæðum O og O frískleika O heldur O var O aðalatriðið O styrkleiki O hans O , O 6,2% B-Percent . O Hvað O sem O því O líður O báru O auglýsingarnar O þess O greinileg O merki O að O spjótunum O var O beint O að O ungu O fólki O ; O að O það O þyrfti O færri O bjóra O til O að O verða O drukkið O . O Símafyrirtækin O hafa O einnig O verið O sökuð O um O að O ginna O ungt O fólk O með O auglýsingum O sínum O . O Fyrirframgreidd O símkort O eru O sérstaklega O hugsuð O til O að O koma O ungu O fólki O á O bragðið O áður O en O það O verður O fjárráða O . O Einnig O er O hægt O að O fá O « O gefins O » O síma O gegn O því O að O gerast O áskrifandi O að O símþjónustu O í O eitt O ár O . O Mánaðarlegur O símreikningur O er O færður O inn O á O kreditkortareikning O og O hafa O margir O foreldrar O , O er O gengist O hafa O í O ábyrgð O fyrir O börn O sín O , O fengið O að O kynnast O neyslugleði O þeirra O . O Klókindi O símfyrirtækjanna O eru O svo O mikil O að O beinlínis O allt O ungt O fólk O á O farsíma O . O Hér O hafa O verið O tekin O nokkur O dæmi O um O auglýsingar O sem O beinast O fyrst O og O fremst O að O ungu O fólki O . O Teljast O verður O að O ungt O fólk O nú O til O dag O sé O nokkuð O auðveld O bráð O auglýsenda O miðað O við O árangur O þeirra O . O Spurn O ungs O fólks O eftir O gæðum O hefur O aukist O jafnt O og O þétt O síðustu O árin O og O í O tímanna O rás O hefur O neyslumunstrið O tekið O stakkaskiptum O . O Það O gerir O miklar O kröfur O um O hvers O kyns O gæði O og O hafa O auglýsendur O bersýnilega O fært O sér O það O í O nyt O . O Verslóritgerðir B-Miscellaneous 2003 B-Date , O stelpur O Lífsgleði O njóttu O Lífsgleði O skiptir O miklu O máli O þegar O fólk O vill O vera O hamingjusamt O . O Það O getur O ekki O verið O skemmtilegt O að O lifa O lífinu O þegar O maður O er O sífellt O óánægður O og O fúll O og O maður O fær O miklu O meira O út O úr O lífinu O þegar O maður O er O glaður O og O hamingjusamur O . O Hver O einstaklingur O skapar O örlög O sín O og O lífsviðhorf O manna O skiptir O miklu O máli O þegar O takast O þarf O á O við O hlutina O . O En O í O hverju O er O lífsgleði O fólgin O og O geta O í O raun O allir O notið O hennar O ? O Í O dag O ríkir O mikil O ólga O í O heiminum O og O stríðið O í O Írak B-Location hefur O verið O mjög O áberandi O . O Margir O hafa O misst O fjölskyldur O sínar O og O heimili O í O stríðinu O en O þrátt O fyrir O það O mátti O sjá O gleði O í O andliti O fólks O þegar O Bandaríkjamenn B-Miscellaneous náðu O að O koma O Saddam B-Person Hussein I-Person frá O völdum O . O Írakska O þjóðin O hefur O ennþá O eitthvað O til O að O gleðjast O yfir O þrátt O fyrir O allar O hörmungarnar O sem O hafa O dunið O á O henni O og O núna O getur O fólkið O verið O ánægt O yfir O lífinu O . O Það O hefur O í O dag O enn O meiri O möguleika O á O að O njóta O lífsgleði O og O lifa O lífinu O til O fulls O . O Allir O vilja O vera O hamingjusamir O og O raun O er O það O undir O einstaklingunum O komið O hvort O þeir O séu O það O . O Það O er O hægt O að O svekkja O sig O yfir O ótrúlegustu O hlutum O og O hugsa O um O allt O það O sem O maður O á O ekki O og O um O öll O mistökin O og O erfiðleikana O sem O maður O hefði O getað O komist O hjá O en O það O gerir O manni O ekkert O gott O . O Um O leið O og O maður O er O ánægður O með O það O sem O maður O hefur O og O sættir O sig O við O lífið O þá O verður O maður O hamingjusamur O . O Það O er O mikilvægt O að O gera O sér O grein O fyrir O því O að O grasið O er O ekki O alltaf O grænna O hinu O megin O þó O það O virðist O vera O það O . O Það O er O engin O spurning O að O ánægður O og O hamingjusamur O maður O fær O meira O út O úr O lífinu O en O sá O sem O er O óhamingjusamur O . O Hann O er O líklegri O til O að O líta O björtum O augum O á O framtíðina O og O sjá O það O jákvæða O þegar O allt O virðist O ómögulegt O . O Lífsviðhorf O fólks O skiptir O því O miklu O máli O þegar O takast O þarf O á O við O hlutina O . O Fólk O getur O ákveðið O hvort O það O læri O af O mistökunum O eða O hvort O þau O brjóti O það O niður O . O Ef O við O gerum O mistök O þá O er O það O allt O í O lagi O því O við O erum O bara O mannleg O . O Það O er O mikilvægt O að O muna O að O lífið O heldur O áfram O þrátt O fyrir O erfiðleika O og O sorgarstundir O og O það O stoðar O lítið O að O brjóta O sjálfan O sig O niður O . O Lífsglöðu O fólki O gengur O oftast O vel O í O lífinu O , O það O er O jákvætt O og O tekur O hlutunum O eins O og O þeir O gerast O . O Maður O finnur O vel O að O þegar O maður O er O léttur O í O lund O og O gefur O af O sér O þá O fær O maður O það O svo O margfalt O tilbaka O . O Eitt O lítið O bros O og O þolinmæði O geta O skipt O sköpum O í O samskiptum O okkar O við O annað O fólk O og O lífsglatt O fólk O dregur O það O besta O fram O í O öðrum O . O Það O vill O enginn O umgangast O mannesku O sem O er O alltaf O neikvæð O og O fúl O því O hún O dregur O fólk O einfaldlega O niður O með O sér O . O Maður O skapar O sjálfur O aðstæður O sínar O í O lífinu O að O mörgu O leyti O . O Það O stoðar O lítið O að O verða O svartsýnn O og O gefast O upp O þegar O maður O gengur O í O gegnum O erfiðleika O . O Erfiðleikarnir O þroska O mann O og O oftar O en O ekki O metum O við O hlutina O meira O eftir O að O hafa O gengið O í O gegnum O mótlæti O . O Lífið O heldur O áfram O og O okkur O bjóðast O alltaf O nýir O möguleikar O . O Það O er O mun O oftar O þannig O að O við O nýtum O ekki O möguleikana O sem O við O höfum O frekar O en O að O okkur O bjóðist O þeir O ekki O . O Þegar O maður O er O lífsglaður O og O ánægður O yfir O lífinu O þá O er O auðveldara O að O vera O sáttur O við O sjálfan O sig O . O Í O stað O þess O að O bæla O alla O hæfileikana O niður O sem O maður O býr O yfir O þá O lætur O maður O á O þá O reyna O og O tekur O áhættu O í O því O sem O maður O gerir O . O Stundum O virkar O það O og O stundum O ekki O en O ef O maður O lætur O ekki O á O þá O reyna O þá O kemst O maður O aldrei O að O því O hvers O megnugur O maður O er O . O Fólk O á O að O líta O jákvæðum O augum O á O lífið O og O virða O það O . O Lífið O er O fullt O af O tækifærum O og O það O er O miklu O auðveldara O að O sjá O og O nýta O þau O ef O maður O er O ánægður O og O lífsglaður O . O Ég O tel O að O allir O geta O verið O lífsglaðir O þó O svo O aðstæður O sumra O virðast O ekki O benda O til O þess O . O Það O er O í O raun O mjög O huglægt O mat O hvort O maður O sé O hamingjusamur O eða O ekki O , O maður O ákveður O það O að O miklu O leyti O sjálfur O . O Þegar O maður O áttar O sig O á O því O hvað O það O er O sem O gerir O mann O hamingjusaman O þá O er O líka O auðveldara O að O nýta O möguleikana O sem O manni O bjóðast O . O Staðreyndin O er O sú O að O lífsglatt O fólk O er O yfirleitt O hamingjusamt O og O nýtir O þá O möguleika O sem O það O fær O en O það O skapar O sér O líka O möguleikana O að O mörgu O leyti O . O Af O öllum O tækifærunum O sem O okkur O bjóðast O er O lífið O sjálft O er O það O stærsta O sem O við O fáum O og O við O eigum O að O njóta O þess O . O Eins O og O sagt O er O þá O er O lífið O leikur O og O við O eigum O að O nýta O það O til O fulls O og O enginn O gerir O það O betur O en O lífsglaður O maður O . O Verslóritgerðir B-Miscellaneous 2004 B-Date , O strákar O Tónlist O - O förunautur O í O dagsins O önn O Góð O tónlist O er O eyrnakonfekt O en O einnig O er O til O tónlist O sem O sumir O myndu O kalla O hljóðmengun O . O Að O hlusta O á O tónlist O er O góð O skemmtun O , O flestir O hlusta O á O tónlist O og O eru O ekki O margir O sem O fyrirlíta O þá O list O , O mætti O jafnvel O segja O að O tónlist O sé O ómissandi O hlutur O í O daglegu O lífi O . O Eins O lengi O og O elstu O menn O muna O og O langt O fyrir O þeirra O tíma O hefur O tónlist O spilað O stórt O hlutverk O í O samfélaginu O . O Tónsmiðir O á O borð O við O Chopin B-Person og O Mozart B-Person lifðu O fyrir O tónlistina O og O enn O í O dag O eru O verk O þeirra O flutt O af O sinfóníuhljómsveitum O um O allan O heim O . O Ekki O verður O hjá O því O komist O að O segja O að O tónlist O fylgi O flestum O á O hverjum O degi O þar O sem O tónlist O hljómar O út O um O allt O , O alls O staðar O , O út O um O allan O heim O . O Ég O ætla O aðeins O að O fjalla O um O tónlist O , O hvernig O hún O hefur O fylgt O okkur O um O árin O , O tónlistarstefnur O og O nokkra O tónlistamenn O . O Tónlist O í O aldanna O rás O Tónlist O hefur O þróast O í O gegnum O árin O , O líkt O og O smekkur O fólks O á O flest O öllum O hlutum O , O fyrr O á O öldum O voru O töfrar O tónlistarinnar O skapaðir O af O mönnum O eins O og O Mozart B-Person , O Beethoven B-Person , O Chopin B-Person og O Bach B-Person þessir O menn O ásamt O mörgum O fleirum O sköpuðu O það O sem O nú O kallast O klassísk O tónlist O . O Í O þá O daga O var O tónlist O mörgum O hjartans O mál O og O biðu O menn O með O óþreyju O eftir O að O tónskáldin O kláruðu O meistaraverk O sín O , O þetta O voru O líka O sannkölluð O meistaraverk O , O heilu O sinfóníurnar O voru O samdar O og O menn O gáfu O sig O alla O í O verkið O . O Að O hlusta O á O gamlar O sinfóníur O er O eins O og O að O horfa O á O leikrit O , O mismunandi O tilfinningar O takast O á O og O sá O sem O hlustar O af O innlifun O vekur O með O sér O þessar O tilfinningar O og O skynjar O þær O sem O sínar O eigin O , O að O semja O slík O verk O er O ekki O á O hvers O manns O færi O . O Enn O þann O dag O í O dag O eru O tónverk O gömlu O skáldanna O leikin O af O sinfóníuhljómsveitum O um O allan O heim O . O Í O gegnum O árin O þróaðist O tónlistin O og O nýjar O stefnur O tóku O að O myndast O samhliða O því O að O menn O fóru O að O finna O upp O ný O hljóðfæri O og O nýjar O leiðir O til O að O spila O á O hin O gömlu O . O Mest O hefur O þróun O tónlistar O verið O á O tuttugustu B-Date öld I-Date og O hefur O hver O áratugurinn O á O fætur O öðrum O haft O í O för O með O sér O róttækar O tónlistarstefnur O og O umdeilda O tónlistarmenn O . O Snemma O á O öldinni O var O fólk O að O dansa O Charleston O í O villtri O sveiflu O og O « O Swing O » O tónlistin O var O allsráðandi O hjá O ungu O fólki O . O « O Swing O » O tónlist O er O spiluð O af O svokölluðum O « O Big O Band O » O hljómsveitum O þar O sem O lúðrar O og O trommur O eru O í O stórum O meirihluta O . O Þegar O fram O liðu O stundir O komu O fleiri O og O fleiri O stefnur O , O mikið O af O þessu O þróaðist O hjá O blökkumönnum O í O Bretlandi B-Location og O Bandaríkjunum B-Location , O þar O má O helst O nefna O Djass O , O Blús O og O síðar O Rokk O , O þetta O er O ekki O tæmandi O þar O sem O ótal O útgáfur O voru O og O eru O til O , O t.d. O Skiffle O . O Tónlistarmenn O eins O og O Fats B-Person Domino I-Person voru O í O miklu O uppáhaldi O hjá O ungu O fólki O og O höfðu O mikil O áhrif O á O verðandi O tónlistarmenn O . O Tónlist O hefur O stundum O leitt O af O sér O nokkurs O konar O brjálæði O þar O sem O fólk O gjörsamlega O missir O alla O stjórn O á O sér O , O þetta O á O nú O helst O við O í O sambandi O við O dýrkun O á O tónlistarmönnum O , O bítlaæðið O var O gott O dæmi O um O slíkt O brjálæði O . O Helstu O tónlistarmenn O síðustu O aldar O voru O Elvis B-Person Presley I-Person , O Bítlarnir B-Organization og O Rolling B-Organization Stones I-Organization . O Elvis B-Person var O konungurinn O , O í O upphafi O hneykslaðist O fólk O á O villtum O mjaðmahreyfingum O hans O en O fljótt O tók O við O hin O magnaða O aðdáun O sem O á O sér O enn O stað O í O dag O . O Elvis B-Person dó O árið O 1977 B-Date en O margir O neita O að O trúa O því O og O telja O margir O sig O hafa O séð O hann O á O labbi O . O Bítlarnir B-Organization , O þeir O John B-Person , O Paul B-Person , O George B-Person og O Ringo B-Person byrjuðu O ungir O að O spila O saman O og O saman O þroskuðust O þeir O og O urðu O lifandi O goðsagnir O . O Önnur O eins O framleiðni O á O tónlist O hefur O vart O sést O , O Paul B-Person McCartney I-Person og O John B-Person Lennon I-Person aðal O tónsmiðirnir O voru O hreint O út O sagt O ótrúlega O færir O að O semja O góða O tónlist O , O hver O « O hittarinn O » O á O fætur O öðrum O sem O náði O á O efstu O sæti O flestra O vinsældarlista O . O Rolling B-Organization Stones I-Organization er O ennþá O að O spila O og O vart O sést O fyrir O endan O á O þeirra O sigurgöngu O um O heiminn O , O þeir O eru O orðnir O gamlir O kallar O en O eru O þvílík O kyntröll O að O ungir O menn O mega O skammast O sín O . O Í O dag O eru O fyrirmyndir O ungra O drengja O og O stúlkna O oft O tónlistarmenn O á O borð O við O Britney B-Person Spears I-Person , O Enrique B-Person Iglesias I-Person , O Sugababes B-Organization og O svo O mætti O lengi O telja O . O Flestir O þessir O tónlistarmenn O eiga O það O sameiginlegt O að O semja O ekki O sína O tónlist O sjálfir O heldur O fá O tilbúin O lög O upp O í O hendurnar O sem O eru O samin O eftir O vinsældarformúlum O , O hér O er O það O yfirleitt O ýmind O flytjandans O sem O höfðar O til O hlustandans O . O Svo O er O það O bara O spurning O hvað O framtíðin O ber O í O skauti O sér O . O Tónlist O fyrir O fólkið O Í O upphafi O fór O fólk O á O tónleika O til O þess O að O hlusta O á O tónlist O , O ekki O var O neinn O annar O valkostur O fyrir O hendi O nema O þá O að O spila O hana O sjálfur O . O Fólk O ferðaðist O langar O leiðir O til O þess O eins O að O fá O að O sjá O og O heyra O sína O uppáhalds O tónlistarmenn O flytja O verk O sín O . O Engin O leið O var O að O taka O upp O tónlistina O og O var O hver O flutningur O einstakur O . O Eftir O því O sem O árin O liðu O og O tækninni O fleygð O fram O kom O fram O á O sjónarsviðið O brautryðjandi O uppfinning O . O Þetta O var O apparat O sem O skynjaði O titring O frá O hljóði O og O risti O með O nál O í O kefli O sem O snerist O , O þegar O nálinni O var O dregið O aftur O yfir O og O keflinu O snúið O þá O heyrðist O hljóðið O sem O ristað O hafði O verið O í O keflið O . O Þessi O uppfinning O þróaðist O síðan O í O þá O átt O að O í O stað O keflisins O var O komin O plata O og O nokkurs O konar O gjallarhorn O leiddi O frá O nálinni O svo O hljóðið O heyrðist O hærra O . O Hérna O var O kominn O hinn O fyrsti O Grammófónn O sem O spilaði O plötur O . O Nú O var O hægt O að O taka O upp O tónlist O og O spila O hana O aftur O og O aftur O . O Þetta O auðveldaði O aðgang O fólks O að O tónlist O og O hvatti O til O þess O að O fleiri O færu O út O á O þá O braut O að O semja O og O spila O tónlist O . O Fólk O gat O nú O keypt O plötur O út O í O búð O og O með O árunum O jókst O framboð O á O tónlist O og O tónlistarstefnum O . O Næsta O brautryðjandi O uppfinning O var O útvarpið O , O tónlist O fór O nú O að O berast O til O fólks O á O öldum O ljósvakans O og O þótti O það O magnað O , O fólk O heyrði O nú O nýja O tónlist O sem O það O hafði O kannski O aldrei O heyrt O áður O og O hvatti O það O til O þess O að O fara O út O í O búð O og O kaupa O plötu O sem O annars O hefði O það O aldrei O dottið O í O hug O að O kaupa O . O Svona O fleygði O tækninni O áfram O og O næsta O stopp O var O segulbandið O . O Nú O kom O áfall O á O tónlistariðnaðinn O , O menn O sáu O fyrir O sér O að O nú O myndi O enginn O kaupa O plötur O , O nú O var O hægt O með O útvarpi O og O segulbandstæki O að O taka O upp O tónlist O sem O maður O heyrði O í O útvarpinu O . O Ekki O hrundi O tónlistariðnaðurinn O og O allt O var O í O stakasta O lagi O . O Vasadiskóið O var O bylting O að O því O leiti O að O nú O gat O fólk O hlustað O á O tónlist O hvar O sem O var O án O þess O að O trufla O nokkurn O mann O . O Með O tímanum O komu O ýmsar O nýjungar O eins O og O geisladiskar O sem O nú O hafa O nokkurn O veginn O rutt O vínylplötum O úr O vegi O . O Nú O stendur O tónlistariðnaðurinn O frammi O fyrir O annarri O ógn O líkt O og O segulbandið O var O einu O sinni O . O Með O tilkomu O internetsins O og O háhraða O internettenginga O er O fólk O farið O að O deila O á O milli O sín O tónlist O án O þess O að O virða O höfundarétt O eða O greiða O nokkurn O hlut O fyrir O . O Um O þetta O er O mikið O deilt O og O segja O sumir O að O þetta O sé O nokkurs O konar O prufun O , O það O sé O verið O að O prufa O hvort O þetta O og O hitt O sé O kannski O eitthvað O sem O maður O vill O kaupa O . O Hvernig O svo O sem O það O er O þá O er O skýrt O og O greinilega O ólöglegt O að O afrita O og O dreifa O efni O sem O er O verndað O af O höfundarréttarlögum O . O Það O er O hreinn O og O beinn O stuldur O , O tónlistarmenn O eru O að O tapa O gríðarlegum O tekjum O á O þessu O en O spurningin O er O sú O hvort O eitthvað O sé O í O raun O hægt O að O gera O . O Aðal O málið O að O mínu O mati O er O að O tónlistin O fái O að O njóta O sín O , O ef O tónlistarmenn O hætta O að O fá O borgað O fyrir O tónlistina O sína O hætta O þeir O einfaldlega O að O gefa O hana O út O og O það O er O ekki O óskastaðan O . O Að O lokum O Að O mínu O mati O er O tónlist O ómissandi O förunautur O í O daglegu O lífi O og O þar O sem O ég O er O gítarleikari O sjálfur O finnst O mér O dagurinn O ekki O fullkominn O án O þess O að O grípa O í O gítarinn O og O spila O nokkur O lög O . O Frá O degi O til O dags O heyrir O fólk O tónlist O út O um O allt O , O stundum O jafnvel O án O þess O að O gera O sér O grein O fyrir O því O , O hver O kveikir O ekki O á O útvarpinu O á O leið O sinni O í O vinnu O eða O skóla O ? O Verslanir O hafa O oft O þægilega O tónlist O lágt O spilaða O , O þetta O léttir O undir O kúnnanum O og O kemur O honum O í O gott O skap O . O Ég O get O sagt O fyrir O mitt O leiti O að O líf O mitt O væri O leiðinlegt O ef O tónlistar O nyti O þar O ekki O við O . O Verslóritgerðir B-Miscellaneous 2005 B-Date , O stelpur O Breytingar O í O vændum O Nú O eru O breytingar O í O vændum O hjá O mér O og O öllum O öðrum O útskriftarnemendum O . O Við O erum O að O klára O menntaskólann O og O nú O er O lífið O virkilega O að O hefjast O . O Við O ráðum O algerlega O hvað O við O erum O að O fara O að O gera O , O hvort O við O förum O beint O í O háskóla O , O tökum O okkur O frí O og O vinnum O eða O förum O að O ferðast O . O Þessar O breytingar O eru O oftast O til O hins O betra O en O þó O eru O margir O sem O eiga O eftir O að O sakna O menntaskólaáranna O og O öllu O félagslífinu O sem O þeim O fylgdi O . O Hvernig O kemstu O að O því O hvað O eigi O að O gera O í O framhaldinu O ? O Hvað O bíður O þín O ? O Ég O er O mjög O óákveðin O og O hef O litla O hugmynd O um O hvað O mig O langar O til O að O gera O og O hvaða O breytingar O bíða O mín O . O Það O er O margt O sem O mig O langar O til O að O gera O en O þótt O viljinn O sé O fyrir O hendi O þá O er O margt O annað O sem O stoppar O þessar O langanir O mínar O . O Ég O er O búin O að O spurja O alla O sem O ég O þekki O hvað O þeim O finnist O vera O gáfulegast O að O gera O og O eru O mjög O misjafnar O skoðanir O á O því O . O Auðvitað O á O maður O ekki O að O fara O eftir O því O sem O að O öðrum O finnst O en O það O er O samt O betra O að O fá O að O vita O hvað O sé O sniðugt O að O gera O og O hvað O sé O það O ekki O . O Ég O læt O að O nokkru O leyti O stjórnast O af O þessu O , O því O ég O ætlaði O að O taka O mér O ársfrí O frá O skóla O og O vinna O . O Nú O er O búið O að O telja O mér O hughvarft O . O Allir O sögðu O að O það O væri O ekki O gáfulegt O að O taka O sér O frí O . O Þá O byrjaði O maður O að O þéna O og O það O væri O erfiðara O að O byrja O aftur O í O skóla O eftir O það O , O maður O vill O ekki O vera O peningalaus O . O Ég O velti O því O líka O fyrir O mér O að O ferðast O , O fara O á O framandi O slóðir O og O kynnast O nýrri O menningu O . O Það O kom O heldur O ekki O til O greina O að O gera O það O strax O . O Þegar O ég O hugsaði O síðan O aðeins O betur O um O framhaldið O kom O í O ljós O að O ég O vissi O nú O alveg O nokkurnveginn O hvað O mig O langaði O til O að O gera O , O eða O ég O hafði O ákveðnar O hugmyndir O um O það O . O Ég O vildi O vera O heima O á O Íslandi B-Location til O að O byrja O með O , O byrja O í O háskólanum O og O síðan O spá O í O það O að O fara O utan O . O Það O er O svo O ótrúlega O margt O í O boði O í O dag O sem O hægt O er O að O gera O og O allir O geta O fundið O eitthvað O við O sitt O hæfi O . O Það O fyrsta O sem O ég O gerði O til O að O finna O einhverja O ákvörðun O um O framhaldið O var O að O hugsa O hverju O ég O hefði O áhuga O á O . O Það O fyrsta O sem O kom O í O hugann O var O söngurinn O . O Það O er O áhugamál O sem O ég O stunda O og O hef O gaman O að O . O En O þá O er O að O hugsa O með O sér O hvort O það O sé O eitthvað O sem O maður O myndi O vilja O starfa O við O í O framtíðinni O ? O Hugsanlega O en O ég O vil O samt O ekki O einungis O vera O menntuð O söngkona O eða O söngkennari O , O ég O vil O eitthvað O meira O . O Mig O langar O til O að O fara O í O háskólanám O í O svokölluðum O bóklegum O greinum O . O Ég O hafði O þó O ekki O hugsað O mér O að O fara O í O áframhaldandi O viðskiptanám O . O Það O var O óáhugavert O og O hentaði O mér O alls O ekki O . O Næst O hugsaði O ég O um O hvaða O fög O það O væru O í O skólanum O sjálfum O sem O væru O áhugaverðar O og O viti O menn O það O voru O nokkrar O viðskiptagreinar O . O Það O var O stjórnun O og O markaðsfræði O , O það O voru O einnig O þær O greinar O sem O ég O stend O mig O best O í O . O Þetta O hefði O mér O aldrei O dottið O í O hug O að O ég O myndi O vera O að O hugsa O um O að O fara O að O læra O viðskiptafræði O í O háskóla O . O Ég O er O búin O að O tönnlast O á O síðan O ég O byrjaði O í O Verzlunarskólanum B-Organization að O viðskiptanám O hentaði O mér O ekki O . O En O það O er O samt O líka O svo O margt O annað O sem O ég O er O að O spá O í O því O framboðið O , O bæði O á O háskólum O og O á O námi O er O svo O gífurlega O mikið O . O Það O er O ekki O bara O nóg O að O velja O hvað O þú O vilt O læra O , O þú O þarft O líka O að O velja O skólann O og O velja O undirgreinar O . O Það O þarf O að O hugsa O sig O vel O um O áður O en O maður O velur O braut O og O skóla O því O það O getur O verið O dýrt O að O gera O mistök O . O Loks O velti O ég O því O fyrir O mér O hvort O peningar O skiptu O mig O miklu O máli O . O Hvort O ég O ætti O kannski O bara O að O verða O tannlæknir O . O Jú O jú O auðvitað O langar O öllum O að O verða O ríkir O og O jafnvel O frægir O líka O en O það O skiptir O mestu O máli O að O læra O það O sem O er O áhugavert O og O gaman O . O Það O er O ekki O nóg O að O fá O gull O og O græna O skóga O ef O þú O hefur O engan O áhuga O á O því O sem O þú O ert O að O gera O . O Ég O er O ekki O tilbúin O til O að O eyða O tíma O í O nám O eða O starf O sem O er O leiðinlegt O og O hentar O mér O ekki O . O Ég O er O búin O að O eyða O löngum O stundum O í O að O hugsa O um O framtíðina O enda O er O það O mikilvægt O til O að O finna O sér O réttan O farveg O . O Nú O er O ég O komin O skrefinu O nær O í O áttina O til O breytinga O , O því O ég O hef O hugmyndir O um O hvað O bíður O mín O , O hvað O ég O vil O gera O og O hvað O mig O langar O að O fá O útúr O lífinu O . O Verslóritgerðir B-Miscellaneous 2006 B-Date , O strákar O Lítið O stoðar O auður O án O yndis O Það O er O ekki O hægt O að O kaupa O hamingju O með O peningum O . O Þó O svo O að O það O mætti O segja O að O auður O væri O kannski O eitthvað O meira O en O bara O peningar O , O t.d. O börn O og O makar O þá O verður O hér O eftir O rætt O um O auð O sem O peninga O og O aðrar O efnislegar O eignir O . O Þannig O að O auður O einn O og O sér O er O ekki O ávísun O á O hamingju O . O Þetta O vita O allir O og O um O það O verður O seint O deilt O . O En O þótt O peningar O séu O ekki O allt O eigum O við O þá O öll O að O sætta O okkur O við O eins O lítið O og O við O getum O ? O Ættum O við O kannski O öll O að O vera O eins O nægjusöm O og O hægt O er O , O búa O í O lítilli O blokkaríbúð O í O Breiðholtinu B-Location og O eiga O aðeins O það O nauðsynlegasta O til O að O lifa O af O . O Það O ætti O nú O ekki O að O vera O mikið O vandamál O ef O að O fjölskylda O okkar O býr O með O okkur O í O íbúðinni O því O þá O erum O við O hamingjusöm O , O ekki O satt O ? O Eða O gæti O verið O betra O að O eiga O eitthvað O af O peningum O ? O Gæti O verið O að O við O fáum O bara O ákveðið O magn O af O peningum O og O hamingju O í O lífinu O og O þegar O annað O eykst O minnkar O hitt O á O móti O ? O Hér O á O eftir O verður O leitast O við O að O svara O því O hvort O samband O sé O milli O hamingju O og O peninga O . O Jón B-Person , O Gunnar B-Person og O Trausti B-Person eru O þríburar O . O Foreldrar O þeirra O eru O látnir O og O létu O engan O arf O eftir O sig O . O Bræðurnir O hafa O valið O sér O mismunandi O lífsstíl O og O hafa O ólíkar O skoðanir O á O lífinu O . O Bræðurnir O eru O 35 O ára O gamlir O . O Jón B-Person býr O í O lítilli O kjallaraíbúð O í O Reykjavík B-Location . O Hann O býr O þar O með O unnustu O sinni O sem O hann O elskar O út O af O lífinu O . O Þau O eiga O einn O lítinn O son O sem O þau O gera O allt O sem O þau O geta O fyrir O . O Jón B-Person starfar O sem O verkamaður O en O unnusta O hans O vinnur O við O ræstingar O . O Jón B-Person þarf O oft O að O vinna O yfirvinnu O , O yfirmenn O hans O eru O frekar O erfiðir O viðureignar O þegar O Jón B-Person vill O taka O sér O frí O og O auk O þess O segist O Jón B-Person varla O hafa O efni O á O því O að O fara O í O frí O . O Jón B-Person á O ekki O bíl O en O hjólar O í O vinnuna O á O forláta O reiðhjóli O . O Jón B-Person þarf O að O hafa O sig O allan O við O um O hver O mánaðamót O til O að O ná O endum O saman O og O kvöldmatur O er O oft O orðinn O heldur O fábrotinn O undir O lok O mánaðarins O . O Jón B-Person segir O bræðrum O sínum O að O hann O hafi O ekki O áhuga O á O að O mennta O sig O eða O ná O sér O í O betri O vinnu O . O Hann O sé O hamingjusamur O því O hann O hafi O konu O sína O og O barn O og O þau O veiti O honum O alla O þá O hamingju O sem O hann O þarf O . O Gunnar B-Person býr O einn O . O Hann O býr O í O 90m2 O íbúð O í O Kópavogi B-Location og O hefur O þar O allt O það O sem O hann O telur O sig O þurfa O og O meira O til O . O Gunnar B-Person er O lærður O rafvirki O og O starfar O sem O slíkur O . O Hann O keyrir O um O á O Opel B-Miscellaneous Astra I-Miscellaneous og O kveðst O vera O ánægður O með O bílinn O . O Hann O segist O vera O mjög O hamingjusamur O þó O svo O hann O búi O einn O . O Gunnar B-Person segist O ánægður O með O að O þar O sem O hann O búi O einn O geti O hann O eitt O miklum O tíma O með O vinum O sínum O , O spilað O með O þeim O golf O og O fengið O sér O öl O með O þeim O þegar O honum O hentar O og O hann O segir O að O þær O stundir O geri O hann O að O hamingjusömum O manni O . O Gunnar B-Person segist O ekkert O þurfa O á O konu O og O krökkum O að O halda O til O að O vera O hamingjusamur O . O Trausti B-Person býr O í O stóru O einbýlishúsi O á O Arnarnesi B-Location . O Trausti B-Person er O giftur O og O á O 2 O börn O með O konu O sinni O og O eitt O frá O fyrra O hjónabandi O . O Auk O þess O á O kona O hans O ættleitt O barn O frá O sínu O fyrra O hjónabandi O . O Þrátt O fyrir O þessa O undarlegu O samsetningu O fjölskyldunnar O segist O Trausti B-Person vera O mjög O hamingjusamur O maður O eins O og O bræður O sínir O . O Trausti B-Person er O yfirmaður O í O stóru O , O rótgrónu O fyrirtæki O og O hefur O góðar O tekjur O . O Konan O hans O vinnur O ekki O úti O heldur O sér O bara O um O börnin O . O Hjónin O eiga O bæði O glænýja O bíla O , O hvort O af O sinni O uppáhaldstegund O . O Fjölskyldan O hefur O oft O tíma O og O fjármagn O til O að O fara O til O útlanda O eða O gera O sér O eitthvað O til O skemmtunnar O innanlands O . O Börnin O fá O allt O sem O þau O þurfa O og O oft O þykir O mörgum O nóg O um O . O Trausti B-Person á O marga O hesta O og O er O mikill O hestamaður O . O Trausti B-Person hefur O nægt O fjármagn O og O nægan O tíma O til O að O sinna O því O áhugamáli O , O hann O metur O jú O sjálfur O hvenær O hann O má O taka O sér O frí O í O vinnunni O . O Bræðurnir O allir O segjast O vera O hamingjusamir O þó O svo O þeir O lífi O misjöfnu O lífi O , O hafi O mismiklar O tekjur O og O eigi O mismikið O af O efnislegum O eigum O . O Það O er O greinilega O kostur O fyrir O þá O sem O vilja O sinna O áhugamálum O sínum O að O hafa O góðar O tekjur O og O eiga O peninga O . O Gunnar B-Person er O í O ágætis O vinnu O og O þarf O bara O að O sjá O fyrir O sjálfum O sér O þannig O að O hann O hefur O nægan O afgang O , O bæði O af O peningum O og O tíma O . O Trausti B-Person er O í O það O góðri O vinnu O að O hann O getur O sinnt O áhugamáli O sínu O eins O og O hann O hefur O tíma O til O án O þess O að O hugsa O út O í O hvað O hlutirnir O kosta O . O Jón B-Person hefur O þó O lítið O fjármagn O og O lítinn O tíma O til O að O sinna O áhugamálum O og O hann O hefur O varla O tíma O til O að O eiga O sér O áhugamál O . O Flestir O geta O tekið O undir O það O að O áhugamál O eru O öllum O til O yndisauka O og O því O verður O að O teljast O ókostur O að O geta O ekki O sinnt O áhugamálum O sínum O vegna O skorts O á O fjármagni O . O Annað O dæmi O í O þessum O dúr O er O t.d. O matur O . O Gunnar B-Person og O Trausti B-Person geta O borðað O það O sem O þeim O langar O í O þegar O þeim O langar O til O en O Jón B-Person þarf O að O sætta O sig O við O það O sem O hann O hefur O efni O á O hverju O sinni O . O Allir O þurfa O að O borða O og O flestir O vilja O borða O það O sem O þeim O finnst O gott O þannig O að O lágar O tekjur O Jóns B-Person eru O hér O mikill O ókostur O . O Jón B-Person og O unnasta O hans O rífast O öðru O hvoru O . O Um O daginn O rifust O þau O vegna O þess O að O Jóni B-Person fannst O óþarfa O bruðl O þegar O unnustan O keypti O ný O föt O á O barn O þeirra O í O tískubúð O . O Þetta O er O rifrildi O sem O Trausti B-Person þarf O ekki O að O hafa O áhyggjur O af O að O lenda O í O og O hvað O þá O Gunnar B-Person . O Trausti B-Person rífst O hins O vegar O líka O við O sína O konu O en O þar O sem O þau O þurfa O ekki O að O rífast O um O hvað O sé O bruðl O og O hvað O ekki O þá O finna O þau O sér O bara O aðra O hluti O til O að O rífast O um O . O Sama O kvöld O og O Jón B-Person rökræddi O við O unnustu O sína O um O í O hvað O ætti O að O eyða O þeim O fáu O krónum O sem O þau O fá O í O laun O þá O reifst O Trausti B-Person við O konu O sínu O um O það O hvernig O bát O þau O ættu O að O kaupa O til O að O hafa O við O sumarbústaðinn O á O Þingvöllum B-Location . O Gunnar B-Person sleppur O að O sjálfsögðu O við O slík O rifrildi O líka O en O Jón B-Person þarf O engar O áhyggjur O að O hafa O af O því O að O þurfa O að O ræða O bátakaup O á O næstunni O . O Við O sjáum O að O þó O peningar O leysi O kannski O einhver O vandamál O þá O geta O þeir O líka O búið O til O vandamál O eins O og O þeir O hafa O hér O gert O hjá O Trausta B-Person og O konu O hans O . O Eftir O nokkra O mánuði O mun O gengi O krónunnar O verða O í O sögulegi O lágmarki O og O kreppa O verður O á O Íslandi B-Location . O Hvernig O eru O bræðurnir O búnir O undir O kreppuna O ? O Kærasta O Jóns B-Person missir O vinnuna O þar O sem O atvinnuveitendur O hennar O ákveða O að O ræsta O húsið O sjálfir O til O að O spara O peninga O . O Fjölskyldan O hefur O varla O efni O á O kartöflum O í O soðið O og O Jón B-Person íhugar O að O selja O hjólið O , O eina O farartæki O fjölskyldunnar O til O að O eiga O peninga O fyrir O mat O . O Gunnar B-Person lætur O þetta O lítið O á O sig O fá O og O siglir O nokkuð O lygnan O sjó O þó O svo O hann O geri O minna O af O því O að O fara O á O veitingastaði O og O bari O með O vinum O sínum O . O Trausti B-Person er O það O vel O efnaður O að O hann O þarf O lítið O að O láta O kreppuna O á O sig O fá O . O Hann O þarf O mjög O lítið O að O draga O saman O í O einkaneyslu O sinni O og O fjölskyldan O getur O haldið O sínu O striki O . O Þó O að O Jón B-Person þurfi O ekki O endilega O að O teljast O óhamingjusamur O maður O núna O þá O er O það O nokkuð O ljóst O að O ef O hann O ætti O meiri O peninga O þá O hefði O það O komið O í O veg O fyrir O miklar O fjárhagsáhyggjur O hans O og O kærustu O hans O á O þessum O erfiðu O tímum O . O Eftir O því O sem O við O höfum O minni O áhyggjur O því O meiri O verður O hamingjan O . O En O hver O er O þá O hamingjusamastur O þeirra O bræðra O ? O Getum O við O dæmt O um O það O af O þeim O upplýsingum O sem O við O höfum O ? O Nei O , O það O getum O við O ekki O . O Þó O svo O að O peningar O geti O hjálpað O fólki O að O gera O það O sem O það O vill O og O komið O í O veg O fyrir O áhyggjur O af O fjármálum O þá O er O ekkert O beint O samband O á O milli O magns O peninga O og O magns O hamingju O . O Hamingja O þríburanna O fer O eftir O því O hvernig O þeir O halda O á O spilunum O . O Hver O veit O nema O peningar O Trausta B-Person búi O til O fleiri O vandamál O en O þeir O leysa O ? O Er O Gunnar B-Person kannski O oft O einmanna O þótt O hann O eigi O meiri O pening O núna O en O hann O ætti O ef O hann O þyrfti O að O sjá O fyrir O konu O og O barni O líka O ? O Er O annað O barn O á O leiðinni O hjá O Jóni B-Person og O konu O hans O sem O gerir O þau O hamingjusamari O en O nokkru O sinni O fyrr O og O fjárhagsáhyggjurnar O gleymast O nánast O ? O Peningar O og O hamingja O eru O í O raun O að O miklu O leyti O ótengd O fyrirbæri O . O Það O er O rétt O að O lítið O stoðar O auður O án O yndis O og O þess O vegna O verða O þeir O sem O eiga O mikla O peninga O að O passa O sig O að O falla O ekki O í O þá O gryfju O að O láta O peningana O skapa O fleiri O vandamál O en O þeir O leysa O . O Þetta O er O allt O undir O okkur O sjálfum O komið O . O Hvernig O við O vinnum O úr O því O sem O við O höfum O . O Við O eigum O öll O að O gera O okkar O besta O í O lífinu O , O hvort O sem O er O í O vinnunni O eða O fjölskyldulífinu O . O Meira O getum O við O einfaldlega O ekki O gert O . O Þegar O við O leggjum O okkur O fram O á O báðum O sviðum O þá O verðum O við O ánægð O og O stolt O af O sjálfum O okkur O og O vitum O að O við O höfum O gert O okkar O besta O og O það O gerir O okkur O hamingjusöm O óháð O því O hvort O við O borðum O kvöldmatinn O á O fínum O veitingastað O eða O smyrjum O okkur O samloku O með O smjöri O og O osti O . O Verslóritgerðir B-Miscellaneous 2007 B-Date , O stelpur O Áhrif O innflytjenda O á O íslenskt O samfélag O Þessa O daganna O er O engu O líkara O en O að O Ísland B-Location sé O í O tísku O . O Ferðamenn O streyma O til O landsins O sem O aldrei O fyrr O og O jafnvel O fræga O fólkið O í O Hollywood B-Location , O sem O við O hingað O til O höfum O aðeins O fengið O að O sjá O á O hvíta O tjaldinu O , O situr O allt O í O einu O við O hliðina O á O okkur O í O Laugardalslauginni B-Organization . O En O það O eru O ekki O einungis O ferðamenn O sem O koma O til O landsins O í O miklum O mæli O , O innflytjendur O fylgja O fast O á O eftir O . O Þeir O sjá O Ísland B-Location í O hyllingum O og O virðast O halda O að O lífið O hér O sé O miklu O betra O en O í O þeirra O heimalandi O . O Það O er O eflaust O rétt O í O sumum O tilfellum O en O eins O og O málshátturinn O segir O svo O viturlega O , O grasið O er O ekki O alltaf O grænna O hinum O megin O . O Þeir O sem O eru O mest O áberandi O sem O innflytjendur O í O dag O eru O Pólverjar B-Miscellaneous . O Þar O af O leiðandi O eru O þeir O mest O í O umræðum O sem O fara O fram O manna O á O milli O og O þá O oftast O á O niðrandi O hátt O . O Fólki O finnst O vera O komið O nóg O af O útlendingum O á O landinu O og O er O farið O að O pirra O sig O á O því O í O meiri O mæli O en O áður O . O Þar O sem O Pólverjar B-Miscellaneous virðast O vera O tilbúnir O til O að O taka O við O hvaða O starfi O sem O er O , O sama O hversu O lág O launin O eru O , O sjá O vinnuveitendur O sér O gott O til O glóðarinnar O og O ráða O þá O til O starfa O . O Þar O af O leiðandi O græða O þeir O meiri O pening O en O áður O þar O sem O útgjöld O til O launa O eru O í O lágmarki O . O En O það O að O hafa O Pólverja B-Miscellaneous í O þjónustustörfum O , O sérstaklega O ef O þeir O tala O ekki O ensku O , O er O alls O ekki O gott O fyrir O viðskiptin O . O Um O daginn O þurfti O amma O mín O að O taka O strætó O upp O í O Grafarvog B-Location . O Þar O sem O hún O hafði O aldrei O gert O það O áður O , O spurði O hún O bílstjórann O hvaða O leið O hann O færi O . O Bílstjórinn O horfði O á O hana O stórum O augum O í O góða O stund O en O sagði O loks O « O da O » O . O Amma O hélt O að O hann O hafði O eitthvað O misskilið O spurninguna O og O endurtók O hana O því O . O En O aftur O fékk O hún O sama O svarið O , O « O da O » O . O Á O þessu O tímapunkti O áttaði O hún O sig O á O að O þessi O maður O var O útlendingur O sem O kynni O ekki O stakt O orð O í O íslensku O . O Hún O ákvað O því O að O reyna O að O tala O við O hann O á O ensku O . O Það O fór O alveg O eins O og O í O fyrstu O tvö O skiptin O , O það O eina O sem O hún O fékk O upp O úr O honum O var O « O da O » O . O Þar O sem O hún O amma O mín O lætur O nú O ekki O bjóða O sér O hvað O sem O er O , O hellti O hún O sér O yfir O hann O með O þvílíkum O hrópum O og O köllum O , O að O þegar O hún O hafði O lokið O sér O af O klöppuðu O allir O farþegar O strætisvagnsins O . O Á O endanum O strunsaði O hún O út O og O hringdi O á O leigubíl O . O Ég O veit O um O marga O sem O hafa O sömu O sögu O að O segja O . O Ekki O allar O tengjast O þær O strætisvagni O en O flestar O þó O þjónustustörfum O á O einn O eða O annan O hátt O . O Þetta O hefur O gengið O svo O langt O að O fólk O er O farið O að O sniðganga O verslanir O sem O vitað O er O til O að O hafa O útlendinga O í O vinnu O . O Þetta O hlýtur O að O vera O áhyggjuefni O fyrir O vinnuveitendur O . O Þó O að O þeir O komist O upp O með O að O greiða O lág O laun O til O starfsmanna O er O það O lítils O virði O ef O enginn O er O til O að O versla O af O þeim O . O Í O framhaldi O af O þessu O velti O ég O því O fyrir O mér O hvernig O í O ósköpunum O vinnuveitendur O komast O upp O með O að O greiða O svona O lág O laun O líkt O og O raunin O er O . O Það O eru O lög O sem O banna O það O en O þeir O leysa O úr O því O vandamáli O með O því O að O greiða O starfsmönnunum O svart O . O Auðvitað O er O það O ekki O löglegt O en O erfitt O er O að O sanna O lögbrotið O . O Með O því O að O hafa O þennan O greiðsluhátt O á O , O þurfa O starfsmennirnir O ekki O að O greiða O skatt O af O sínum O launum O og O þau O fara O því O óskert O til O fjölskyldna O þeirra O í O Póllandi B-Location . O Að O sjálfsögðu O er O það O ekki O algilt O að O þeir O sendi O peningana O sína O úr O landi O , O en O það O er O mjög O algengt O . O Þetta O fyrirkomulag O kemur O sér O hins O vegar O mjög O illa O fyrir O hinn O almenna O borgara O . O Eins O og O staðan O er O í O dag O er O ólöglegt O vinnuafl O að O aukast O til O muna O . O Ef O áfram O heldur O líkt O og O frá O er O horfið O hlýtur O skattaálagningin O að O aukast O hjá O íslenskum O skattgreiðendum O því O þó O að O íbúum O fjölgi O er O alltaf O sama O skattaprósentan O sem O berst O til O ríkisins O . O Þar O af O leiðandi O hlýtur O efnahagurinn O að O versna O og O Ísland B-Location dettur O út O af O listanum O yfir O ríkustu O þjóðir O heims O . O Eitthvað O segir O mér O að O þess O konar O ástand O óski O enginn O Íslendingur B-Miscellaneous sér O . O Það O sem O hefur O einnig O vakið O eftirtekt O mína O í O sambandi O við O innflytjendur O er O hversu O tregir O þeir O eru O til O að O aðlagast O okkar O samfélagi O . O Þeir O virðast O hópa O sig O frekar O saman O í O þeirri O von O um O að O geta O lifað O eins O og O þeir O eru O vanir O í O sínu O heimalandi O , O og O er O þeim O nokkuð O sama O hvernig O sá O lifnaðarháttur O fer O í O Íslendinga B-Miscellaneous . O Ég O hef O sérstaklega O tekið O eftir O þessu O hjá O Asíubúum B-Miscellaneous . O Reyndar O gæti O ástæðan O fyrir O því O verið O sú O að O frændi O minn O giftist O konu O frá O Filippseyjum B-Location fyrir O nokkrum O árum O síðan O . O Ekki O leið O á O löngu O þar O til O hún O var O búin O að O flytja O alla O fjölskylduna O sína O til O landsins O . O Þau O yfirtóku O heimilið O og O virtust O halda O að O þau O væru O enn O á O Filippseyjum B-Location . O Íslenskir O siðir O og O menning O var O ekki O til O í O þeirra O orðabók O . O Þó O er O það O ekki O alfarið O Íslendingar B-Miscellaneous sem O kynda O undir O þetta O ósætti O sem O ríkir O á O milli O okkar O og O innflytjenda O . O Það O var O ekki O alls O fyrir O löngu O sem O hópur O Asíubúa B-Miscellaneous réðst O á O nokkra O Íslendinga B-Miscellaneous vopnaðir O sveðjum O , O kylfum O og O öðrum O vopnum O . O Árásin O virtist O vera O af O ástæðulausu O . O Íslendingarnir B-Miscellaneous voru O bara O á O röngum O stað O , O á O röngum O tíma O . O Þetta O atvik O hræddi O mig O mjög O á O sínum O tíma O . O Ég O vissi O ekki O einu O sinni O hvað O sveðja O var O fyrr O en O greint O var O frá O því O í O fréttunum O . O Ég O var O hrædd O um O að O mitt O verndaða O umhverfi O sem O ég O hafði O lifað O við O alla O tíð O væri O í O hættu O . O Auðvitað O gerði O ég O mér O grein O fyrir O að O ofbeldi O hefði O alltaf O verið O til O á O Íslandi B-Location , O en O ekki O í O svona O miklum O mæli O . O Ég O er O ekki O á O móti O því O að O útlendingar O komi O hingað O til O lands O , O svo O lengi O sem O þeir O eru O ekki O of O margir O . O Það O verða O að O vera O einhver O takmörk O eins O og O í O öllu O öðru O . O Það O myndi O heldur O ekki O skemma O fyrir O ef O enskukunnátta O væri O sett O sem O skilyrði O ef O sótt O væri O eftir O vinnu O hér O á O landi O . O Ef O svo O innflytjendur O ætla O að O dvelja O hér O í O nokkur O ár O á O ríkið O að O borga O fyrir O þá O íslenskunámskeið O . O Bara O það O eitt O að O geta O átt O samskipti O við O innflytjendur O myndi O draga O verulega O úr O fordómum O í O garð O þeirra O . O Önnur O ástæða O fyrir O þessum O endalausu O fordómum O er O að O þeir O eru O einfaldlega O svo O allt O öðruvísi O en O við O hin O . O Það O er O eins O og O við O séum O hrædd O við O það O óþekkta O . O Það O eitt O að O Sjálfstæðisflokkurinn B-Organization hafi O verið O svona O lengi O við O völd O segir O kannski O allt O um O Íslendinga B-Miscellaneous , O íhaldsemin O er O að O fara O með O okkur O . O 3 O . O Tölfræðileg O líkön O Fjármálatölfræði O snýst O öðru O fremur O um O að O meta O verð O eigna O og O verðbreytingar O . O Viðfangsefnin O hafa O breyst O hratt O á O undanförnum O árum O , O rannsóknir O á O hverjum O tíma O eru O margar O og O spanna O vítt O svið O . O Fyrir O fáeinum O áratugum O snerist O bankastarfsemi O fyrst O og O fremst O um O hefðbundna O lánastarfsemi O til O ýmiskonar O fjárfestinga O án O þess O að O flóknum O líkönum O væri O beitt O við O ákvarðanatöku O . O Á O síðari O árum O hafa O verðbréfaviðskipti O fengið O aukið O vægi O og O ýmsum O tölfræðilíkönum O er O beitt O við O áhættu- O og O eignastýringu O . O Þannig O er O sögulegum O gögnum O og O tölfræðilegum O spálíkönum O skeytt O saman O til O þess O að O spá O fyrir O um O verðþróun O . O Tvö O sérkenni O fjármálatímaraða O , O flöktklasar O og O há O reisn O líkindadreifingar O , O hafa O haft O mikil O áhrif O á O þessa O líkanasmíð O . O 3.1 O Tölfræði O fjármálatímaraða O . O Eitt O af O viðfangsefnum O fjármálatölfræðinnar O er O að O meta O flökt O eignaverðs O , O en O flöktið O er O stærð O sem O ekki O er O hægt O að O mæla O beint O heldur O þarf O að O áætla O það O með O óbeinni O mælingu O . O Normaldreifingin O , O sem O hefur O dugað O svo O víða O við O að O lýsa O fráviksstærðum O , O þótti O vænleg O til O þess O að O lýsa O ávöxtun O eigna O og O var O notuð O við O líkanasmíð O . O Nú O er O það O þó O vel O þekkt O að O líkindadreifing O ávöxtunarferlis O fylgir O jafnan O ekki O normaldreifingu O heldur O dreifingu O sem O hefur O umframreisn O og O oft O einnig O skakka O ( O e. O skewness O ) O , O þ.e. O líkindadreifing O ávöxtunar O er O ekki O alltaf O samhverf O . O Líklega O var O það O Mandelbrot B-Person sem O fjallaði O fyrstur O um O flöktklasa O í O fjármálatímaröðum O árið O 1963 B-Date og O Eugene B-Person Fama I-Person tveim O árum O síðar O . O Mandelbrot B-Person bendir O á O að O fyrri O rannsóknir O sýna O fram O á O að O ávöxtun O hlutabréfa O fylgir O ekki O einfaldri O normaldreifingu O heldur O hefur O mun O hærri O reisn O . O Hann O fjallar O svo O um O dreifni O ávöxtunar O og O lýsir O því O hvernig O hún O virðist O vera O háð O fyrri O gildum O . O 24 O 3.2 O ARCH B-Miscellaneous ARCH B-Miscellaneous líkan O Engles B-Person lýsir O ferli O frávika O sem O hendingum O með O væntigildi O núll O en O dreifni O háða O fyrri O hendingum O . O ARCH B-Miscellaneous er O skammstöfun O á O fullu O heiti O líkansins O « O autoregressive O conditional O heteroscedasticity O model O » O sem O vísar O til O eiginleika O ferlisins O . O 25 O Hendingar O úr O ARCH B-Miscellaneous ferli O eru O misdreifðar O ( O e. O heteroscedastic O ) O og O dreifni O þeirra O er O skilyrt O ( O e. O conditional O ) O fall O af O fyrri O hendingum O ( O nokkurs O konar O sjálffylgni O ( O e. O autoregression O ) O ) O . O Hefðbundin O framsetning O ARCH B-Miscellaneous ( O p O ) O líkans O er O ( O jafna O 20a O ) O ( O jafna O 20b O ) O þar O sem O z O er O IID O ( O 0,1 O ) O röð O hendinga O ( O einsdreifðar O , O óháðar O hendingar O ) O . O Líkanið O reynir O ekki O að O spá O fyrir O um O hver O ávöxtunin O verður O í O framtíðinni O , O heldur O er O gert O ráð O fyrir O því O að O ávöxtun O sé O slembið O ferli O með O væntigildi O E O ( O st O ) O = O 0 O en O að O dreifni O hendinganna O fylgi O einhverri O forskrift O . O ARCH B-Miscellaneous ferlið O hefur O tímaháða O dreifni O o2 O og O var O strax O mikið O notað O til O að O lýsa O fjármálatímaröðum O . O Líkanið O fellur O einnig O vel O að O hugmyndinni O um O flöktklasa O . O 26 O Mynd O 3.1 O - O Úrvalsvísitala B-Miscellaneous , O 03.01.02 B-Date - I-Date 29.12.06 I-Date Ófyrirséð O breyting O í O ávöxtun O á O tíma O t O ( O st O ) O hefur O áhrif O á O dreifni O ávöxtunar O á O tíma O t O +1 O ( O tákn O ) O og O jafnvel O lengur O . O Stór O gildi O á O st O fylgja O því O gjarnan O stórum O gildum O og O flöktklasar O myndast O ( O sjá O tilvísun O í O grein O Mandelbrots B-Person í O neðanmálsgrein O í O kafla O 3.1 O á O bls. O 18 O ) O . O Mynd O 3.1 O sýnir O daglega O ávöxtun O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous á O árunum O 2002 B-Date til I-Date 2006 I-Date . O Ávöxtun O er O greinilega O misdreifð O og O sem O dæmi O um O flöktklasa O má O benda O á O fyrri O helming O ársins O 2006 B-Date . O Fjöldi O líkana O sem O byggja O á O ARCH B-Miscellaneous líkaninu O er O til O marks O um O það O hve O miklu O máli O líkanið O skiptir O fyrir O fjármálatölfræðina O . O Þó O er O ekki O ætlunin O að O fara O í O ítarlegri O umfjöllun O um O þau O hér O en O fjöldi O yfirlitsgreina O hefur O birtst O um O efnið O . O 27 O Líkanið O hefur O þó O einnig O verið O gagnrýnt O , O m.a. O fyrir O að O skilyrða O viðfangsefnið O of O mikið O . O « O The O assumption O that O volatility O is O a O deterministic O function O of O past O returns O is O restrictive O . O For O example O , O conditional O on O the O time O t-1 O shock O st-1 O , O there O is O no O unpredictable O component O of O volatility O at O time O t O . O » O 28 O Ýmsar O skorður O eru O settar O á O stika O ARCH O líkansins O . O Summa O stikanna O ( O jafna O ) O skal O aldrei O vera O hærri O en O 1 O því O annars O er O ekki O tryggt O að O Gt2 O sé O sístætt O ferli O . O Til O að O tryggja O að O Gt2 O gildið O sem O líkanið O skilar O sé O alltaf O jákvætt O dugar O skilyrðið O ( O jafna O ) O að O vera O uppfyllt O fyrir O öll O p O stærri O en O núll O og O fyrir O a0 O skal O skilyrðið O a0 O > O 0 O halda O . O Þar O sem O E O ( O zt O ) O = O 0 O og O zt O er O óháð O Gt O þá O fæst O E O ( O st O ) O = O E O ( O ztct O ) O = O 0 O . O Fyrir O ARCH O ( O ta O ) O er O Var O ( O st O ) O = O E O ( O s2t O ) O = O E O ( O z2tc2t O ) O = O E O ( O a0 O + O a1 O * O s2t-1 O ) O = O a0 O + O a1E O ( O s2t-1 O ) O = O a0 O + O a1Var O ( O st-1 O ) O . O Ef O ferlið O st O er O veikt O sístætt O þá O er O óskilyrt O dreifni O þess O óháð O tíma O og O því O Var O ( O s O ) O = O Var O ( O st-1 O ) O . O Þar O sem O Var O ( O st O ) O = O a0 O + O a1 O * O Var O ( O st-1 O ) O þá O er O óskilyrt O dreifni O ARCH O ( O 1 O ) O ferlisins O Var O ( O st O ) O = O a0 O / O ( O 1 O - O a1 O ) O . O Til O að O tryggt O sé O að O Var O ( O st O ) O > O 0 O þurfa O skilyrðin O ( O jafna O ) O og O ( O jafna O ) O , O sem O nefnd O voru O hér O að O ofan O , O að O halda O . O Innan O fjármálatölfræðinnar O er O hefð O fyrir O því O að O nota O orðið O flökt O ( O e. O volatility O ) O fyrir O dreifni O , O og O táknið O h O fremur O en O c2 O . O Því O má O skrifa O jöfnu O 20a O sem O ( O jafna O ) O . O Annað O vægi O ferlisins O h O í O ARCH O ( O 1 O ) O líkani O er O ( O jafna O 21 O ) O . O Eins O og O áður O er O ( O jafna O ) O en O nú O gerum O við O enn O fremur O ráð O fyrir O að O ( O jafna O ) O eins O og O um O normaldreifða O stærð O væri O að O ræða O . O Ef O ferlið O h O er O sístætt O þá O er O ( O jafna O ) O . O Af O því O leiðir O að O ( O jafna O 22 O ) O . O Til O að O ( O jafna O ) O þarf O því O skilyrðið O ( O jafna O ) O einnig O að O halda O . O Þetta O er O sterkara O skilyrði O fyrir O a O en O það O sem O þurfti O til O að O tryggja O að O dreifni O ARCH O ( O 1 O ) O ferlisins O verði O endanleg O ( O a O < O 1 O ) O . O Nú O fæst O einnig O óskilyrt O reisn O ARCH O ( O 1 O ) O ferlisins O ( O jafna O 23 O ) O . O Reisn O ARCH O ( O 1 O ) O ferlis O er O því O alltaf O stærri O en O reisn O normaldreifingar O ( O reisn O normaldreifingar O er O 3 O ) O og O ARCH O ( O 1 O ) O ferli O skilar O því O fleiri O útgildum O en O röð O hendinga O úr O normaldreifingu O . O Eins O og O áður O var O bent O á O fellur O þessi O eiginleiki O ARCH O líkansins O vel O að O eiginleikum O fjármálatímaraða O . O Á O Mynd O 3.2 O sést O þéttifall O normaldreifingar O ( O N O ( O 0,1 O ) O ) O og O t-dreifingar O ( O t-dreifing O með O þrjár O frelsisgráður O ) O . O Sú O síðarnefnda O þykir O lýsa O fjármálastærðum O betur O en O normaldreifing O þar O sem O hún O hefur O svokallaða O breiða O hala O ( O e. O fat O tailed O distribution O ) O eins O og O sést O á O myndinni O svo O hendingar O með O hátt O tölugildi O eru O líklegri O . O Þéttiföll O normaldreifingar O og O t-drefingar O Mynd O 3.2 O - O Þéttiföll O normaldreifingar O og O t-drefingar O Í O ritgerð O sinni O frá O 1982 B-Date leggur O Engle B-Person til O Lagrange B-Miscellaneous margfaldarapróf O til O að O kanna O tilvist O flöktklasa O í O tímaröðum O . O Núlltilgátan O fyrir O ARCH O ( O p O ) O líkan O er O H0 O : O ( O jafna O ) O , O þ.e. O að O ht O sé O fasti O , O óháður O tíma O . O Fyrir O röð O afgangsliða O st O , O er O nýtt O líkan O afgangsliðanna O í O öðru O veldi O sem O fall O af O fasta O og O q O töfðum O gildum O s O ( O jafna O 24 O ) O metið O með O OLS O ( O v O er O hefðbundin O afgangsstærð O þessa O OLS O líkans O ) O . O Mátgæði O líkansins O ( O e. O goodness O of O fit O ) O , O mæld O með O stærðinni O R2 O gefa O þá O prófstærðina O ( O jafna O 25 O ) O sem O er O x2-dreifð O með O q O frelsisgráður O . O Ef O flöktklasar O eru O áberandi O í O tímaröð O má O ætla O að O AR O ( O p O ) O líkan O af O þessu O tagi O skili O hærra O R2 O en O ella O , O þ.e. O að O tafin O gildi O afgangsliða O hafi O nokkuð O forspárgildi O fyrir O afgangsliðina O sjálfa O , O og O núlltilgátunni O verði O því O hafnað O . O 3.3 O ARCH-M O ARCH-M O líkanið O var O sett O fram O árið O 1987 B-Date af O Engle B-Person , O Lilien B-Person og O Robins29 B-Person og O er O viðbót O við O ARCH O líkanið O þar O sem O skilyrta O dreifnin O er O gerð O að O stýribreytu O ávöxtunar O á O hverjum O tíma O . O ARCH O líkanið O útskýrir O gildi O rt O í O raun O ekki O á O nokkurn O hátt O heldur O beinir O athyglinni O að O dreifninni O . O ARCH-M O líkaninu O er O ætlað O að O grípa O áhrif O flökts O í O formi O áhættuálags O á O hið O einfalda O slembna O líkan O af O ávöxtun O . O Áður O höfðu O slíkar O rannsóknir O beinst O að O því O að O finna O fast O áhættuálag O eignar O en O með O tilkomu O ARCH-M O líkansins O er O álaginu O lýst O sem O tímaháðu O ferli O . O Gerum O nú O ráð O fyrir O að O st O séu O hendingar O úr O ARCH O ( O 1 O ) O ferli O , O þ.a O . O st O ~ O IID O ( O 0 O , O ht O ) O . O ARCH-M O líkanið O er O þá O sett O fram O með O tveim O jöfnum O , O ( O jafna O 26a O ) O ( O jafna O 26b O ) O Líkanið O má O einnig O útfæra O á O þann O hátt O að O ávöxtunin O sé O fall O af O skilyrtu O staðalfráviki O hendinganna O st O , O fremur O en O dreifni O , O og O rannsóknir O á O mældum O fjármálatímaröðum O benda O til O þess O að O log O ( O h O ) O eigi O jafnvel O enn O betur O við O . O 30 O Þó O eru O engar O skýrar O hagfræðikenningar O sem O styðja O eina O útgáfu O umfram O aðra O . O Það O virðist O einfaldlega O vera O svo O að O aukin O dreifni O skili O sér O ekki O að O fullu O í O samsvarandi O aukningu O áhættuálags O . O Lanne B-Person og O Saikkonen B-Person telja O að O fastanum O ( O tákn O ) O sé O ofaukið31 O eigi O líkanið O að O sannreyna O sambandið O milli O ávöxtunar O og O áhættu O sem O ICAPM O líkan O Mertons32 B-Person lýsir O . O Þeir O telja O hann O vera O ástæðu O þess O hve O illa O hefur O gengið O að O finna O skýr O merki O jákvæðs O áhættuálags O og O nota O ( O jafna O ) O sem O ávöxtunarlíkan O fremur O en O jöfnu O 26a O . O Scruggs B-Person bendir O á O að O þar O sem O umframávöxtun O er O jafnan O jákvæð O stærð O og O dreifni O er O það O alltaf O þá O sé O ekki O að O undra O að O ( O tákn O ) O mælist O jákvæður O ef O ( O tákn O ) O er O tekinn O út O úr O líkaninu O . O 33 O Skilyrði O fyrir O því O að O annað O vægi O s O ferlisins O , O h O , O sé O endanlegt O voru O sett O fram O hér O á O undan O . O Fyrir O ARCH-M O líkanið O skal O dreifni O s O vera O endanleg O stærð O en O nú O er O r O einnig O fall O af O h O . O Því O er O það O svo O að O sé O fjórða O vægi O s O , O E O ( O s4 O ) O = O E O ( O z4 O ) O E O ( O h2 O ) O ekki O endanlegt O , O þá O er O annað O vægi O r O það O ekki O heldur O . O Þannig O aukast O skilyrðin O sem O sett O eru O á O h O þegar O líkanið O breytist O úr O ARCH O yfir O í O ARCH-M O . O Ferlið O rt O er O sjálffylgið O . O Látum O ávöxtun O nú O vera O háða O dreifni O en O ekki O staðalfráviki O þannig O að O ( O jafna O ) O t O og O skilgreinum O samdreifnifall O rt O sem O ( O jafna O 27 O ) O . O Nú O er O ( O jafna O 28 O ) O . O Þar O sem O ( O jafbna O ) O þá O er O ( O jafna O ) O og O ( O jafna O ) O . O Sjálffylgni O rt O af O gráðu O k O er O þá O ( O jöfnur O ) O og O því O er O ( O jafna O ) O . O Fyrstu O gráðu O sjálffylgni O ARCH-M O ferlis O er O ( O jafna O 29 O ) O og O að O gefinni O þessari O formúlu O er O auðvelt O að O reikna O sjálffylgni O ARCH-M O af O hærri O gráðu O . O 34 O ARCH-M O líkön O er O töluvert O flóknara O að O meta O en O hefðbundin O ARCH O líkön O , O meðal O annars O vegna O þess O að O formúlan O fyrir O dreifni O ferlisins O er O ólínuleg O mismunajafna O . O 35 O Með O því O að O leysa O jöfnu O 26a O fyrir O st O og O stinga O niðurstöðunni O inn O fyrir O st O í O jöfnu O 26b O sést O hvernig O ht O er O ólínulegt O fall O af O ht-1 O , O ( O jafna O 30 O ) O 4 O Gögn O um O hlutabréfaviðskipti O Til O að O kanna O áhrif O flökts O á O ávöxtun O hlutabréfa O á O Íslandi B-Location verða O fyrir O valinu O gögn O frá O Kauphöll B-Organization Íslands I-Organization frá O ársbyrjun O 1997 B-Date til O ársloka O 2006 B-Date . O Reiknuð O er O ávöxtun O dagslokagildis O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous , O alls O 2.481 O gildi O . O Ávöxtun O er O reiknuð O sem O mismunur O logra O vísitölustigsins O milli O daga O , O ( O jafna O 31 O ) O þar O sem O Pt O er O vísitölustig O á O tíma O t O og O pt O = O log O ( O Pt O ) O . O Hér O er O átt O við O náttúrulega O logra O en O ekki O tugalogra O . O 4.1 O Saga O hlutabréfaviðskipta O á O Íslandi B-Location Viðskipti O með O hlutabréf O eiga O sér O fremur O skamma O sögu O á O Íslandi B-Location . O Verðbréfaþing B-Organization Íslands I-Organization var O stofnað O árið O 1985 B-Date að O frumkvæði O Seðlabanka B-Organization Íslands I-Organization og O hófust O viðskipti O með O ríkistryggð O skuldabréf O ári O seinna O . O Á O þessum O árum O voru O þrír O ríkisreknir O bankar O ráðandi O á O íslenskum O fjármálamarkaði O , O verðbólga O var O há O og O sparnaður O einstaklinga O lítill O . O Auk O ríkisbankanna O störfuðu O hérlendis O nokkrir O minni O bankar O í O einkaeigu O og O sparisjóðir O voru O reknir O víða O um O land O . O Félög O í O atvinnurekstri O voru O gjarnan O rótgróin O fjölskyldufyrirtæki O og O eignarhald O breyttist O lítið O milli O ára O . O 36 O Árið O 1990 B-Date voru O fyrstu O hlutabréfin O skráð O og O á O næstu O árum O óx O fjöldi O skráðra O fyrirtækja O stöðugt O . O Hann O náði O hámarki O árið O 1999 B-Date þegar O 75 O fyrirtæki O voru O skráð O hjá O Verðbréfaþingi B-Organization Íslands I-Organization . O 37 O Verðbréfaþing B-Organization Íslands I-Organization tók O svo O upp O nafnið O Kauphöll B-Organization Íslands I-Organization hf. I-Organization ( O hér O eftir O Kauphöllin B-Organization ) O árið O 2002 B-Date í O kjölfar O breytinga O á O rekstrarfyrirkomulagi O Verðbréfaþings B-Organization og O Verðbréfaskráningar B-Organization Íslands I-Organization . O Þann O 1. B-Date desember I-Date 2006 I-Date tók O loks O félagið O OMX B-Organization AB I-Organization við O rekstri O Kauphallar B-Organization Íslands I-Organization . O Félagið O rekur O kauphallir O í O sjö O löndum O norður O Evrópu B-Location og O er O þess O vænst O að O þessi O samruni O verðbréfamarkaða O á O Norðurlöndunum B-Location auki O sýnileika O íslenska O markaðarins O og O veiti O úgefendum O hlutafjár O á O Íslandi B-Location víðtækari O aðgang O að O erlendum O fjárfestum O . O Þann O 5. B-Date janúar I-Date 2007 I-Date tók O Kauphöll B-Organization Íslands I-Organization þá O upp O heitið O OMX B-Organization Nordic I-Organization Exchange I-Organization á I-Organization Íslandi I-Organization . O 38 O Síðan O 2001 B-Date hefur O skráðum O fyrirtækjum O á O markaðnum O fækkað O því O dregið O hefur O úr O nýskráningum O á O sama O tíma O og O samrunar O og O yfirtökur O á O skráðum O félögum O hafa O verið O áberandi O . O Í O lok O ársins O 2006 B-Date voru O 25 O félög O skráð O á O aðallista O Kauphallarinnar B-Organization . O Heildarmarkaðsvirði O skráðra O félaga O hefur O þó O vaxið O ár O frá O ári O og O í O samanburði O við O erlenda O markaði O hefur O vöxturinn O verið O gríðarlega O hraður O . O Velta O skráðra O hlutabréfa O hefur O einnig O vaxið O stöðugt O , O ef O frá O er O talið O árið O 2001 B-Date . O Til O að O mynda O var O velta O ársins O 2005 B-Date ríflega O fjögurhundruðfalt O meiri O en O velta O ársins O 1995 B-Date , O þ.e. O meðal O dagvelta O ársins O 2005 B-Date var O hærri O en O ársvelta O 1995 B-Date . O Velta O hlutabréfa O í O Kauphöllinni B-Organization 1993-2006 B-Date Mynd O 4.1 O - O Velta O hlutabréfa O í O kauphöllinni O Að O teknu O tilliti O til O verðbólgu O sem O var O 41% B-Percent yfir O tímabilið O ( O ársmeðaltal O vísitölu O neysluverðs O óx O úr O 173,2 O stigum O fyrir O árið O 1994 B-Date í O 244,1 O stig O fyrir O árið O 2005 B-Date ) O þá O ríflega O þrjúhundruðfaldaðist O veltan O á O tímabilinu O . O Heildamarkaðsvirði O skráðra O félaga O í O árslok O 2005 B-Date var O 1.816 B-Money milljarðar I-Money íslenskra I-Money króna I-Money sem O samsvarar O 179% B-Percent af O vergri O landsframleiðslu O ( O verg O landsframleiðsla O árið O 2005 B-Date var O 1.012 B-Money milljarðar39 I-Money ) O . O Árið O 2006 B-Date var O svo O enn O eitt O metárið O er O litið O er O til O markaðsvirðis O skráðra O fyrirtækja O og O veltu O en O heildarmarkaðsvirði O í O árslok O 2006 B-Date var O 2.590 B-Money milljarðar I-Money . O Velta O viðskipta O á O árinu O nam O 2.192 B-Money milljörðum I-Money . O Tafla O 4.140 O 4.2 O Úrvalsvísitalan B-Miscellaneous Mest O notaða O vísbendingin O um O verðþróun O á O íslenska O hlutabréfamarkaðnum O er O Úrvalsvísitala B-Miscellaneous Aðallista I-Miscellaneous ( O Úrvalsvísitalan B-Miscellaneous ) O sem O Kauphöllin B-Organization reiknar O og O birtir O . O Kauphöllin B-Organization birtir O fjölda O vísitalna O . O Í O Vísitölu B-Miscellaneous Aðallista I-Miscellaneous eru O öll O félög O sem O skráð O eru O á O Aðallista B-Miscellaneous hverju O sinni O , O vegin O eftir O markaðsvirði O , O en O einnig O eru O reiknaðar O og O birtar O undirvísitölur O ýmissa O atvinnugreina O , O t.d. O heilbrigðisgeirans O , O fjarskipta- O og O fjármálaþjónustu O . O 41 O Í O Úrvalsvísitöluna B-Miscellaneous eru O valin O 12 O til O 15 O félög O og O er O valið O endurskoðað O tvisvar O á O ári O . O Öll O félög O á O Aðallista B-Miscellaneous koma O til O greina O og O byggir O valið O á O hlutfallslegri O veltu O þeirra O á O markaðnum O . O Ef O yfirtökuskylda O myndast O á O félagi O kemur O það O ekki O til O greina O við O val O í O vísitöluna O . O Breytingar O á O reglum O um O val O í O vísitöluna O , O sem O gerðar O voru O í O mars B-Date 2004 I-Date , O fela O í O sér O að O markaðsvirði O félaganna O er O leiðrétt O fyrir O floti O . O Með O slíkri O leiðréttingu O er O reynt O að O tryggja O að O þau O bréf O sem O að O baki O vísitölunni O standa O séu O raunverulega O aðgengileg O fjárfestum O til O kaups O . O Þannig O teljast O bréf O í O eigu O ráðandi O hluthafa O og O innherja O ekki O vera O aðgengileg O og O það O sama O gildir O um O eignarhluti O opinberra O aðila O . O Á O sama O tíma O var O bætt O inn O skilyrði O um O hámarks O verðbil O milli O kaup- O og O sölutilboða O og O að O allar O fréttir O skuli O birta O samtímis O á O íslensku O og O ensku O . O Almennt O hafa O félög O unnið O að O því O að O uppfylla O þessi O skilyrði O og O flest O hafa O gert O samninga O um O viðskiptavakt O við O kauphallaraðila O . O 42 O Úrvalsvísitalan B-Miscellaneous 1997-2006 B-Date Mynd O 4.2 O - O Úrvalsvísitalan B-Miscellaneous 1997-2006 B-Date Hlutabréfavísitölur O Kauphallarinnar B-Organization eru O reiknaðar O með O Paasche B-Miscellaneous formúlu O . O 43 O Þá O eru O verðbreytingar O frá O tíma O t-1 O til O tíma O t O vegnar O saman O með O flotleiðréttu O markaðsverðmæti O fyrirtækjanna O á O tíma O t O . O Meðalverðbreytingin O sem O Paasche B-Miscellaneous formúlan O skilar O er O svo O keðjutengd O við O síðasta O gildi O vísitölunnar O . O Vísitölustig O á O tíma O t O er O því O ( O jafna O 32 O ) O þar O sem O m O er O fjöldi O fyrirtækja O í O grunni O vísitölunnar O , O pi O er O viðmiðunarverð O hlutabréfs O í O félagi O i O og O ni O er O nafnverð O hlutafjár O félags O i O . O Paasche B-Miscellaneous formúlan O notar O þannig O vogir O frá O tíma O t O til O að O vega O saman O verðbreytingarnar O . O Hliðstæð O formúla O , O þar O sem O vogir O frá O tíma O t-1 O eru O notaðar O , O er O kennd O við O Laspeyres B-Person og O margfeldismeðaltal O Laspeyres B-Miscellaneous vísitölu O og O Paasche B-Miscellaneous vísitölu O gefur O Fisher B-Miscellaneous vísitölu O , O þ.e. O ( O jafna O ) O . O Við O vísitöluútreikninga O sem O byggja O á O verðmælingu O á O úrtaki O , O fremur O en O öllum O viðskiptum O innan O tímabilsins O kemur O Fisher B-Miscellaneous formúlan O að O góðum O notum O . O Tökum O sem O dæmi O verðvísitölu O fyrir O vörumarkað O þar O sem O neytendur O eru O verðþegar O og O gerum O ráð O fyrir O að O verð O einnar O vöru O hækki O milli O tímabila O , O pt O / O pt-1 O > O 1 O . O Vegna O staðkvæmdaráhrifa O minnkar O eftirspurn O eftir O henni O , O þ.a O . O qt O / O qt-1 O < O 1 O . O Undir O slíkum O kringumstæðum O ofmetur O Laspeyres B-Miscellaneous formúlan O verðhækkunina O en O Paasche B-Miscellaneous formúlan O vanmetur O hana O . O 44 O Hentug O formúla O til O að O reikna O margfeldismeðaltal O þessara O tveggja O vísitalna O og O jafna O út O bjagann O sem O fylgir O þeim O er O Fisher B-Miscellaneous formúla O . O Fisher B-Miscellaneous vísitalan O telst O til O afburðarvísitalna O ( O e. O superlative O index O ) O og O hefur O formúla O hennar O ýmsa O ákjósanlega O eiginleika O umfram O aðrar O meðaltalsformúlur O . O Til O dæmis O má O nefna O að O hún O hefur O réttan O viðsnúning O í O tíma O . O Fyrir O verð O ( O p O ) O og O magn O ( O q O ) O frá O einum O tímapunkti O til O annars O ( O t O = O 0 O og O t O = O 1 O ) O er O IF O ( O p0 O , O q0 O , O p1 O , O q1 O ) O = O 1/IF O ( O p1 O , O q1 O , O p0 O , O q0 O ) O , O eiginleiki O sem O m.a. O Laspeyres B-Miscellaneous og O Paasche B-Miscellaneous formúlurnar O hafa O ekki O . O 45 O Fyrir O vísitölu O eins O og O Úrvalsvísitöluna B-Miscellaneous er O þetta O vandamál O ekki O til O staðar O þar O sem O ekki O er O gert O mat O á O vægi O hvers O félags O í O heildarmarkaðsverðmæti O , O heldur O er O vægið O á O hverjum O tíma O þekkt O . O Öll O viðskipti O í O Kauphöllinni B-Organization eru O milli O skráðra O kauphallaraðila O og O uppgjör O viðskipta O fer O fram O hjá O Verðbréfaskráningu B-Organization Íslands I-Organization . O 4.3 O Tölfræðilegir O eiginleikar O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous Í O þessari O ritgerð O er O litið O yfir O þróun O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous á O 10 O ára O tímabili O , O frá O ársbyrjun O 1997 B-Date til O ársloka O 2006 B-Date , O alls O 2.481 O viðskiptadagur O . O Dagleg O ávöxtun O er O reiknuð O sem O logri O breytingar O vísitölustigsins O samkvæmt O jöfnu O 31 O . O Engin O leiðrétting O er O gerð O hér O vegna O helga O og O frídaga O , O þ.e. O ávöxtun O frá O dagslokum O föstudags B-Date til I-Date mánudags I-Date er O reiknuð O á O sama O hátt O og O ávöxtun O frá O dagslokum O mánudags B-Date til I-Date þriðjudags I-Date . O Kosturinn O við O formúluna O í O jöfnu O 31 O umfram O hina O hefðbundnu O formúlu O fyrir O ávöxtun O , O 1+Rt O = O Pt O / O Pt-1 O , O er O einna O helst O sá O að O auðvelt O er O að O reikna O samsetta O vexti O . O Ef O rt O er O ávöxtun O á O degi O t O , O reiknuð O með O jöfnu O 31 O , O og O k O dagar O eru O í O mánuði O , O þá O er O mánaðarleg O ávöxtun O jöfn O summu O mælinganna O fyrir O hvern O dag O mánaðarins O því O reikniregla O fyrir O logra O segir O að O ( O jafna O 33 O ) O . O Tafla O 4.2 O sýnir O helstu O tölfræðilegu O eiginleika O gagnanna O fyrir O tímabilið O í O heild O en O einnig O fyrir O fyrri O og O seinni O helming O tímabilsins O . O Það O sem O vekur O helst O athygli O er O að O reisn O mælist O há O , O 7,16 O fyrir O allt O tímabilið O . O Slíkt O er O dæmigert O fyrir O fjármálatímaraðir O sem O hafa O jafnan O mun O hærri O reisn O en O normaldreifð O ferli O , O en O fyrir O normaldreift O ferli O er O vænt O reisn O 3 O . O Útgildi O eru O því O bæði O stærri O og O tíðari O en O búast O mætti O við O ef O ávöxtun O væri O normaldreifð O . O Tafla O 4.2 O MYND O 4.3 O MYND O 4.4 O Á O mynd O 4.3 O eru O hlutfallsmörk O ávöxtunar O úrvalsvísitölunnar O borin O saman O við O hlutfallsmörk O normaldreifingar O . O Kúrfan O sem O myndast O er O S-laga O og O stór O hluti O punktanna O fellur O utan O við O beinu O viðmiðunarlínuna O . O Þessi O mynd O gefur O til O kynna O að O dreifing O ávöxtunar O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous hafi O mun O meiri O reisn O en O ferli O normaldreifðra O hendinga O . O Kúrfan O tekur O ekki O á O sig O U-laga O form O , O sem O gæfi O til O kynna O að O dreifingin O væri O ósamhverf O . O Þetta O er O í O samræmi O við O niðurstöðurnar O í O töflu O 4.2 O hér O að O ofan O , O þar O sem O reisn O var O metin O 7,16 O og O skakki O nálægt O núlli O , O -0,28 O . O Mynd O 4.4 O sýnir O hlutfallsmörk O fyrri O helmings O gagnanna O borin O saman O við O seinni O helming O þeirra O , O árin O 1997 B-Date til I-Date 2001 I-Date annars O vegar O og O 2002 B-Date til I-Date 2006 I-Date hins O vegar O . O Aðeins O örfáir O punktar O falla O utan O beinu O línunnar O og O myndin O gefur O ekki O tilefni O til O að O ætla O að O dreifing O ávöxtunar O sé O ólík O milli O tímabila O . O Tafla O 4.3 O sýnir O sjálffylgnifall O ávöxtunar O , O fyrstu O fimm O gildi O . O Fyrstu O gráðu O sjálffylgnin O mælist O hæst O og O sjálffylgnin O fer O svo O lækkandi O en O þó O mælist O annarar O gráðu O sjálffylgni O marktæk O ef O miðað O er O við O þrjú O staðalfrávik O . O Sjálffylgni O mælist O hærri O yfir O seinna O tímabilið O . O Úrvalsvísitala B-Miscellaneous - O dagleg O ávöxtun O - O 1997-2006 B-Date Tafla O 4.3 O Það O er O nokkuð O algengt O að O sjálffylgni O finnist O í O ávöxtunargögnum O . O Sjálffylgnin O veldur O því O að O ávöxtun O er O upp O að O vissu O marki O fyrirsjáanleg O og O ávöxtunarferlið O er O ekki O hvítt O suð O . O Ýmsir O þættir O geta O valdið O sjálffylgni O í O fjármálatímaröðum O og O oft O er O reynt O að O taka O tillit O til O þeirra O þegar O unnið O er O með O eignaverðslíkön O . O Þegar O um O er O að O ræða O sjálffylgni O í O ávöxtun O hlutabréfavísitölu O en O ekki O hlutabréfum O eins O fyrirtækis O þá O getur O ástæðan O m.a. O einfaldlega O verið O sú O að O viðskipti O með O bréf O félaganna O í O vísitölunni O verða O ekki O með O samstilltum O hætti O ( O e. O non-synchronous O trading O ) O . O Hlutabréf O eins O félags O skipta O um O hendur O oftar O en O hlutabréf O annars O en O verðmæling O fyrir O vísitöluna O fer O þó O alltaf O fram O með O jöfnu O millibili O . O Til O dæmis O gæti O frétt O birtst O seinni O part O dags O sem O hefur O almennt O áhrif O til O hækkunar O á O hlutabréfum O . O Segjum O sem O svo O að O viðskipti O verði O með O bréf O helmings O félaganna O fyrir O lokun O þann O daginn O en O hinn O helmingurinn O bætist O svo O við O daginn O eftir O . O Viðskiptin O sem O fara O fram O uppfæra O verð O bréfanna O með O hliðsjón O af O fréttinni O . O Þannig O kemur O hækkunin O fram O í O tveim O skrefum O þó O fréttin O sé O birt O öllum O á O sama O tímapunkti O og O þessar O tvær O hækkanir O í O röð O gefa O merki O um O sjálffylgni O . O Verðmæti O eigna O á O markaði O breytist O stöðugt O þegar O nýjar O fréttir O berast O fjárfestum O en O það O verð O eignar O sem O notað O er O við O útreikning O vísitölu O er O síðasta O skráða O verð O hennar O í O viðskiptum O . O Það O að O verðbreytingar O og O viðskipti O verða O ekki O með O samstilltum O hætti O og O viðskipti O með O bréf O ólíkra O félaga O eru O mis O tíð O getur O valdið O mælanlegri O sjálffylgni O í O ávöxtun O hlutabréfavísitölu O . O Sjálffylgni O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous Mynd O 4.5 O - O Sjálffylgni O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous Til O að O kanna O hvort O merki O um O ARCH O áhrif O finnist O í O gögnunum O var O aðferðin O sem O lýst O var O í O kafla O 3.2 O útfærð O og O niðurstöður O teknar O út O fyrir O sömu O tvö O tímabil O og O hér O að O ofan O , O þ.e. O fyrir O daglega O ávöxtun O frá O 1997 B-Date til I-Date 2001 I-Date og O frá O 2002 B-Date til I-Date 2006 I-Date . O Niðurstöðurnar O fyrir O p O = O 1,...,5 O má O sjá O í O töflu O 4.3. O Taflan O sýnir O prófstærðina O TR2 O , O sem O sett O var O fram O í O jöfnu O 20 O , O þar O sem O T O er O fjöldi O mælinga O og O R2 O eru O mátgæði O aðhvarfslíkansins O . O Úrvalsvísitala B-Miscellaneous - O Mat O á O ARCH O áhrifum O 1997-2001 B-Date og O 2002-2006 B-Date Tafla O 4.4 O Núlltilgátunni O um O að O dreifni O ávöxtunar O sé O einsleit O ( O e. O homoscedastic O ) O er O hafnað O með O afgerandi O hætti O fyrir O öll O gildi O p O sem O prófuð O voru O og O fyrir O bæði O tímabilin O . O 5 O Niðurstöður O Þær O hugmyndir O og O kenningar O sem O hefur O verið O fjallað O um O í O þessari O ritgerð O voru O útfærðar O og O prófaðar O . O Athyglinni O var O beint O að O Íslandi B-Location . O Í O fyrsta O lagi O var O ætlunin O að O kanna O verðlagningu O áhættu O á O íslenskum O hlutabréfamarkaði O með O því O að O meta O Sharpe B-Miscellaneous hlutfall O fyrir O úrvalsvísitöluna O . O Tekin O voru O sérstaklega O út O tímabil O sem O einkenndust O af O hækkunum O , O eins O og O frá O miðju O ári O 2003 B-Date til O feb-mars B-Date 2006 I-Date , O eða O lækkunum O , O t.d. O frá O byrjun O ársins O 2000 B-Date fram O til O 2002 B-Date . O Því O næst O voru O teknar O saman O niðurstöður O mats O á O áræðanleika O tveggja O hámörkunaraðferða O fyrir O ARCH O ( O 1 O ) O líkanið O . O Að O lokum O var O mat O á O stikum O ARCH-M O líkans O sett O fram O fyrir O gögn O um O verðbreytingar O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous og O út O frá O því O dregnar O ályktanir O um O tengsl O ávöxtunar O og O áhættu O á O íslenskum O hlutabréfamarkaði O . O 5.1 O Sharpe B-Miscellaneous hlutfall O Tafla O 5.1 O sýnir O meðalávöxtun O á O dag O , O staðalfrávik O hennar O og O Sharpe B-Miscellaneous hlutfall O ávöxtunar O úrvalsvísitölunnar O fyrir O árin O 2000 B-Date til O 2005 B-Date . O Yfir O árin O 2000 B-Date og O 2001 B-Date lækkaði O úrvalsvísitalan O og O olli O lækkunin O þá O neikvæðu O Sharpe B-Miscellaneous hlutfalli O . O Hlutfallið O hækkaði O svo O og O stóð O í O 0,28 O fyrir O árið O 2005 B-Date . O Neikvætt O Sharpe B-Miscellaneous hlufall O er O ekki O hægt O að O túlka O sem O merki O um O að O fjárfestar O vilji O meiri O óvissu O um O ávöxtun O frekar O en O minni O , O og O teljist O því O áhættusæknir O . O Hér O er O um O að O ræða O Ex O post O mælingu O en O slíkar O mælingar O eru O gjarnan O notaðar O til O að O bera O saman O árangur O markaða O eða O sjóða O og O sú O er O í O raun O algengasta O notkun O Sharpe B-Miscellaneous hlutfallsins O . O Líklegra O er O að O væntingar O fjárfesta O um O ávöxtun O á O markaði O hafi O einfaldlega O ekki O orðið O að O veruleika O . O Tafla O 5.1 O Til O að O kanna O Sharpe B-Miscellaneous hlutfall O á O tímum O sem O einkenndust O af O verðhækkunum O var O tekið O út O tímabilið O frá O byrjun O júní B-Date 2003 I-Date til O febrúarloka O 2006 B-Date . O Sharpe B-Miscellaneous hlutfall O þessa O tímabils O mældist O 0,25 O með O staðalskekkju O 0,04 O , O að O gefinni O þeirri O forsendu O að O ávöxtun O væri O IID O ferli O . O Þegar O staðalskekkja O var O leiðrétt O með O tilliti O til O samdreifni O breytist O hún O lítillega O en O mældist O enn O um O 0,04 O . O Fyrir O tímabilið O frá O ársbyrjun O 2000 B-Date til O ársloka O 2001 B-Date mældist O Sharpe B-Miscellaneous hlutfallið O - O 0,06 O og O staðalskekkja O 0,05 O . O Mynd O 5.1 O sýnir O mánaðarlega O og O árlega O þróun O Sharpe B-Miscellaneous hlutfallsins O fyrir O íslensku O Úrvalsvísitöluna B-Miscellaneous frá O byrjun O ársins O 2000 B-Date til O ársloka O 2005 B-Date . O Sharpe B-Miscellaneous hlufallið O mældist O nálægt O núlli O fyrstu O tvö O árin O sem O voru O skoðuð O en O hækkaði O svo O og O seinni O fjögur O árin O mældist O það O jákvætt O . O Eftir O því O sem O leið O á O tímabilið O fengu O fjárfestar O því O meira O greitt O fyrir O að O taka O þá O áhættu O að O fjárfesta O á O þessum O markaði O . O Þessi O niðurstaða O segir O ekkert O til O um O það O hvaða O væntingar O fjárfestar O höfðu O til O markaðarins O heldur O er O þetta O mæling O á O frammistöðu O markaðarins O eftir O á O . O Mynd O 5.1 O - O Sharpe B-Miscellaneous hlutfall O , O 2000-2005 B-Date 5.2 O Hermun O Töluleg O hámörkun O sennileikafalls O flöktlíkana O reynist O oft O erfiðleikum O háð O og O til O að O meta O frammistöðu O DLR O aðferðarinnar O , O miðað O við O hefðbundnari O Newton B-Miscellaneous hámörkun O , O 46 O voru O gerðar O tilraunir O á O hermdum O gögnum O úr O ARCH O ( O 1 O ) O ferli O ( O þ.e. O ferlið O í O jöfnum O 20a O og O 20b O með O p O = O 1 O ) O . O Valin O voru O tvö O ólík O gildi O á O ( O jafna O ) O og O ( O jafna O ) O . O Lengd O tímaraðanna O ( O táknuð O með O T O ) O var O annars O vegar O 250 O mælingar O og O hins O vegar O 2500 O mælingar O . O Gerðar O voru O 100 O tilraunir O fyrir O hvert O ferli O , O alls O fjórar O tilraunir O , O og O skemmst O er O frá O því O að O segja O að O báðar O aðferðirnar O fundu O lausn O í O öllum O tilfellum O . O Þegar O mælingar O voru O aðeins O 250 O mældist O stikinn O ( O tákn O ) O öðru O hverju O neikvæður O , O þ.e. O punktmatið O var O utan O gjaldgenga O svæðis O stikans O . O Í O öllum O þeim O tilfellum O skiluðu O báðar O aðferðirnar O slíkri O niðurstöðu O en O ekki O bara O önnur O þeirra O , O þ.e. O formerki O punktmatsins O var O alltaf O það O sama O . O Punktmat O hermdra O gilda O fyrir O T O = O 250 O og O T O = O 2500 O má O sjá O á O myndum O 5.2a O og O 5.2b O . O Mat O Newton B-Person aðferðarinnar O er O merkt O með O punkti O en O mat O DLR O aðferðarinnar O með O stjörnu O . O Mynd O 5.2a O Mynd O 5.2b O Þegar O hermdum O mælingum O var O fjölgað O upp O í O 2500 O dreifðist O punktmat O aðferðanna O ekki O jafn O víða O , O fór O aldrei O niður O fyrir O 0,05 O , O og O mesti O munur O milli O aðferðanna O tveggja O , O þ.e. O hlutfallið O ( O jafna O ) O var O um O 3% B-Percent . O Á O myndum O 5.3a O og O 5.3b O má O sjá O hlutfallið O fyrir O hermd O ARCH O ferli O með O ( O jafna O ) O . O Mismunur O á O mati O aðferðanna O er O oft O þó O nokkur O þegar O T O = O 250 O en O minnkar O umtalsvert O þegar O T O er O aukið O . O Mynd O 5.3a O Mynd O 5.3b O Aðferðirnar O dugðu O báðar O vel O til O að O meta O stika O ARCH O ( O 1 O ) O líkansins O og O engan O kerfisbundinn O mun O var O að O merkja O en O það O sem O eftir O stendur O er O þá O að O DLR O aðferðina O er O umtalsvert O fljótlegra O að O útfæra O . O DLR O aðferðin O virtist O einnig O mun O hraðvirkari O þó O svo O að O formlegt O mat O á O útreikningstíma O hafi O ekki O verið O gert O , O enda O er O það O utan O efnistaka O þessarar O ritgerðar O . O 5.3 O Mat O á O tengslum O áhættu O og O ávöxtunar O Til O að O kanna O tengsl O ávöxtunar O og O áhættu O á O íslenskum O hlutabréfamarkaði O voru O stikar O ARCH-M O líkans O metnir O fyrir O gögn O um O breytingar O Úrvalsvísitölunnar B-Miscellaneous . O Gögnin O sem O unnið O var O með O náðu O frá O ársbyrjun O 1997 B-Date til O ársloka O 2006 B-Date , O alls O 10 O ár O , O 2481 O mæling O . O Líkanið O er O sett O fram O í O jöfnum O 26a O og O 26b O og O í O töflu O 5.2 O má O sjá O mat O á O stikum O líkansins O ( O og O staðalfráviki O matsins O í O sviga O ) O , O fyrst O fyrir O allt O tímabilið O og O svo O fyrir O fyrri O og O seinni O helming O þess O . O Tafla O 5.2 O - O Mat O á O stikum O ARCH-M O líkans O Niðurstöðurnar O sem O birtar O eru O í O töflu O 5.2 O gefa O nokkuð O tvíræða O niðurstöðu O . O Þegar O horft O er O á O allt O 10 O ára O tímabilið O mælist O stikinn O ( O tákn O ) O jákvæður O sem O merkir O að O aukningu O í O flökti O ávöxtunar O fylgir O hærri O ávöxtun O en O ella O . O Slík O niðurstaða O er O í O samræmi O við O þær O kenningar O sem O fjallað O var O um O í O kafla O 2 O . O En O þegar O tímabilinu O er O skipt O í O tvennt O og O fyrri O og O seinni O helmingur O þess O skoðaður O hvor O fyrir O sig O sést O að O stikinn O var O hár O yfir O fyrri O helminginn O en O lækkar O og O mælist O neikvæður O á O þeim O síðari O . O Neikvæður O stiki O ( O tákn O ) O er O vísbending O um O neikvætt O áhættuálag O sem O má O túlka O sem O svo O að O fjárfestar O krefjist O ekki O jafn O hárrar O ávöxtunar O er O óvissa O um O hana O eykst O . O 6 O Samantekt O Niðurstöður O á O borð O við O þessa O , O að O áhættuálag O mælist O neikvætt O , O hafa O verið O umfjöllunarefni O margra O því O eins O og O fram O hefur O komið O eru O þær O í O mótsögn O við O ríkjandi O kenningar O . O Þær O vekja O upp O spurningar O eins O og O þá O hvort O fjárfestar O geti O við O einhverjar O aðstæður O verið O áhættusæknir O eða O hvort O þeir O skilgreini O áhættu O á O annan O og O flóknari O hátt O . O En O kenningarnar O eru O rótgrónar O og O ályktun O flestra O er O sú O að O líkönin O séu O rangt O skilgreind O og O horfi O fram O hjá O óútskýrðum O en O mikilvægum O þáttum O . O Spurningunum O er O því O enn O ósvarað O . O 3. O HLUTI O 3.1 O HEIMSPEKILEG O VANDAMÁL O Nú O þegar O sögu O skammtafræðinnar O og O viðfangsefnum O hennar O hefur O verið O lýst O gróflega O er O hægt O að O huga O að O þeim O heimspekilegu O vandamálum O sem O hún O hefur O í O för O með O sér O . O Þær O spurningar O sem O menn O spyrja O sig O hvað O helst O eru O : O « O Fjallar O skammtafræði O um O « O raunverulegt O ástand O » O hluta O eða O eingöngu O « O þekkingu O » O manna O á O slíku O ástandi O , O og O þá O hvaða O manna O ? O » O Eins O og O ég O lýsti O hér O að O ofan O hafa O menn O reynt O að O svara O þessum O spurningum O með O mismunandi O túlkunum O en O tilraunir O stutt O Kaupmannahafnartúlkunina B-Miscellaneous . O Þar O með O er O þó O ekki O öll O sagan O sögð O því O skilin O á O milli O « O raunverulegs O ástands O » O og O manngerðrar O þekkingar O á O því O eru O óljós O . O Hið O mikla O forspárgildi O vísindanna O sem O Laplace B-Person hafði O spáð O fyrir O um O hvarf O því O í O einu O vetfangi O og O vísindamenn O gátu O ekki O lengur O gefið O skýra O og O ákveðna O lýsingu O á O umheiminum O með O fræðum O sínum O . O Í O hvert O sinn O sem O það O myndast O gloppa O í O vísindalegum O kenningum O taka O fræðimenn O sig O til O og O reyna O , O með O misgóðum O árangri O , O að O fylla O upp O í O hana O . O Þótt O í O flestum O tilvikum O sé O aðeins O um O fjarstæður O eða O draumóra O að O ræða O , O þá O hefur O það O einnig O gerst O að O þeir O hafi O haft O rétt O fyrir O sér O sem O af O samtíðarmönnum O þóttu O vera O hinir O verstu O brjálæðingar O . O Skammtafræði O er O sér O á O báti O hvað O slíkar O pælingar O varðar O og O sigla O nú O margir O hámenntaðir O eðlisfræðingar O móti O straumnum O í O rannsóknum O sínum O á O framúrstefnulegum O hugmyndum O , O eins O og O tengslum O skammtafræði O og O meðvitundar O . O Í O meginatriðum O snýst O málið O [ O þó O ] O um O það O hvers O konar O « O veruleiki O » O sé O eða O eigi O að O vera O viðfangsefni O eðlisfræði O , O og O að O hve O miklu O leyti O eðlisfræðikenningar O geti O gert O tæmandi O grein O fyrir O honum O . O » O 3.2 O KAUPMANNAHAFNARTÚLKUNIN B-Miscellaneous Nú O er O vitað O að O ögn O getur O stundum O hagað O sér O eins O og O ögn O og O stundum O eins O og O bylgja O . O En O hvernig O eiga O vísindamenn O að O túlka O það O ? O Samkvæmt O Bohr B-Person er O ögnin O bara O það O sem O hún O er O þegar O hún O er O mæld O . O Þegar O hún O hegðar O sér O eins O og O ögn O þá O er O hún O ögn O og O þegar O hún O hegðar O sér O eins O og O bylgja O þá O er O hún O bylgja O . O Ennfremur O þótti O honum O það O merkingarlaust O að O eigna O því O sem O ekki O hefur O verið O mælt O nokkra O eiginleika O eða O tilvist O . O Sumir O túlka O þetta O á O þann O hátt O að O með O þessu O hafi O Bohr B-Person haldið O því O fram O að O ekkert O væri O raunverulegt O nema O það O væri O athugað O en O aðrir O hafna O því O og O vísa O til O þess O að O hann O minnist O hvergi O á O meðvitaðan O athuganda O . O Kaupmannahafnartúlkun B-Miscellaneous Bohrs B-Person er O útbreiddasta O túlkunin O á O skammtafræði O í O dag O . O Það O eru O vissulega O til O margar O aðrar O túlkanir O og O sumar O byggja O á O Kaupmannahafnartúlkuninni B-Miscellaneous en O þrátt O fyrir O það O hefur O hún O haldið O velli O sem O sú O greinarbesta O , O ekki O síst O vegna O þess O að O hún O gefur O heilstæða O mynd O og O reynir O ekki O að O segja O meira O en O hægt O er O að O sanna O . O Hún O er O ekki O gallalaus O og O ég O mun O ræða O aðra O möguleika O síðar O , O en O þrátt O fyrir O það O hefur O hún O staðið O óhögguð O í O rúm O sjötíu O ár O og O engum O hefur O tekist O að O leggja O fram O betri O tillögu O . O Einn O helsti O vandinn O við O Kaupmannahafnartúlkunina B-Miscellaneous er O sá O að O samkvæmt O henni O virðist O skammtafræðin O ekki O vera O heil O kenning O . O Fræðilegur O bakgrunnur O hennar O er O vissulega O skýr O en O eftir O stendur O að O raunveruleikinn O sem O hún O lýsir O er O afar O brotakenndur O . O Hún O skilur O því O eftir O stórar O heimspekilegar O spurningar O eins O og O hvað O er O raunveruleikinn O ? O og O hvað O er O mæling O ? O Kaupmannahafnartúlkunin B-Miscellaneous reynir O að O leysa O þennan O vanda O með O því O að O segja O að O raunveruleikinn O sé O það O sem O mælt O sé O . O En O þá O er O mælitækið O hins O vegar O ekki O raunverulegt O fyrr O en O það O er O mælt O og O svo O koll O af O kolli O og O erfitt O að O sjá O fyrir O endann O á O þeirri O runu O . O 3.3 O EPR B-Miscellaneous ÞVERSÖGNIN O « O Albert B-Person Einstein I-Person var O einn O af O brautryðjendum O líkindatúlkunarinnar O í O skammtafræði O . O Hann O virtist O í O raun O aldrei O hafa O dregið O í O efa O að O hún O væri O rétt O , O heldur O gagnrýndi O hann O fyrst O og O fremst O þá O skoðun O að O skammtafræði O gæfi O tæmandi O ( O e. O complete O ) O lýsingu O á O veruleikanum O . O » O Árið O 1935 B-Date birtu O Einstein B-Person , O Podolsky B-Person og O Rosen B-Person hina O frægu O EPR B-Miscellaneous þversögn O sem O var O hönnuð O til O að O sanna O á O hreinum O fræðilegum O grundvelli O að O hluthyggjuafstaðan O væri O sú O eina O haldbæra O . O « O Höfundarnir O tóku O sér O fyrir O hendur O að O skilgreina O hvenær O kenning O gæti O talizt O tæmandi O og O síðan O að O sanna O að O skammtafræði O félli O ekki O í O flokk O slíkra O kenninga O . O Þess O vegna O töldu O þeir O að O skammtafræði O hlyti O fyrr O eða O síðar O að O víkja O fyrir O annarri O og O betri O kenningu O . O Nær O öll O síðari O umræða O um O túlkun O skammtafræðinnar O hefur O að O einhverju O leyti O snúizt O um O efni O þessarar O greinar O . O » O Skilgreining O þeirra O Einsteins B-Person , O Podolskys B-Person og O Rosens B-Person á O hugtakinu O tæmandi O kenning O ( O e. O complete O theory O ) O er O þessi O : O Hvaða O skilningur O sem O lagður O er O í O orðið O tæmand O , O virðist O eftirfarandi O krafa O vera O nauðsynleg O : O Sérhver O þáttur O efnisveruleikans O verður O að O eiga O sér O samsvörun O í O kenningunni O . O Þeir O skilgreindu O ekki O hið O vafasama O hugtak O « O þáttur O efnisveruleikans O » O og O enduðu O grein O sína O á O því O að O segja O að O þó O þeir O hafi O sannað O að O bylgjufallið O gæfi O ekki O tæmandi O lýsingu O á O efnisveruleikanum O , O þá O hafi O þeir O ekki O svarað O þeirri O spurningu O hvort O slík O tæmandi O lýsing O væri O til O . O Þeir O hafi O hins O vegar O þá O trú O að O slík O kenning O sé O hugsanleg O . O » O David B-Person Bohm I-Person gerði O einfaldaða O útgáfu O af O EPR B-Miscellaneous þversögninni O en O hún O er O eftirfarandi O : O Píeindin O er O öreind O sem O hefur O enga O hleðslu O en O hún O getur O hrörnað O í O neikvætt O hlaðna O rafeind O og O jákvætt O hlaðna O jáeind O . O Það O þýðir O að O píeindin O hættir O að O vera O til O og O þessar O tvær O gagnstætt O hlöðnu O eindir O koma O í O staðinn O . O Ef O píeindin O er O kyrr O þegar O hrörnunin O á O sér O stað O fljúga O rafeindin O og O jáeindin O burt O í O sitthvora O áttina O við O hrörnun O . O Píeindin O hefur O spuna O núll O til O þess O að O varðveita O hverfiþunga O ( O e. O angular O momentum O ) O og O þess O vegna O þurfa O rafeindin O og O jáeindin O að O hafa O gagnstæðan O spuna O svo O hann O styttist O út O . O Þetta O þýðir O að O ef O rafeindin O hefur O spuna O upp O þá O verður O jáeindin O að O hafa O spuna O niður O eða O öfugt O . O Skammtafræði O getur O ekki O sagt O fyrir O um O hvor O samsetningin O verður O hverju O sinni O , O en O að O meðaltali O í O helmingi O tilfella O hefur O rafeindin O spuna O upp O og O jáeindin O spuna O niður O og O í O helmingi O tilfella O hefur O rafeindin O spuna O niður O og O jáeindin O spuna O upp O . O Nú O er O rafeindinni O og O jáeindinni O leyft O að O fljúga O lengi O í O sitthvora O áttina O þannig O að O bilið O á O milli O þeirra O verði O til O dæmis O eitt O ljósár O . O Svo O er O spuni O rafeindarinnar O mældur O . O Gerum O ráð O fyrir O að O spuninn O sé O upp O . O Þá O er O samstundis O ljóst O að O ef O einhver O mæli O jáeindina O í O ljósárs O fjarlægð O þá O mun O hann O alltaf O fá O spuna O niður O . O Fyrir O hluthyggjumanninn O kemur O þessi O niðurstaða O ekki O á O óvart O því O rafeindin O hafði O raunverulega O spuna O upp O og O jáeindin O því O spuna O niður O frá O þeirri O stundu O sem O þær O voru O skapaðar O en O ástæðan O fyrir O því O að O skammtafræðin O gat O ekki O spáð O fyrir O um O það O er O sú O að O það O hreinlega O vantaði O eitthvað O í O hana O . O Rétttrúnaðarmennirnir O trúa O því O hins O vegar O að O eindirnar O hafi O hvorki O haft O spuna O upp O né O niður O fyrr O en O mæling O var O framkvæmd O á O rafeindinni O og O því O hafi O mælingin O varpað O bylgjujöfnunni O á O ákveðið O gildi O og O þannig O búið O til O spuna O fyrir O jáeindina O í O ljósárs O fjarlægð O . O Einstein B-Person , O Podolsky B-Person og O Rosen B-Person fannst O slík O skuggaleg O fjarlægðarvirkni O ( O eins O og O Einstein B-Person orðaði O það O ) O vera O fáránleg O . O Það O var O nú O líka O annað O af O tveimur O grundvallaratriðum O afstæðiskenningar O Einsteins B-Person að O ekkert O gæti O farið O hraðar O en O ljós O . O Því O þyrfti O það O , O með O endanlegum O hámarkshraða O boðskipta O , O að O taka O jáeindina O alla O vega O eitt O ár O að O « O átta O sig O á O því O » O að O hún O hefði O spuna O niður O . O Þeir O komust O því O að O þeirri O niðurstöðu O að O rétttrúnaðarafstaðan O væri O óásættanleg O og O að O rafeindin O og O jáeindin O hlytu O að O hafa O haft O skýrt O afmarkaðan O spuna O strax O frá O byrjun O , O hvort O sem O skammtafræðin O gæti O spáð O fyrir O um O það O eða O ekki O . O Grundvallarályktunin O sem O EPR B-Miscellaneous þversögnin O hvílir O á O er O þar O af O leiðandi O sú O að O engin O áhrif O geti O ferðast O hraðar O en O á O ljóshraða O . O Einhverjir O gætu O freistast O til O að O leggja O til O að O vörpun O bylgjujöfnunnar O sé O ekki O tafarlaus O , O heldur O « O ferðist O » O á O endanlegum O hraða O . O Það O myndi O hins O vegar O leiða O til O brots O á O lögmálinu O um O varðveislu O hverfiþunga O , O því O ef O við O mældum O spuna O jáeindarinnar O áður O en O fréttirnar O af O vörpuninni O hefðu O náð O að O berast O til O hennar O myndu O vera O helmingslíkur O á O því O að O báðar O eindirnar O myndu O hafa O spuna O upp O . O Öllum O tilraunum O ber O saman O um O að O slíkt O gerist O ekki O og O að O andstæður O spuni O agnanna O sé O ófrávíkjanlegur O . O Það O er O því O ljóst O að O vörpun O bylgjujöfnunnar O er O tafarlaus O . O Eftir O að O EPR B-Miscellaneous þversögnin O var O sett O fram O ríkti O óvissuástand O um O skammtafræði O þar O sem O þversögnin O þótti O sýna O að O annaðhvort O væri O hún O ófullnægjandi O kenning O sem O tækist O ekki O að O gera O grein O fyrir O mikilvægum O atriðum O veruleikans O eða O að O hún O bryti O í O bága O við O grundvallarkenningu O Einsteins B-Person að O eðlisfræðileg O áhrif O yrðu O að O ferðast O á O endanlegum O hraða O . O Einstein B-Person , O Podolsky B-Person og O Rosen B-Person efuðust O ekki O um O að O skammtafræði O væri O rétt O svo O langt O sem O hún O næði O en O trúðu O að O hún O væri O ófullkomin O lýsing O á O efnisheiminum O . O Þeir O héldu O því O fram O að O með O bylgjujöfnunni O væri O ekki O öll O sagan O sögð O heldur O yrði O að O vera O til O önnur O stærð O til O viðbótar O sem O myndi O fullkomna O lýsinguna O . O Þessi O stærð O hefur O nú O verið O kölluð O hulin O breyta O , O því O á O þeim O tíma O var O hvorki O vitað O hvernig O ætti O að O reikna O hana O né O mæla O . O Í O gegnum O árin O hefur O fjöldi O slíkra O kenninga O komið O fram O og O allt O til O ársins O 1964 B-Date virtist O það O þess O virði O að O rannsaka O þann O möguleika O . O En O það O ár O sannaði O breski O eðlisfræðingurinn O John B-Person S. I-Person Bell I-Person að O sérhver O kenning O sem O innihéldi O staðbundna O hulda O breytu O væri O ósamræmanleg O skammtafræði O . O Kennisetning O ( O e. O theorem O ) O Bells B-Person var O bylting O þegar O hún O kom O fram O en O hún O sýnir O að O forspár O skammtafræðinnar O séu O ólíkar O því O sem O innsæið O gefi O okkur O . O Hún O er O stærðfræðilega O einföld O og O snertir O á O heimspekilegum O grundvallaratriðum O sem O tengjast O nútíma O eðlisfræði O . O Í O einföldustu O mynd O sinni O segir O kenningin O : O Engin O eðlisfræðikenning O sem O nýtir O sér O staðbundnar O huldar O breytur O getur O nokkurn O tíma O getið O af O sér O allar O forspár O skammtafræðinnar O . O « O Bell B-Person sýndi O að O krafan O um O tæmandi O kenningu O hefði O í O för O með O sér O að O tilteknar O mælistærðir O í O slíkum O tilraunum O hlytu O að O fullnægja O ójöfnu O sem O stangaðist O á O við O forspár O skammtafræðinnar O . O Ef O þessi O ójafna O reyndist O gilda O í O raunverulegri O tilraun O sýndi O hún O að O skammtafræði O væri O röng O . O Ef O ójafnan O stæðist O á O hinn O bóginn O ekki O dóm O reynslunnar O , O þá O mætti O álykta O að O engin O tæmandi O kenning O næði O yfir O tilraunir O af O þessu O tagi O . O » O Ég O mun O ekki O fara O nánar O út O í O þessa O kennisetningu O en O bendi O áhugasömum O á O grein O íslenska O eðlisfræðingsins O Jakobs B-Person Yngvasonar I-Person , O Skammtafræði B-Miscellaneous og I-Miscellaneous veruleiki I-Miscellaneous , O þar O sem O fjallað O er O um O hana O í O skýru O og O góðu O máli O . O Þessi O kenning O hefur O verið O kölluð O mikilvægasta O uppgötvun O vísindanna O , O en O Bell B-Person setti O hana O fram O sem O beint O andsvar O við O EPR B-Miscellaneous þversögninni O . O EPR B-Miscellaneous gerir O ráð O fyrir O staðbundinni O hluthyggju O , O að O eiginleikar O agnar O hafi O fyrirfram O ákveðin O gildi O óháð O athugun O og O að O eðlisfræðileg O áhrif O hafi O endanlega O samskiptahraða O . O Ójöfnur O Bells B-Person sýna O að O staðbundin O hluthyggja O leiði O til O þess O að O vissar O tegundir O fyrirbæra O séu O nauðsynleg O sem O eru O ekki O til O samkvæmt O skammtafræðinni O . O Af O því O leiðir O að O annaðhvort O er O skammtafræði O eða O staðbundin O hluthyggja O röng O . O Tilraunir O styðja O allar O kenningu O Bell B-Person og O þar O með O skammtafræði O og O sýna O að O ójöfnur O hans O geti O ekki O staðist O . O Það O er O ómögulegt O að O agnirnar O tvær O hafi O fyrirframstillta O hreyfihegðun O sem O verði O til O þess O að O þær O dansi O alltaf O í O sitthvora O áttina O heldur O svífa O þær O um O í O líkindaskýi O þessara O beggja O möguleika O á O öllum O tímum O þar O til O mæling O fer O fram O . O Það O gefur O skýra O andstöðu O við O staðbundnu O hluthyggjuna O og O sýnir O að O skuggaleg O fjarlægðarvirkni O eigi O sér O raunverulega O stað O . O Afstæðiskenningin O stendur O hins O vegar O af O sér O höggið O vegna O samskiptaleysiskenningarinnar O ( O e. O no O communication O theorem O ) O sem O sannar O að O athugendurnir O tveir O geta O ekki O nýtt O þessi O undarlegu O fjarskipti O til O að O koma O boðum O til O hvors O annars O á O meiri O hraða O en O ljóshraða O . O Þegar O Bell B-Person skoðaði O EPR B-Miscellaneous þversögnina O nánar O komst O hann O að O því O að O hún O sannaði O svolítið O mun O róttækara O en O höfundarnir O höfðu O gert O ráð O fyrir O , O nefnilega O að O ef O þeir O hefðu O rétt O fyrir O sér O þá O væri O skammtafræði O ekki O aðeins O ófullkomin O , O heldur O beinlínis O röng O . O Hins O vegar O , O ef O skammtafræði O væri O rétt O , O þá O myndi O engin O kenning O um O hulda O breytu O bjarga O henni O frá O staðleysunni O sem O Einstein O fannst O vera O svo O fráleit O . O Nú O eru O til O afar O einfaldar O tilraunir O sem O útkljá O málið O í O eitt O skipti O fyrir O öll O en O þær O styðja O allar O niðurstöður O skammtafræðinnar O . O « O Ójafna O Bells B-Person hefur O sett O kenningum O framtíðarinnar O skýr O mörk O . O Hún O sýnir O betur O en O Bohr B-Person gat O í O raun O rökstutt O að O ' O með O hinu O hefðbundna O viðhorfi O í O náttúruvísindum O verður O ekki O gerð O skynsamleg O grein O fyrir O náttúrufyrirbærum O af O því O tagi O sem O fengist O er O við O í O skammtafræði O . O ' O Staðfesting O skammtafræðinnar O var O töluvert O áfall O fyrir O vísindasamfélagið O . O Ekki O vegna O þess O að O hluthyggjuafstaðan O féll O með O henni O - O flestir O eðlisfræðingar O höfðu O fyrir O löngu O lagað O sig O að O þessum O undarlegu O möguleikum O ( O og O þeir O sem O gátu O það O ekki O héldu O möguleikanum O um O kenningu O um O óstaðbundnar O huldar O breytur O opnum O , O en O kenning O Bells B-Person tekur O ekki O á O þeim O möguleika O ) O . O Áfallið O kom O til O vegna O þess O að O tilraunirnar O staðfestu O að O náttúran O væri O í O sjálfri O sér O staðlaus O . O Staðleysa O í O formi O tafarlauss O hruns O bylgjujöfnunnar O hefur O alltaf O verið O hluti O rétttrúnaðarskoðunarinnar O en O áður O fyrr O var O enn O hægt O að O vona O að O skammtastaðleysa O væri O óeðlislægur O og O manngerður O vandi O uppsetningar O skammtafræðinnar O sem O hefði O engar O efnislegar O afleiðingar O . O Sú O von O er O nú O úti O og O því O þarf O að O endurskoða O mótmæli O manna O við O skuggalegri O fjarlægðarvirkni O og O afleiðingum O hennar O . O Orsakaáhrif O sem O ferðast O hraðar O en O ljósið O myndu O bera O með O sér O óásættanleg O vandamál O vegna O þess O að O samkvæmt O takmörkuðu O afstæðiskenningunni O væri O þá O til O viðmiðunarkerfi O þar O sem O slíkt O merki O myndi O ferðast O aftur O í O tímann O - O og O þá O myndi O afleiðingin O verða O á O undan O orsökinni O , O sem O væri O vægast O sagt O hörmulegt O . O Spurningin O er O því O : O er O skuggalega O fjarlægðarvirknin O sem O skammtafræðin O segir O til O um O og O eðlisfræðingar O hafa O orðið O varir O við O orsakaáhrif O , O eða O er O hún O nógu O yfirskilvitleg O til O að O sleppa O frá O hinum O heimspekilegu O vandamálum O sem O þeim O geta O fylgt O ? O Ef O við O hugum O aftur O að O rafeindinni O og O jáeindinni O sem O flugu O í O gagnstæðar O áttir O mætti O spyrja O : O Hefur O mælingin O á O rafeindinni O áhrif O á O jáeindina O ? O Vissulega O gerir O hún O það O því O annars O væri O ómögulegt O að O útskýra O samræmið O í O niðurstöðunum O . O En O orsakar O mæling O rafeindarinnar O niðurstöðuna O sem O fæst O ef O jáeindin O yrði O mæld O ? O Svarið O sem O eðlisfræðingar O gefa O við O þeirri O spurningu O er O : O Ekki O er O um O orsök O í O neinum O venjulegum O skilningi O orðsins O að O ræða O . O Það O þarf O því O að O skilgreina O tvær O tegundir O áhrifa O : O Orsakasambönd O , O sem O verða O til O þess O að O bókstaflegar O breytingar O verða O á O eðlisfræðilegum O eiginleikum O og O yfirskilvitleg O áhrif O sem O hvorki O flytja O orku O né O upplýsingar O og O eina O vísbendingin O um O þau O er O samræmi O í O niðurstöðum O tveggja O aðskildra O kerfa O . O Orsakasambönd O geta O ekki O ferðast O hraðar O en O ljósið O en O það O er O engin O skýr O ástæða O fyrir O því O að O þau O yfirskilvitlegu O ættu O ekki O að O geta O það O . O Áhrif O hruns O bylgjujöfnunnar O eru O af O seinni O gerðinni O og O sú O staðreynd O að O upplýsingarnar O « O ferðast O » O hraðar O en O ljósið O koma O vissulega O á O óvart O en O eru O í O raun O og O veru O ekki O stóráfall O . O Jakob B-Person Yngvason I-Person segir O tvennt O vanta O í O svör O Bohrs B-Person við O athugasemdum O settum O fram O í O EPR B-Miscellaneous þversögninni O . O Annars O vegar O « O nýja O skilgreiningu O á O því O hvað O teljist O tæmandi O kenning O ásamt O sönnun O á O því O að O skammtafræði O falli O í O þann O flokk O kenninga O » O og O hins O vegar O « O sönnun O á O því O að O engin O tæmandi O kenning O í O skilningi O Einsteins B-Person , O Podolskys B-Person og O Rosens B-Person geti O gert O grein O fyrir O tilteknum O náttúrufyrirbærum O . O » O Hann O gengur O enn O lengra O og O telur O að O enn O hafi O fyrra O atriðinu O ekki O verið O gerð O viðunandi O skil O en O að O það O séu O sterk O rök O fyrir O því O að O álíta O skilgreiningu O þremenningana O of O þrönga O . O 3.4 O KÖTTUR O SCHRÖDINGERS B-Person Mælingarferlið O hefur O undarleg O áhrif O í O skammtafræði O . O Það O er O þar O sem O óvissa O , O staðleysa O , O hrun O bylgjujöfnunnar O og O öll O meðfylgjandi O vandamál O rísa O . O Án O mælingar O þróast O bylgjujafnan O áfram O í O mestu O makindum O á O ákveðinn O hátt O samkvæmt O Schrödinger B-Person jöfnunni O og O það O er O alls O ekkert O óeðlilegt O við O það O . O Það O er O hið O undarlega O hlutverk O mælingarinnar O sem O gefur O skammtafræðinni O hina O stórkostlegu O dýpt O og O þann O óskilgreinanleika O sem O hún O hvílir O í O . O En O hvað O er O mæling O ? O Afhverju O er O hún O svona O ólík O öðrum O eðlisfræðilegum O framkvæmdum O ? O Hvenær O vitum O við O hvenær O mæling O hefur O farið O fram O ? O Schrödinger B-Person setti O fram O hina O frægu O kattarþversögn O til O að O reyna O að O varpa O ljósi O á O vandamálið O : O Köttur O er O settur O í O lítinn O stálklefa O sem O inniheldur O geislavirkt O efni O . O Í O klefanum O er O auk O þess O Geigerteljari B-Miscellaneous og O flaska O af O blásýru O . O Tíminn O sem O Geigerteljarinn B-Miscellaneous hefur O til O að O mæla O er O stilltur O þannig O að O það O séu O helmings O líkur O á O að O geislavirka O efnið O hrörni O ( O sendi O frá O sér O ögn O ) O á O tímabilinu O . O Ef O efnið O hrörnar O , O þá O nemur O Geigerteljarinn B-Miscellaneous ögnina O , O brýtur O blásýruflöskuna O og O þar O með O drepst O kötturinn O . O Ef O efnið O nær O ekki O að O hrörna O innan O tímarammans O , O þá O verður O Geigerteljarinn B-Miscellaneous ekki O var O við O neitt O og O kötturinn O lifir O . O Fyrir O þá O sem O standa O utan O við O kassann O er O ómögulegt O að O vita O hvað O á O sér O stað O fyrr O en O kassinn O er O opnaður O . O Á O þeim O tímapunkti O hrynur O bygljujafnan O á O annað O af O tveimur O gildum O sem O í O boði O eru O : O dauður O köttur O eða O lifandi O köttur O . O Vandamálið O er O hins O vegar O það O að O áður O en O kassinn O er O opnaður O er O kötturinn O bæði O lífs O og O liðinn O því O ástand O hans O er O einungis O línuleg O samantekt O af O báðum O gildum O . O Annað O og O jafnvel O enn O skýrara O dæmi O er O svo O þetta O : O Hugsum O okkur O að O köttur O sé O settur O í O kassa O sem O hefur O spegil O á O einni O hlið O að O utanverðu O . O Nú O er O ljóseind O skotið O á O spegilinn O . O « O Setjum O svo O að O ljóseindin O fari O í O gegnum O spegilinn O og O hleypi O þar O af O stað O ferli O sem O drepur O kött O inni O í O lokuðum O kassa O . O Ef O ljóseindin O speglast O ríður O skotið O ekki O af O og O kötturinn O lifir O . O Hin O mótsagnakennda O niðurstaða O er O sú O að O ljóseindin O getur O gert O hvort O tveggja O , O » O því O samkvæmt O skammtafræðinni O fer O hún O allar O mögulegar O leiðir O þangað O til O athugun O fer O fram O . O En O ef O ljóseindin O er O bæði O fyrir O innan O og O utan O kassann O tókst O henni O hvort O í O senn O að O drepa O og O ekki O drepa O köttinn O . O Það O er O því O á O þeirri O stundu O sem O kíkt O er O í O kassann O að O kötturinn O er O þvingaður O til O að O taka O afstöðu O og O vera O annaðhvort O dauður O eða O lifandi O . O Og O ef O hann O er O dauður O þá O var O það O í O rauninni O þú O sem O drapst O hann O með O því O að O kíkja O í O kassann O . O Það O er O augljóslega O eitthvað O bogið O við O það O og O því O þarf O að O nálgast O vandamálið O á O annan O hátt O . O Vel O mætti O hugsa O sér O að O kötturinn O sjálfur O sé O neminn O og O að O tilvist O hans O sé O nóg O til O að O varpa O bylgjujöfnunni O á O ákveðið O gildi O . O En O í O því O tilviki O , O væri O nóg O að O rotta O væri O í O kassanum O eða O planta O eða O kannski O bara O einfrumungur O ? O Hvað O ef O kettinum O er O skipt O út O fyrir O manneskju O ( O sú O manneskja O er O gjarnan O kölluð O « O vinur O Wigners B-Person » O eftir O eðlisfræðingnum O Eugene B-Person Wigner I-Person sem O þróaði O margar O útgáfur O af O kattartilraun O Schrödingers B-Person ) O . O Manneskjan O getur O vissulega O varpað O bylgjujöfnunni O en O fyrir O alla O sem O standa O utan O við O kassann O hefur O mæling O ekki O átt O sér O stað O fyrr O en O kassinn O er O opnaður O . O Schrödinger B-Person sjálfur O talaði O um O kattarþversögnina O sem O augljóst O bull O og O flestir O eðlisfræðingar O eru O sammála O honum O . O « O Það O er O eitthvað O einstaklega O fáránlegt O við O hugmyndina O um O stórsæjan O hlut O eins O og O kött O sem O línulega O samantekt O af O tveimur O augljóslega O ólíkum O gildum O . O Rafeind O getur O verið O í O línulegri O samantekt O af O spuna O upp O og O spuna O niður O en O köttur O getur O einfaldlega O ekki O verið O í O línulegri O samantekt O af O lífi O eða O dauða O . O » O Viðtekna O lausnin O á O vandamálinu O er O sú O að O mælingin O fari O fram O þegar O Geigerteljarinn B-Miscellaneous fari O í O gang O en O ekki O þegar O rannsakandinn O athugi O málið O . O Mælingin O á O sér O því O stað O þegar O smásætt O kerfi O víxlverkar O við O stórsætt O kerfi O og O skilur O eftir O sig O varanleg O áhrif O . O David B-Person J. I-Person Griffith I-Person , O höfundur O bókarinnar O Introduction B-Miscellaneous to I-Miscellaneous Quantum I-Miscellaneous Mechanics I-Miscellaneous sem O er O kennd O í O skammtafræði O víða O um O heim O , O hefur O þetta O um O málið O að O segja O : O « O Ég O ætla O ekki O að O láta O sem O svo O að O þetta O sé O fullkomlega O sannfærandi O lausn O en O hún O kemst O alla O vega O hjá O hinni O niðurlægjandi O sjálfshyggju O sem O Wigner B-Person og O aðrir O sem O sannfæra O sig O um O að O það O séu O afskipti O mannshugans O sem O séu O orsök O mælingar O í O skammtafræði O . O Hluti O af O vandamálinu O er O sjálft O orðið O ' O mæling O » O því O það O vísar O til O mannlegra O afskipta O . O Heisenberg B-Person lagði O til O að O í O staðinn O myndi O orðið O ' O atburður O » O vera O notað O en O ég O er O hræddur O um O að O [ O orðið O ] O mæling O sé O svo O samofið O öllu O eðlisfræðilegu O tungutaki O að O við O sitjum O uppi O með O það O . O Og O þegar O öllu O er O á O botninn O þá O mun O ekkert O hringl O með O orðalag O kveða O þennan O draug O niður O . O » O Þó O það O séu O margar O mismunandi O túlkanir O sem O reyna O að O leysa O vandann O um O kött O Schrödingers B-Person hefur O engum O tekist O að O leysa O hann O að O fullu O og O margir O hallast O að O því O að O skársta O lausnin O sé O hálfdauði O kötturinn O . O Þó O sumum O takist O að O forðast O hálfdauða O köttinn O þá O leysa O þær O ekki O hinn O undirliggjandi O vanda O sem O tengist O mælingunni O . O Þangað O til O betri O túlkun O finnst O sitjum O við O uppi O með O Kaupmannahafnartúlkunina B-Miscellaneous og O hálfdauðan O köttinn O sem O er O hluti O af O henni O . O Það O er O því O vel O hægt O að O skilja O hvernig O Schrödinger B-Person leið O þegar O hann O sagði O um O skammtafræði O : O « O Mér O er O í O nöp O við O hana O og O ég O sé O eftir O því O að O hafa O komið O nálægt O henni O . O » O 3.5 O MARGRAHEIMATÚLKUNIN O Margraheimatúlkunin O , O eða O MWI B-Miscellaneous túlkunin O er O túlkun O sem O sumir O fræðimenn O sviðsins O vilja O halda O fram O að O leysi O allar O þversagnir O skammtafræðinnar O . O Samkvæmt O hennir O er O hverri O einustu O mögulegu O niðurstöðu O hvers O einasta O atburðar O leyft O að O vera O skýrt O skilgreindri O eða O að O eiga O sér O sinn O eigin O heim O . O Hún O var O sett O fram O af O Hugh B-Person Everett I-Person árið O 1957 B-Date og O segir O að O í O hvert O skipti O sem O mæling O fari O fram O , O skiptist O allur O alheimurinn O í O eins O marga O hluta O og O mögulegar O útkomur O mælingarinnar O eru O . O Hver O möguleg O útkoma O á O sér O því O sinn O eigin O alheim O en O allir O heimarnir O eru O nákvæmlega O eins O að O öllu O öðru O leyti O . O Ólík O vísindaskáldsögum O þar O sem O talað O er O um O samliggjandi O alheima O , O þá O er O enginn O möguleiki O á O því O að O þessir O heimar O víxlverki O eða O að O íbúar O þeirra O geti O haft O nokkur O samskipti O sín O á O milli O . O Þó O þessi O kenning O skapi O óteljandi O fjölda O heima O , O þá O leysir O hún O vandann O um O kött O Schrödingers B-Person . O Í O stað O eins O kattar O höfum O við O nú O tvo O og O annar O þeirra O er O dauður O en O hinn O er O á O lífi O . O Þessi O kenning O leysir O þó O ekki O vandann O um O mælingu O . O Ef O alheimurinn O margfaldast O í O hvert O skipti O sem O um O fleiri O en O einn O möguleika O er O að O ræða O , O þá O myndum O við O ekki O sjá O hvernig O ein O rafeind O fer O í O gegnum O bæði O götin O í O tilrauninni O sem O sagt O var O frá O hér O að O ofan O . O Það O er O vegna O þess O að O samkvæmt O MWI B-Miscellaneous túlkuninni O myndi O rafeindin O fara O í O gegnum O annað O gatið O í O okkar O heimi O en O í O gegnum O hitt O í O öðrum O og O það O væri O algjörlega O útilokað O að O verða O vitni O að O atburðum O í O tveimur O heimum O í O einu O . O Margraheimatúlkunin O hefur O ekki O náð O mikilli O fótfestu O , O meðal O annars O vegna O þess O að O þetta O er O ein O af O þeim O kenningum O sem O aldrei O verður O hægt O að O staðfesta O . O En O þrátt O fyrir O að O hljóma O ótrúlega O þá O er O hugmyndin O um O marga O heima O síður O en O svo O talin O vera O galin O í O nútíma O eðlisfræði O . O Nú O eru O til O kenningar O sem O kveða O á O um O það O að O ótalmargir O « O heimar O » O séu O sífellt O að O fæðast O í O umhverfinu O allt O í O kringum O okkur O en O um O leið O og O þeir O fæðast O fari O þeir O inn O í O sína O eigin O vídd O og O því O sé O útilokað O fyrir O okkur O að O rannsaka O þá O nokkurn O tíman O þar O sem O þeir O eru O á O öðru O tilverustigi O . O 3.6 O SKAMMTASJÁLFSMORÐ O Skammtasjálfsmorð O er O hugtak O sem O fundið O var O upp O í O tengslum O við O þankatilraun O í O skammtafræði O , O sem O Hans B-Person Moravec I-Person setti O fram O árið O 1987 B-Date og O Bruno B-Person Marchal I-Person árið O 1988 B-Date hvor O í O sínu O lagi O . O Hún O var O þróuð O af O Max B-Person Tegmark I-Person árið O 1998 B-Date og O henni O er O ætlað O að O greina O á O milli O Kaupmannahafnartúlkunarinnar B-Miscellaneous og O Margraheimatúlkunar B-Miscellaneous Everetts B-Person . O Hún O er O tilbrigði O við O þversögnina O um O kött O Schrödingers B-Person og O snýst O um O að O skoða O þá O tilraun O frá O sjónarhorni O kattarins O . O Í O tilrauninni O situr O eðlisfræðingur O fyrir O framan O hlaðna O byssu O sem O hleypir O af O skoti O þegar O tiltekið O efni O hrörnar O . O Í O hvert O skipti O sem O tilraunin O er O framkvæmd O eru O helmings O líkur O á O að O skot O hlaupi O úr O byssunni O og O drepi O eðlisfræðinginn O . O Ef O Kaupmannahafnartúlkunin B-Miscellaneous er O rétt O , O þá O mun O eðlisfræðingurinn O á O endanum O fá O í O sig O skot O og O deyja O . O Ef O margraheimatúlkunin O er O rétt O þá O mun O eðlisfræðingurinn O skiptast O á O milli O tveggja O heima O í O hvert O skipti O sem O tilraunin O er O framkvæmd O og O í O öðrum O þeirra O deyr O hann O en O í O hinum O lifir O hann O . O Þeim O mun O oftar O sem O tilraunin O er O framkvæmd O þeim O mun O fleiri O heimar O verða O til O . O Í O þeim O heimum O þar O sem O eðlisfræðingurinn O deyr O , O þar O hættir O hann O að O vera O til O . O En O frá O sjónarhorni O lifandi O eðlisfræðingsins O mun O tilraunin O halda O áfram O út O í O hið O óendanlega O án O þess O að O hann O deyi O því O á O hverri O grein O mun O hann O alltaf O aðeins O sjá O niðurstöðurnar O í O þeim O heimi O þar O sem O hann O lifir O tilraunina O af O . O Það O þýðir O að O ef O margraheimatúlkunin O er O rétt O þá O mun O eðlisfræðingurinn O taka O eftir O því O að O hann O deyr O aldrei O . O Því O miður O getur O hann O aldrei O sagt O frá O því O vegna O þess O að O frá O sjónarhorni O utanaðkomandi O áhorfanda O eru O líkurnar O á O lífi O og O dauða O alltaf O þær O sömu O hvort O sem O um O Kaupmannahafnartúlkun B-Miscellaneous eða O margraheimatúlkun O er O að O ræða O . O Útúrdúr O við O þessa O hugmynd O gefur O í O skyn O umdeilda O útkomu O sem O kallast O skammtaódauðleiki O en O hún O er O sú O að O ef O margraheimatúlkunin O sé O rétt O þá O geti O meðvitaður O athugandi O aldrei O raunverulega O dáið O því O hann O lifi O alltaf O af O í O öðrum O heiminum O . O 3.7 O ENGIN O VANDAMÁL O Sú O skoðun O á O sér O einnig O marga O fylgismenn O að O í O raun O séu O engin O vandamál O tengd O skammtafræðinni O . O Sú O afstaða O greinist O í O tvo O hópa O ; O annars O vegar O eru O það O þeir O sem O finnst O heimspekilegar O vangaveltur O ekki O skipta O neinu O máli O og O hins O vegar O þeir O sem O halda O því O fram O að O með O því O að O nálgast O viðfangsefnið O á O annan O hátt O sé O hægt O að O komast O hjá O öllum O vandamálum O . O Jakob B-Person Yngvason I-Person er O einn O þeirra O sem O aðhyllast O seinni O afstöðuna O en O hann O telur O helstu O ástæðu O ruglings O í O skammtafræði O vera O að O finna O í O uppsprettu O hugtaka O hennar O sem O að O sjálfsögðu O eru O öll O mannanna O verk O . O Hann O segir O að O skammtafræði O sé O stundum O sett O þannig O fram O að O hún O virðist O mun O dularfyllri O en O hún O þurfi O að O vera O og O því O til O stuðnings O nefnir O hann O nokkur O atriði O og O lausnir O þeirra O : O Fyrst O nefnir O hann O þá O skoðun O að O « O athugandinn O » O gegni O allt O öðru O og O meira O hlutverki O í O skammtafræði O en O í O öðrum O kenningum O eðlisfræðinnar O . O Þessu O mótmælir O hann O með O þeirri O staðreynd O að O auðveldlega O megi O kenna O tölvum O að O framkvæma O þær O mælingar O sem O nauðsynlegar O séu O í O skammtafræði O og O því O séu O niðurstöður O hennar O á O engan O hátt O undir O mannlegum O « O athuganda O » O komin O . O Í O hinum O risavöxnu O rannsóknastöðvum O í O öreindafræði O , O t.d. O CERN B-Organization í O Genf B-Location , O eru O daglega O gerðar O milljónir O mælinga O án O þess O að O nokkur O maður O komi O nærri O . O Í O þessum O tilvikum O virðist O ' O þekking O athugandans O » O ekki O koma O málinu O hið O minnsta O við O . O » O Í O öðru O lagi O nefnir O hann O þá O skoðun O að O bylgjujöfnur O skammtafræðinnar O vísi O til O ástands O einstakra O kerfa O ( O « O agna O ) O og O að O þessar O bylgjujöfnur O breytist O snögglega O á O ófyrirsjáanlegan O hátt O í O eiginföll O tiltekinnar O mælistærðar O þegar O « O athugun O » O fer O fram O . O Hann O segir O að O samkvæmt O þessu O viðhorfi O lýsi O bylgjujafnan O ekki O kerfinu O sjálfu O heldur O þekkingu O « O athugandans O » O á O kerfinu O . O En O þekking O athugandans O breytist O auðvitað O snögglega O þegar O hann O verður O var O við O niðurstöðu O mælingar O . O Í O þriðja O lagi O er O það O svo O sú O skoðun O að O « O óvissa O » O mæligilda O í O skammtafræði O stafi O af O ófyrirsjáanlegum O truflandi O áhrifum O mælitækja O , O þar O á O meðal O athuganda O , O á O kerfið O sem O verið O er O að O athuga O . O Óvissulögmál O Heisenbergs B-Person hefur O sannað O að O óvissan O er O óaðgreinanlegur O hluti O af O eðli O efnisheimsins O . O Að O öllu O samanlögðu O sýnist O mér O því O að O um O tvo O kosti O sé O að O ræða O þegar O skammtafræði O er O túlkuð O . O Annars O vegar O tölfræðilegu O túlkunina O þar O sem O aldrei O er O þörf O á O að O tala O um O bylgjuföll O einstakra O kerfa O . O Hins O vegar O túlkun O þar O sem O litið O er O svo O á O að O hvert O einstakt O kerfi O hafi O ákveðið O bylgjufall O . O Þá O verða O menn O að O sætta O sig O við O þversagnir O sem O fylgja O « O samdrætti O bylgjupakkans O » O [ O ... O ] O . O Ég O er O sjálfur O ekki O í O nokkrum O vafa O um O hvorn O kostinn O ég O álít O skynsamlegri O . O » O 3.8 O SKAMMTAFRÆÐI O OG O GUÐ B-Person « O Vísindi O án O trúarbragða O eru O léleg O . O Trúarbrögð O án O vísinda O eru O blind O . O » O Þetta O sagði O hinn O trúaði O Einstein B-Person . O Fyrir O trúaða O má O segja O að O skammtafræði O sýni O nýja O hlið O á O Guði B-Person . O Hún O kynnir O til O sögunnar O heim O sem O er O gjörólíkur O hinum O sem O áður O ríkti O með O sínar O ákvarðanlegu O föstu O reglur O og O sýnir O að O líkindi O stjórna O tilverunni O en O ekki O vissa O . O Nokkuð O hefur O verið O gantast O með O stöðu O Guðs B-Person í O þessum O heimi O óendanlegra O möguleika O en O sjónvarpskonan O og O eðlisfræðikennarinn O Bernie B-Person Hobbs I-Person er O ein O af O þeim O , O en O hún O segir O : O « O Þegar O Guð B-Person segir O okkur O að O allir O hlutir O séu O mögulegir O , O gæti O Hún O þurft O að O árétta O ' O en O 99,9999...% B-Percent þeirra O munu O ekki O eiga O sér O stað O í O þínum O alheimi O ' O Sumir O , O þar O á O meðal O Einstein B-Person , O áttu O erfitt O með O að O sætta O sig O við O að O alheimur O Guðs B-Person væri O svo O tilviljanakenndur O , O en O áður O hafði O mörgum O verið O gróflega O misboðið O yfir O kenningum O Laplace B-Person um O fullkomlega O löggengan O heim O , O sem O útilokaði O Guðlega B-Miscellaneous íhlutun O . O Allnokkrir O eðlisfræðingar O hafa O velt O fyrir O sér O tengslum O skammtafræði O og O Guðs B-Person og O í O nokkrum O skólum O erlendis O eru O til O sérstakar O deildir O sem O fjalla O um O tengsl O Guðs B-Person við O náttúruvísindi O . O Þó O fylgir O sá O böggull O skammrifi O að O í O hvert O sinn O sem O eðlisfræðingur O minnist O á O Guð B-Person eða O aðrar O dulfræðilegar O afleiðingar O er O hann O umsvifalaust O talinn O léttgeggjaður O af O mörgum O samstarfsmönnum O sínu O . O Og O næstum O því O undantekningalaust O bætist O viðaukinn O « O umdeildur O heimspekingur O » O í O starfslýsinguna O . O Því O þora O eflaust O færri O út O á O þessar O slóðir O en O vildu O , O en O eins O og O áður O sagði O , O hafa O fæstir O fræðimenn O annarra O greina O næga O þekkingu O á O skammtafræði O til O að O kryfja O hana O og O því O er O það O verk O eðlisfræðinga O að O takast O á O við O hinar O ýmsu O hliðar O fræðanna O . O Dr. O Robert B-Person Russell I-Person , O eðlis- O og O guðfræðingur O er O stjórnandi O og O stofnandi O náttúruvísinda- O og O guðfræðideildar O Berkley B-Organization háskóla I-Organization í O Bandaríkjunum B-Location . O Hann O hefur O tengt O skammtafræði O við O virka O umræðu O innan O guðfræðisamfélagsins O um O það O hvort O Guð B-Person starfi O beint O ( O e. O subjective O ) O eða O óbeint O ( O e. O objective O ) O . O « O Menn O hafa O velt O því O fyrir O sér O hvort O það O geti O verið O annað O en O Guð B-Person almáttugur O sem O geti O þróað O svo O ótrúlega O nákvæmt O kerfi O og O það O sem O finna O má O í O lögmálum O náttúrunnar O , O en O [ O Hann O ] O hafi O einmitt O síðan O ákveðið O að O láta O sköpun O sína O óáreitta O . O Sú O hugmynd O er O oft O nefnd O deus O abscondicus O eða O hinn O huldi O Guð B-Person . O » O Nálgun O Dr. O Russells B-Person á O guðlega O forsjón O er O með O svipuðum O hætti O , O en O hann O leggur O til O að O Guð B-Person skerist O ekki O í O leikinn O með O því O að O sveigja O náttúrulögmálin O heldur O noti O mátt O sinn O óbeint O . O Þessa O afstöðu O styður O hann O með O því O að O benda O á O það O að O skammtafræði O breyti O lögmálinu O um O orsök O og O afleiðingu O og O því O sé O orsök O og O afleiðing O gjörða O Guðs B-Person með O öðrum O hætti O en O við O eigum O að O venjast O . O Hann O segir O skammtafræði O einnig O hafa O athyglisverðar O afleiðingar O fyrir O « O sköpunar O / O þróunar O » O rökræðurnar O . O « O Frá O guðfræðilegu O sjónarhorni O getum O við O bætt O við O þá O skoðun O að O Guð B-Person hafi O skapað O heiminn O með O lögmálum O og O möguleikum O , O þeirri O fullyrðingu O að O sú O regla O sem O Guð B-Person skapi O sé O regla O skammtaóreiðu O . O Í O stað O þess O að O segja O að O Guð B-Person skapi O reiðu O úr O óreiðu O , O er O hægt O að O segja O frá O skammtafræðilegu O sjónarhorni O að O ein O leið O Guðs B-Person til O að O skapa O reglu O í O heiminum O sé O með O því O að O skapa O eiginleika O óreiðu O . O Það O væri O þá O svo O sannarlega O um O sífellda O sköpun O að O ræða O ! O Frægasti O núlifandi O eðlisfræðingur O heims O , O Stephen B-Person Hawking I-Person , O hefur O einnig O velt O þessu O máli O nokkuð O fyrir O sér O . O Í O gríðarlega O vinsælli O bók O sinni O Sögu B-Miscellaneous tímans I-Miscellaneous fjallar O hann O um O hlutverk O Guðs B-Person í O nútímavísindum O . O Hawking B-Person hefur O helgað O leitinni O að O einni O allsherjarkenningu O sem O samþætti O afstæðiskenninguna O og O skammtafræði O líf O sitt O . O Hugmyndin O um O eina O allsherjarkenningu O minnir O óneitanlega O svolítið O á O hugmyndir O Laplace B-Person sem O minnst O var O á O í O upphafi O , O en O Hawking B-Person gengur O ekki O svo O langt O að O telja O slíka O kenningu O geta O sagt O fyrir O um O allt O sem O gerðist O í O heiminum O . O Margir O hafa O hafnað O möguleikanum O á O allsherjarkenningu O vegna O þess O að O hún O « O bryti O í O bága O við O frelsi O Guðs B-Person til O að O skipta O um O skoðun O og O hlutast O til O um O atburði O hér O í O heimi O . O » O En O Hawking B-Person hafnar O þeirri O hugmynd O að O Guð B-Person skipti O um O skoðun O á O þeim O forsendum O að O hún O sé O rökvilla O og O segir O að O Ágústínus B-Person kirkjufaðir O hafi O flett O ofan O af O henni O á O sínum O tíma O . O « O Tíminn O er O aðeins O eiginleiki O þess O heims O sem O Guð B-Person hefur O skapað O , O Guð B-Person er O ekki O í O honum O . O Væntanlega O vissi O hann O hvað O hann O ætlaði O sér O þegar O hann O skóp O heiminn O ! O Hawking B-Person leggur O til O að O óvissa O skammtafræðinnar O gæti O verið O merki O um O íhlutun O Guðs B-Person , O « O en O það O væri O kynleg O íhlutun O , O ekki O er O sjáanlegt O að O hún O þjóni O neinum O tilgangi O . O Ef O um O tilgang O er O að O ræða O er O hann O eðli O málsins O samkvæmt O ekki O tilviljanakenndur O . O » O Þrátt O fyrir O það O viðurkennir O hann O að O eitthvað O hljóti O að O búa O að O baki O og O « O bendir O sjálfur O á O að O jafnvel O þótt O eðlisfræðingar O finni O einhverja O allsherjarkenningu O og O geti O rakið O alla O sögu O tímans O þá O verði O eðlisfræðin O aldrei O annað O en O safn O af O jöfnum O og O reglum O . O ' O Hvað O blæs O lífsanda O í O jöfnurnar O og O fær O þeim O heim O til O að O lýsa O ? O , O » O spyr O hann O . O Það O er O önnur O saga O . O » O Undir O lok O bókarinnar O spyr O hann O sig O því O hvað O eðlisfræðin O geti O sagt O okkur O um O « O starfshætti O » O Guðs B-Person . O « O Hefur O samþætta O kenningin O þann O kynngikraft O að O hún O skapi O sig O sjálf O ? O Þarfnast O hún O skapara O , O og O ef O svo O er O hefur O skaparinn O þá O frekari O áhrif O á O heiminn O ? O Og O hver O skapaði O skaparann O ? O » O Þetta O eru O óskaplega O flóknar O spurningar O sem O menn O hafa O spurt O sig O í O þúsundir O ára O . O Þó O honum O takist O ekki O að O svara O þeim O núna O , O þá O efast O hann O ekki O um O það O að O rannsóknir O á O þeim O séu O samfélagi O mannanna O mikilvægar O . O 3.9 O NÝJAR O OG O UMDEILDAR O RANNSÓKNIR O Stærðfræðilegi O eðlisfræðingurinn O Roger B-Person Penrose I-Person hefur O á O síðustu O árum O rannsakað O þýðingu O skammtafræðinnar O fyrir O mannlega O meðvitund O og O sálina O . O Hann O er O gjarnan O talinn O vera O annar O tveggja O núlifandi O eðlisfræðirisa O ásamt O Stephen B-Person Hawking I-Person . O Báðir O hafa O þeir O fengið O ógrynni O verðlauna O fyrir O fræðastörf O sín O og O eru O heiðursprófessorar O í O skólum O víða O um O heim O . O Hluta O frægðar O þeirra O má O svo O rekja O til O þess O að O þeir O hafa O gefið O út O vinsælar O bækur O um O eðlisfræði O og O skammtafræði O auk O þess O að O hafa O háð O rökræður O svipaðar O þeim O sem O Bohr B-Person og O Einstein B-Person háðu O . O Penrose B-Person hefur O innan O heimspekinnar O reynt O að O útskýra O meðvitund O með O vísun O í O skammtafræði O . O Í O bók O sinni O frá O 1989 B-Date The B-Miscellaneous Emperor I-Miscellaneous ' I-Miscellaneous s I-Miscellaneous New I-Miscellaneous Mind I-Miscellaneous heldur O hann O því O fram O að O þekkt O lögmál O eðlisfræðinnar O séu O ófullnægjandi O til O að O útskýra O fyrirbærið O sem O kallast O meðvitund O . O [ O ... O ] O Þar O mótmælir O hann O þeirri O skoðun O kröftuglega O að O rökvísi O mannshugans O sé O eins O og O hvert O annað O reiknirit O og O hafnar O því O að O hægt O sé O að O endurskapa O hana O í O tölvu O . O » O Hann O hefur O nú O sett O fram O tilgátu O sem O segir O að O meðvitundin O sé O afleiðing O skammtaþyngdaráhrifa O ( O e. O quantum O gravity O effect O ) O . O Sé O kenning O hans O rétt O « O getum O við O ekki O aðeins O þakkað O þyngdaraflinu O að O við O stöndum O bókstaflega O með O báða O fætur O á O jörðinni O , O heldur O einnig O að O líkamar O okkar O , O líkt O og O aðrir O hlutir O , O komast O eldsnöggt O á O vel O skilgreindan O stað O í O alheimi O eftir O að O hafa O sundrast O í O marga O parta O . O » O Þessari O niðurstöðu O komst O hann O að O þegar O hann O reyndi O að O útskýra O hvers O vegna O öreindir O hefðu O eiginleika O bylgju O og O gætu O teygst O út O í O marga O hluta O , O en O að O það O sama O ætti O ekki O við O um O menn O og O stærri O hluti O . O Rannsóknarspurning O hans O var O : O « O Hvers O vegna O er O það O aðeins O hinn O smásæi O heimur O og O ekki O sá O stórsæi O , O sem O býr O yfir O þessari O þverstæðukenndu O tvívirkni O ? O » O Röksemdafærsla O hans O er O á O þessa O leið O : O Öreindir O og O jafnvel O atóm O og O sameindir O geta O verið O á O tveimur O eða O fleiri O stöðum O á O sama O tíma O . O « O Þegar O öreindin O er O í O bylgjufasa O sínum O dreifist O hún O yfir O stærra O svæði O og O virðist O vera O á O mörgum O stöðum O samtímis O . O Síðan O falla O bylgjurnar O saman O í O upprunalega O öreind O . O Þetta O hefur O ekkert O með O manneskjuna O eða O athuganir O hennar O að O gera O - O öreindin O skiptir O aðeins O um O birtingarform O . O » O Munurinn O á O manneskju O og O einni O öreind O felst O aðallega O í O magni O efnis O , O en O með O auknum O massa O , O eykst O þyngdarkrafturinn O . O « O Stórir O hlutir O sýna O aldrei O sín O mjúku O bylgjuform O , O en O örsmáir O gera O það O . O Þar O sem O stærð O skiptir O greinilega O máli O gerir O Penrose B-Person ráð O fyrir O að O þyngdaraflið O sé O ábyrgt O fyrir O hinni O hlutlægu O ástandssmættun O . O » O Orkan O eykst O þegar O ögn O eða O hlutur O skiptist O í O tvennt O og O þar O sem O allt O stefnir O í O minnstu O mögulegu O stöðuorku O í O þyngdarmætti O hlýtur O það O sama O að O gerast O fyrir O manneskju O sem O skyndilega O skiptist O í O tvennt O . O Ólíkir O hlutar O hennar O munu O óhjákvæmilega O hafa O mismunandi O orku O með O tilliti O til O þyngdaraflsins O , O og O því O mun O hin O skipta O manneskja O « O falla O » O niður O í O lægsta O orkuástand O . O Penrose B-Person spáir O því O að O það O tæki O mannslíkamann O aðeins O brotabrot O úr O sekúndu O að O falla O aftur O saman O , O meðan O rafeind O getur O haldist O í O bylgjuformi O í O milljónir O ára O . O Hvort O tveggja O er O í O samræmi O við O reynslu O okkar O . O Nýlega O hefur O Anton B-Person Zeilinger I-Person við O Vínarháskóla B-Organization tekist O að O færa O upp O á O við O stærðarmörk O þeirra O einda O sem O geta O verið O á O tveimur O stöðum O í O einu O . O Þessi O austurríski O eðlisfræðingur O sendi O svonefnda O kolefnisbolta O , O stórar O sameindir O sem O eru O gerðar O úr O 60 O kolefnisfrumeindum O og O þar O með O tröllvaxnir O hlutir O á O mælikvarða O skammtafræðinnar O , O samtímis O í O tvær O áttir O . O Á O leið O sinni O í O tvær O mismunandi O áttir O , O komust O boltarnir O í O svonefnt O « O ofurástand O » O . O Þeir O voru O samtímis O á O tveimur O stöðum O . O Zeilinger B-Person telur O að O vel O megi O halda O áfram O að O færa O þessi O mörk O upp O á O við O , O jafnvel O svo O að O um O stórsæja O hluti O eins O og O lykla O eða O ketti O sé O að O ræða O en O Penrose B-Person telur O hins O vegar O að O þyngdaraflið O setji O mörkin O milli O skammtafræðinnar O og O hinna O almennu O eðlisfræði O . O Markalínan O hljóti O þá O að O liggja O þar O sem O hlutir O ná O þeirri O stærð O að O þyngdaraflið O taki O að O hafa O áhrif O á O þá O . O Útdráttur O Í O ritgerðinni O er O fjallað O um O stjórnsýslu O almannavarna O . O Á O Íslandi B-Location eiga O almannavarnir O sér O skamma O sögu O . O Til O glöggvunar O er O borin O saman O stjórnsýsla O málaflokksins O í O þremur O ríkjum O , O í O því O skyni O að O kanna O hvort O munur O sé O á O stjórnsýslu O eftir O stærð O þeirra O , O fólksfjölda O , O menningu O eða O sögu O . O Auk O Íslands B-Location er O sjónum O beint O að O Danmörku B-Location og O Bretlandi B-Location . O Stjórnvöld O í O Danmörku B-Location og O Bretlandi B-Location létu O fara O fram O ítarlega O skoðun O og O undirbúning O á O skipulagi O almannavarna O áður O en O lögum O var O breytt O . O Könnuð O er O stjórnsýsla O almannavarna O á O Íslandi B-Location út O frá O þeirri O kenningu O að O hún O sé O fremur O viðnæm O ( O reaktiv O ) O en O fornæm O ( O proaktiv O ) O . O Tekin O eru O þrjú O dæmi O sem O orðið O hafa O til O þess O að O opna O stefnuglugga O í O almannavörnum O . O Þau O eru O eldgosið O í O Vestmannaeyjum B-Location árið O 1973 B-Date , O snjóflóðin O í O Neskaupstað B-Location 1974 B-Date og O snjóflóðin O á O Vestfjörðum B-Location 1995 B-Date . O Viðlagasjóður B-Miscellaneous og O síðar O Viðlagatrygging B-Miscellaneous komust O á O dagskrá O í O eftir O 1973 B-Date og O breyttar O reglur O um O viðbúnað O gegn O snjóflóðum O 1995 B-Date . O Niðurstaðan O er O sú O að O það O ráðist O að O hluta O til O af O sögunni O að O hverju O almannavarnir O beinast O í O hverju O ríki O . O Almannavarnir O á O Íslandi B-Location eru O viðnæmar O . O Menning O virðist O hafa O áhrif O í O Danmörku B-Location og O Bretlandi B-Location . O Líkindi O eru O með O sögulegum O grunni O í O ríkjunum O þremur O . O Bretar B-Miscellaneous og O Danir B-Miscellaneous eru O lengra O á O veg O komnir O en O Íslendingar B-Miscellaneous í O stefnumótunarvinnu O . O Kann O það O að O ráðast O af O stærð O ríkjanna O og O möguleikum O þeirra O til O að O veita O meira O fé O til O málaflokksins O . O Ísland B-Location getur O lært O af O hinum O ríkjunum O tveimur O . O Tímabært O er O að O taka O málaflokkinn O almannavarnir O til O heildstæðrar O endurskoðunar O og O nýta O sér O reynslu O nágrannaþjóðanna O , O Dana B-Miscellaneous og O Breta B-Miscellaneous í O þeim O efnum O . O Ríkisstjórn O Íslands B-Location á O að O hafa O frumkvæði O að O þessu O starfi O . O Markmið O þess O hlýtur O að O vera O að O taka O til O gagngerrar O endurskoðunar O alla O þætti O almannahættu O og O hvers O kyns O vár O sem O steðjar O að O íbúum O Íslands B-Location , O hvort O heldur O er O af O völdum O náttúrunnar O , O svo O sem O vegna O jarðskjálfta O , O eldgosa O , O snjóflóða O , O flóða O , O veðurs O eða O af O mannavöldum O eins O og O geislun O , O eiturefnaslysum O eða O hryðjuverkum O . O Stöðugt O þarf O að O vera O vakandi O fyrir O nýrri O vá O og O geta O brugðizt O við O henni O með O öllum O tiltækum O ráðum O . O Það O verður O ekki O gert O án O heildstæðrar O stefnu O . O Formáli O Í O þessari O 15 O eininga O lokaritgerð O til O meistaraprófs O í O opinberri O stjórnsýslu O , O Master O of O Public O Administration O ( O MPA O ) O , O við O Félagsvísindadeild B-Miscellaneous Háskóla I-Miscellaneous Íslands I-Miscellaneous verður O fjallað O um O almannavarnir O , O náttúruhamfarir O , O sögu O þeirra O og O menningu O sem O ríkir O og O ríkt O hefur O varðandi O málaflokkinn O á O Íslandi B-Location , O í O Danmörku B-Location og O í O Bretlandi B-Location . O Viðfangsefnið O er O valið O vegna O starfa O höfundar O , O sem O starfað O hefur O rúm O 16 O ár O sem O lögreglustjóri O og O yfirmaður O almannavarna O , O fyrst O á O Ísafirði B-Location í O rúman O áratug O og O rúm O sex O ár O á O Selfossi B-Location , O í O Árnessýslu B-Location . O Ísafjarðarsýslur B-Location er O þekkt O snjóflóðasvæði O . O Þar O féllu O á O árunum O 1994 B-Date til I-Date 1995 I-Date , O þrjú O mannskæð O snjóflóð O sem O kostuðu O alls O 35 O manns O lífið O . O Lögreglustjórar O bera O ábyrgð O á O viðbrögðum O og O björgun O samkvæmt O gildandi O lögum O og O reglum O um O almannavarnir O . O Árnessýsla B-Location er O þekkt O jarðskjálftasvæði O . O Árið O 2000 B-Date urðu O harðir O jarðskjálftar O á O Suðurlandi B-Location , O enginn O lét O lífið O eða O slasaðist O alvarlega O , O en O töluvert O tjón O varð O á O eignum O og O námu O tjónabætur O rúmum O 2,6 B-Money milljörðum I-Money króna I-Money . O Enn O virðist O ekki O séð O fyrir O endann O á O afleiðingunum O því O enn O eru O að O koma O fram O skemmdir O á O húseignum O sem O rekja O má O til O skjálftanna O . O Er O að O því O kom O að O velja O viðfangsefni O til O meistaraprófsritgerðar O lá O beint O við O að O rannsaka O frekar O þá O þætti O sem O liggja O til O grundvallar O skipulagi O almannavarna O á O Íslandi B-Location . O Jafnframt O er O áhugvert O að O líta O til O annarra O landa O og O til O framtíðar O . O Gerð O verður O grein O fyrir O því O hvert O þessar O niðurstöður O leiða O varðandi O hugmyndir O um O frekari O þróun O skipulags O almannavarna O á O Íslandi B-Location . O Náttúruhamfarir O á O borð O við O snjóflóð O , O jarðskjálfta O og O eldgos O eru O nærtækt O rannsóknarefni O . O Heimurinn O tekur O stöðugum O breytingum O og O því O er O brýnt O að O taka O einnig O til O athugunar O hvernig O bregðast O skuli O við O annars O konar O ógn O sem O steðja O kann O að O Íslandi B-Location og O Íslendingum B-Miscellaneous framvegis O . O Enginn O sem O upplifir O mannskæð O snjóflóð O í O návígi O og O björgunarstörf O , O úrvinnslu O afleiðinga O þeirra O , O er O ósnortinn O og O samur O á O eftir O . O Þá O blasir O við O hve O mikilvægt O það O er O að O efla O viðbúnað O með O öllum O mögulegum O ráðum O . O Máltækið O segir O að O byrgja O skuli O brunninn O áður O en O barnið O dettur O ofan O í O hann O . O Það O er O kjarni O alls O viðbúnaðar O að O koma O í O veg O fyrir O ófarir O og O slys O . O En O það O krefst O mikils O . O Stefnumótun O byggð O á O traustum O grunni O rannsókna O og O reynslu O er O afar O mikilvæg O . O Ef O vel O tekst O til O skiptir O hún O sköpum O . O En O það O er O ekki O áhlaupaverk O og O jafnframt O stöðug O og O þrotlaus O vinna O , O samvinna O margra O innan O og O utan O stjórnsýslunnar O . O Tilgangurinn O hlýtur O að O vera O að O hafa O skarpa O sýn O á O viðfangsefnið O , O vita O hvert O á O að O stefna O og O móta O skýr O , O raunhæf O markmið O þannig O að O unnt O verði O að O koma O í O veg O fyrir O manntjón O og O eignatjón O og O koma O til O bjargar O eins O skjótt O og O unnt O er O þegar O áfall O hefur O dunið O yfir O . O Tækni O og O kunnátta O manna O í O upphafi O 21. B-Date aldar I-Date er O mikil O og O engan O veginn O sambærileg O við O það O sem O var O fyrr O á O öldum O . O Hvort O tveggja O á O að O nýta O í O þessu O skyni O . O Ekki O hefur O farið O mikið O fyrir O rannsóknum O á O sviði O stjórnsýslu O og O skipulagi O almannavarna O á O Íslandi B-Location . O Leitað O hefur O verið O fanga O í O lögum O , O lagafrumvörpum O , O ásamt O greinargerðum O , O og O umræðum O um O þau O á O Alþingi B-Organization . O Ritaðar O heimildir O eru O fáar O nema O annálar O og O fyrst O og O fremst O lýsingar O á O náttúruhamförum O , O en O síður O hvernig O kerfisbundið O var O brugðist O við O þeim O . O Þær O íslenzkar O heimildir O sem O stuðzt O verður O við O eru O meðal O annars O meistaraprófsritgerð O Ásthildar B-Person Elvu I-Person Bernharðsdóttur I-Person , O um O afleiðingar O snjóflóðanna O í O Súðavík B-Location og O á O Flateyri B-Location , O árið O 2000 B-Date , O grein O hennar O og O Gunnars B-Person Helga I-Person Kristinssonar I-Person , O um O kúltúrkenningar O í O áfallastjórnun O , O árið O 2000 B-Date og O ritgerð O undirritaðs O sem O gerð O var O á O námskeiði O í O opinberri O stjórnsýslu O 1 O , O haustið O 1999 B-Date og O var O síðar O birt O , O lítið O breytt O , O í O tímaritinu O Sveitarstjórnarmálum B-Miscellaneous , O árið O 2001 B-Date . O Einnig O verður O vitnað O til O aðila O sem O haft O var O samband O við O á O fundum O , O símleiðis O eða O með O tölvupósti O , O auk O ýmissa O erlendra O heimilda O . O Færi O ég O heimildarmönnum O öllum O beztu O þakkir O . O Sérstakar O þakkir O fá O Gunnar B-Person Helgi I-Person Kristinsson I-Person , O prófessor O , O fyrir O hans O leiðsögn O , O Þórdís B-Person Jónsdóttir I-Person eiginkona O mín O fyrir O einstakt O umburðarlyndi O , O fjölskylda O mín O og O samstarfsfólk O fyrir O einstaka O þolinmæði O og O skilning O . O 1 O . O Inngangur O Ritgerðin O fjallar O um O samanburð O á O skipulagi O almannavarna O Íslands B-Location , O Danmerkur B-Location og O Bretlands B-Location . O Einnig O verður O tekinn O til O athugunar O aðdragandi O stefnumótunar O á O sviði O almannavarna O á O Íslandi B-Location . O Danmörk B-Location og O Bretland B-Location hafa O á O undanförnum O árum O lagt O mikla O vinnu O í O nýtt O heildarskipulag O almannavarna O . O Leitast O verður O við O að O komast O að O niðurstöðu O um O hvort O uppbygging O almannavarna O ráðist O af O stærð O ríkjanna O , O og O er O þá O miðað O við O mannfjölda O , O menningu O , O sögulegum O grunni O eða O fjárframlögum O til O málaflokksins O . O Hér O á O eftir O verður O gerð O grein O fyrir O vinnu O Dana B-Miscellaneous og O Breta B-Miscellaneous í O þeim O efnum O . O Reynt O verður O að O skýra O mun O á O almannavarnaskipulagi O ríkjanna O , O reynist O hann O vera O fyrir O hendi O og O af O hverju O hann O stafar O . O Íslendingar B-Miscellaneous hafa O löngum O litið O til O nágrannaríkja O þegar O að O því O kemur O að O semja O ný O lög O . O Einkum O hafa O Norðurlönd B-Location orðið O fyrir O valinu O þegar O leitað O er O fyrirmynda O . O Stjórnsýsla O almannavarna O byggir O á O settum O lögum O Athugað O verður O hvort O fremur O eigi O við O smáskrefakenning O Lindblom B-Person eða O heildstæðar O kenningar O Simon B-Person . O Skoðaðar O verða O kenningar O Kingdon B-Person um O það O hvenær O mál O komast O á O dagskrá O . O Leitað O verður O mögulegra O skýringa O , O menningarlegra O , O sögulegra O og O pólitískra O , O auk O stefnumótunarskýringa O . O Hafa O verður O í O huga O að O almannavarnir O eru O viðfangsefni O bæði O ríkisstjórnar O og O sveitarstjórna O og O verður O samþætting O þeirra O athuguð O . O Eftir O snjóflóðin O á O Vestfjörðum B-Location 1995 B-Date komst O stjórnsýsla O almannavarna O á O dagskrá O ríkisstjórnar O og O Alþingis B-Organization . O Skipulag O viðbúnaðar O gegn O snjóflóðum O hafði O verið O ófullnægjandi O . O Manntjón O var O mikið O og O eignatjón O einnig O . O Stjórnvöld O tóku O málaflokkinn O til O endurskoðunar O varðandi O viðbúnað O . O Sett O var O viðmið O um O ásættanlega O áhættu O íbúa O á O eigin O heimilum O . O Borið O verður O saman O það O skipulag O og O uppbygging O sem O ríkir O á O Íslandi B-Location , O sem O er O lítið O og O fámennt O ríki O með O um O 313.000 O íbúa O , O Danmerkur B-Location með O um O 5,5 O milljónir O og O Bretlands B-Location sem O hefur O um O 61 O milljón O íbúa O . O Tvö O eru O í O Evrópusambandinu B-Organization og O Ísland B-Location eitt O utan O þess O . O Því O má O að O lokum O velta O fyrir O sér O hvort O það O hefur O áhrif O á O skipulagið O í O stærri O ríkjunum O tveimur O að O þau O eru O í O Evrópusambandinu B-Organization ? O Það O er O yfirlýst O stefna O dönsku O ríkisstjórnarinnar O að O efla O samstarf O á O milli O héraða O í O Danmörku B-Location og O milli O landa O á O grunni O Evrópusambandsins B-Organization og O innan O Atlantshafsbandalagsins B-Organization , O North B-Organization Atlantic I-Organization Treaty I-Organization Organization I-Organization ( O NATO B-Organization ) O . O Í O Bretlandi B-Location og O Danmörku B-Location er O her O en O ekki O á O Íslandi B-Location . O Það O kann O að O skipta O miklu O að O rækta O alþjóðlegt O samstarf O einkum O á O sviði O tækninnar O . O Ísland B-Location er O mun O fámennara O en O hin O ríkin O tvö O . O Hlutfall O íbúa O á O Íslandi B-Location er O um O 0,5% B-Percent af O íbúum O Bretlands B-Location og O 5,5% B-Percent af O íbúum O Danmerkur B-Location . O Aðstæður O eru O einnig O aðrar O og O nægir O að O líta O til O þess O að O tvisvar O á O rúmu O ári O hafa O yfirvöld O í O Bretlandi B-Location þurft O að O glíma O við O hryðjuverk O , O hinn O 7. B-Date júlí I-Date 2005 I-Date voru O lestir O og O strætisvagn O sprengd O upp O í O London B-Location og O 10. B-Date ágúst I-Date 2006 I-Date voru O 24 O hryðjuverkamenn O handteknir O grunaðir O um O að O ætla O að O sprengja O að O minnsta O kosti O 10 O farþegaflugvélar O á O leið O frá O London B-Location til O Bandaríkja B-Location Norður-Ameríku B-Location . O Meginverkefnið O er O samanburður O á O því O kerfi O sem O gildir O í O hverju O ríki O fyrir O sig O og O það O að O draga O ályktanir O af O því O sem O ráða O má O af O stærð O ríkjanna O og O umfangi O ásamt O því O að O líta O til O sögunnar O . O Hugtök O eru O nauðsynleg O til O að O skilgreina O viðfangsefnið O . O Allt O verður O að O hafa O eitthvert O heiti O . O Miklu O skiptir O að O fara O yfir O notkun O hugtaka O og O hafa O skal O í O huga O að O þýðingar O ýmissa O þeirra O eru O höfundar O og O fylgja O þá O heiti O þeirra O á O annaðhvort O á O dönsku O eða O á O ensku O til O að O einfalda O samanburð O . O Með O viðbúnaði O er O átt O við O undirbúning O til O að O mæta O áföllum O , O komast O hjá O tjóni O og O halda O afleiðingum O í O lágmarki O . O Með O viðbragði O er O átt O við O þær O aðgerðir O sem O fara O í O gang O þegar O áfall O hefur O orðið O . O Að O bregðast O við O táknar O hér O þau O viðbrögð O og O ráðstafanir O sem O er O gripið O til O þegar O menn O standa O frammi O fyrir O vanda O sem O viðbúnaðarskipulag O hefur O ekki O ráðið O við O . O Með O « O reactive O » O er O átt O við O viðnæma O háttsemi O eða O viðbragð O sem O kemur O eftir O á O . O Með O « O proactive O » O er O átt O við O frumnæma O háttsemi O eða O það O að O hugsa O fyrir O því O hvernig O mæta O skuli O óorðnum O atburðum O með O sem O beztum O undirbúningi O . O Hér O á O eftir O verða O íslenzku O heitin O notuð O . O Á O Íslandi B-Location er O talað O um O almannavarnir O ( O e O : O Civil O Defence O eða O Civil O Protection O ) O . O Í O Danmörku B-Location heitir O stofnunin O sem O fer O með O hlutverk O líkt O almannavörnum O á O Íslandi B-Location , O Beredsskabsstyrelsen B-Organization . O Á O íslenzku O verður O hún O nefnd O Viðbúnaðarstjórnin B-Organization . O Heitið O vísar O til O þess O að O hlutverk O hennar O sé O það O að O stjórna O viðbúnaði O og O skipleggja O viðbrögð O við O atburðum O , O sem O orðið O hafa O eða O líklegt O er O að O verði O . O Í O Englandi B-Location heitir O stofnunin O sem O annast O samsvarandi O hlutverk O , O UK B-Organization Resilience I-Organization , O og O talað O er O um O « O civil O contingency O » O . O Resilience O útleggst O á O íslenzku O sem O þanþol O eða O teygja O og O vísar O til O þess O hver O þolmörk O eru O eða O geta O orðið O og O starfar O stofnunin O með O öðrum O stofnunum O brezka O ríkisins O þar O með O talið O MI5 B-Organization , O brezku O leyniþjónustunni O . O Civil O contingency O þýðir O óvissa O , O atburður O eða O ástand O sem O er O undir O einhverju O öðru O komið O , O óvænt O eða O ófyrirséð O atvik O , O eitthvað O sem O kann O að O bera O að O höndum O . O Það O vísar O til O þess O að O um O sé O að O ræða O óvissuástand O , O sem O ekki O er O hægt O að O ráða O við O með O fullnægjandi O hætti O . O Strax O verður O dregin O sú O ályktun O að O hlutverk O og O uppbygging O þessara O stofnana O í O Danmörku B-Location og O Bretlandi B-Location sé O víðtækara O en O gildir O á O Íslandi B-Location . O Höfuðstöðvar O Viðbúnaðarstjórnarinnar B-Organization ( O d O : O Beredskabsstyrelsen B-Organization ) O í O Danmörku B-Location , O sem O nú O annast O samræmingu O viðbragðsþjónustu O og O björgunar O , O voru O heimsóttar O hinn O 10. B-Date apríl I-Date 2006 I-Date og O rætt O var O við O forsvarsmenn O stofnunarinnar O , O sem O gáfu O ýtarlegar O upplýsingar O og O staðfestu O það O sem O hér O kemur O fram O . O Var O það O gert O til O að O afla O nánari O upplýsinga O þær O breytingar O sem O gerðar O höfðu O verið O i O Danmörku B-Location til O þess O að O bæta O skipulag O almannavarna O . O Almannavarnir O og O skipulag O þeirra O á O Íslandi B-Location þarf O að O taka O til O endurskoðunar O og O taka O mið O af O því O sem O tíðkast O í O öðrum O löndum O . O Stríð O og O einkum O náttúruhamfarir O eru O sögulegur O grundvöllur O skipulagsins O á O Íslandi B-Location . O Íslendingar B-Miscellaneous hafa O treyst O á O önnur O ríki O til O að O fást O við O varnir O Íslendinga B-Miscellaneous með O þátttöku O sinni O í O NATO B-Organization og O varnarsamningi O við O Bandaríkin B-Location . O Danska O ríkisstjórnin O leggur O mikla O áherzlu O á O að O efla O samskipti O viðbragðsaðila O í O Danmörku B-Location og O samstarf O við O aðrar O þjóðir O í O þeim O efnum O eins O og O fram O kemur O í O hinu O stefnumarkandi O riti O « O Et B-Miscellaneous robust I-Miscellaneous og I-Miscellaneous sikkert I-Miscellaneous samfund I-Miscellaneous - I-Miscellaneous Regerings I-Miscellaneous politik I-Miscellaneous for I-Miscellaneous beredskabet I-Miscellaneous i I-Miscellaneous Danmark I-Miscellaneous . O » O Hið O sama O er O uppi O á O teningnum O hjá O Bretum B-Miscellaneous . O Þeir O breyttu O fyrra O skipulagi O sem O kennt O er O við O Civil O Defence O í O UK B-Organization Resilience I-Organization og O líkist O það O nú O því O kerfi O sem O er O í O Danmörku B-Location . O Á O heimasíðu O UK B-Organization Resilience I-Organization mátti O strax O lesa O um O hryðjuverkaógnina O vegna O flugsins O 10. B-Date ágúst I-Date 2006 I-Date . O Lykilorðið O í O danska O og O brezka O skipulaginu O virðist O vera O samstarf O margra O stofnana O , O þar O koma O meðal O annars O að O leyniþjónusta O Breta B-Miscellaneous , O MI5 B-Organization , O í O Bretlandi B-Location og O herinn O í O Danmörku B-Location . O Rannsakað O verður O í O þessum O þætti O hvaða O reglur O gilda O í O hverju O ríkjanna O þriggja O , O hvernig O þær O hafa O þróast O , O að O hvaða O leyti O þær O líkjast O og O að O hvaða O leyti O þær O eru O frábrugðnar O . O Haft O var O samband O við O báðar O stofnanir O með O tölvupósti O og O í O síma O og O óskað O eftir O því O að O bent O yrði O á O ritaðar O heimildir O . O Þau O svör O fengust O að O afar O lítið O væri O til O af O útgefnu O efni O um O almannavarnir O í O Danmörku B-Location og O Bretlandi B-Location umfram O það O efni O sem O birt O er O á O heimasvæði O viðkomandi O stofnana O á O netinu O . O Stuðzt O er O við O þær O útgáfur O sem O til O eru O á O netinu O frá O UK B-Organization Resilience I-Organization og O Viðbúnaðarstjórnarinnar B-Organization í O Danmörku B-Location , O á O vefsíðum O viðkomandi O stofnana O . O Leiðbeiningar O fengust O um O , O að O þar O væri O heimildir O um O starfsemi O stofnananna O að O finna O og O þær O reglur O sem O um O þær O giltu O og O framkvæmd O starfa O á O þeirra O vegum O . O Fræðileg O skrif O um O almannavarnir O eru O samkvæmt O þessu O lítil O í O Danmörku B-Location og O Bretlandi B-Location . O Talsverðan O fróðleik O er O að O finna O á O heimasíðu O UK B-Organization Resilience I-Organization og O tengingum O út O frá O henni O inn O á O síður O bæði O brezku O ríkisstjórnarinnar O ( O e O : O Home O Office O ) O og O síður O staðbundinna O stjórnvalda O . O Leitað O var O upplýsinga O um O grundvöll O laganna O , O reglugerðir O og O fyrirmæli O sem O um O starfsemi O almannavarna O gilda O í O ríkjunum O þremur O og O þá O hugsun O og O stefnu O sem O býr O að O baki O þeim O . O Breytingar O voru O gerðar O á O skipulagi O almannavarna O á O Íslandi B-Location eftir O 1995 B-Date , O einkum O varðandi O snjóflóð O og O snjóflóðavarnir O . O Í O ritgerð O frá O árinu O 2001 B-Date , O sem O birtist O í O tímaritinu O Sveitarstjórnarmál B-Miscellaneous um O almannvarnir O , O var O kafað O nokkuð O í O bakgrunn O laga O um O almannavarnir O og O verður O við O það O stuðzt O hér O varðandi O sögulega O tilurð O laganna O . O 2 O . O Almannavarnir O á O Íslandi B-Location , O í O Danmörku B-Location og O í O Bretlandi B-Location Hér O á O eftir O verður O fjallað O um O skipulag O almannavarna O í O ríkjunum O þremur O , O Íslandi B-Location , O Danmörku B-Location og O Bretlandi B-Location . O Sagt O verður O frá O lagagrundvelli O í O ríkjunum O þremur O og O gerð O grein O fyrir O því O með O hvaða O hætti O framkvæmd O almannavarna O er O háttað O í O hverju O ríki O fyrir O sig O . O Fyrst O verður O gerð O grein O fyrir O skipan O mála O á O Íslandi B-Location . O 2.1. O Skipulag O almannavarna O á O Íslandi B-Location Á O Íslandi B-Location er O skipulag O almannavarna O byggt O á O lögum O nr. O 94/1962 O um O almannavarnir O . O Dómsmálaráðherra O stjórnar O almannavörnum O fyrir O hönd O ríkisstjórnar O Íslands B-Location . O Upphaflega O voru O fyrstu O skrefin O varðandi O skipulagningu O þess O sem O hér O er O nefnt O almannavarnir O , O stigin O til O að O takast O á O við O ógn O af O loftárásum O þýzka O flughersins O í O seinni O heimsstyrjöldinni O á O árunum O 1940 B-Date til I-Date 1941 I-Date . O Fyrstu O lögunum O , O sem O sett O voru O um O það O fyrirbrigði O sem O nefna O mætti O almannavarnir O , O nr. O 52 O , O 27 B-Date júní I-Date 1941 I-Date , O var O ætlað O að O bregðast O við O afleiðingum O loftárása O , O einkum O í O Reykjavík B-Location , O sem O bæði O var O höfuðborg O og O stærsta O þéttbýlið O á O landinu O . O Nefnd O var O sett O á O fót O til O að O skipuleggja O og O stjórna O vörnum O og O aðgerðum O . O Að O lokinni O heimsstyrjöldinni O lifði O nefndin O áfram O að O forminu O til O . O Þar O sem O ógnin O af O loftárásum O var O ekki O lengur O fyrir O hendi O skorti O í O raun O tilvistargrunn O fyrir O starfi O hennar O . O Samfara O Kóreustríðinu B-Miscellaneous 1951 B-Date komst O málið O aftur O á O dagskrá O . O Þá O áttu O sér O stað O miklar O umræður O varðandi O hugsanlega O og O yfirvofandi O ógn O af O stríðsátökum O í O heiminum O og O ríkisstjórnin O ákvað O að O nota O skipulag O loftvarna O úr O seinni O heimsstyrjöldinni O . O Umræður O um O almannavarnir O fóru O fram O á O Alþingi B-Organization í O tengslum O við O afgreiðslu O frumvarps O er O varð O til O þess O að O sett O voru O lög O og O Loftvarnanefnd B-Organization Reykjavíkur I-Organization var O komið O á O laggirnar O . O Þá O fór O í O fyrsta O sinn O fram O opinber O umræða O um O að O skipulag O sem O ætlað O var O til O að O bregðast O við O loftárásum O kynni O einnig O að O nýtast O til O að O fást O við O náttúruhamfarir O eins O og O jarðskjálfta O , O eldgos O og O snjóflóð O . O Það O var O fyrst O á O þinginu O 1961 B-Date til I-Date 1962 I-Date að O alþingismenn O veittu O lagafrumvarpi O brautargengi O og O það O varð O að O lögum O nr. O 94/1962 O . O Hvatinn O að O setningu O hinna O nýja O laga O var O kalda O stríðið O sem O þá O geisaði O milli O stórveldanna O Bandaríkja B-Location Norður-Ameríku I-Location og O Sovétríkjanna B-Location og O óróleiki O í O heimsmálum O ásamt O hugsanlegri O ógn O sem O stafaði O af O kjarnorkustyrjöld O og O nauðsynlegar O ráðstafanir O til O að O mæta O þessum O aðstæðum O . O Tveir O erlendir O ráðgjafar O voru O fengnir O til O aðstoðar O , O norskur O hershöfðingi O , O sem O einnig O var O yfirmaður O norsku O almannavarnanna O og O yfirlæknir O danska O heilbrigðiskerfisins O . O Lítið O var O fjallað O um O náttúruhamfarir O í O lögunum O og O hvernig O yrði O tekið O á O afleiðingum O þeirra O . O Almannavarnir B-Organization áttu O þó O að O veita O aðstoð O samkvæmt O fyrirmælum O dómsmálaráðherra O vegna O tjóns O af O völdum O náttúruhamfara O . O 2.1.1. O Forsaga O laga O um O almannavarnir O á O Íslandi B-Location Þegar O skyggnst O er O í O greinargerð O með O frumvarpinu O sem O varð O að O lögum O um O almannavarnir O og O umræður O á O Alþingi B-Organization við O afgreiðslu O þeirra O kemur O í O ljós O að O umræðan O snerist O fyrst O og O fremst O um O viðbrögð O við O hugsanlegri O kjarnorkuvá O af O völdum O stríðs O með O kjarnorkusprengjum O sem O þá O voru O í O eigu O áður O nefndra O stórvelda O . O Í O umræðum O á O Alþingi B-Organization um O frumvarpið O kom O meðal O annars O fram O sú O skoðun O Jóns B-Person Kjartanssonar I-Person , O alþingismanns O , O að O nota O mætti O lögin O og O þá O aðferðafræði O sem O þar O kæmi O fram O til O að O bregðast O við O náttúruhamförum O . O Jón B-Person var O sá O eini O sem O hafði O orð O á O því O við O afgreiðslu O frumvarpsins O . O Að O öðru O leyti O var O það O afgreitt O eins O og O það O komst O á O dagskrá O Alþingis B-Organization , O sem O lög O er O gagnast O skyldu O gegn O hugsanlegri O hernaðarógn O . O Næst O komst O málið O á O dagskrá O vorið O 1966 B-Date . O Alþingismenn O lögðu O fram O þingsályktunartillögu O . O Ætlun O þeirra O var O að O fá O inn O ákvæði O er O sneru O að O náttúrhamförum O og O hættu O af O þeirra O völdum O . O Tillaga O til O þingsályktunar O var O ekki O afgreidd O . O En O dómsmálaráðherra O tók O málið O á O dagskrá O og O lögin O voru O tekin O til O endurskoðunar O og O hlutu O samþykki O 1967 B-Date . O Þá O komust O í O lög O ákvæði O um O viðbrögð O við O öðrum O náttúruhamförum O , O sérstaklega O jarðskjálftum O , O eldgosum O og O hafís O . O Í O lögunum O um O almannavarnir O segir O efnislega O í O 1. O gr. O , O að O ætlunin O sé O að O skipuleggja O og O framkvæma O ráðstafanir O til O að O koma O í O veg O fyrir O svo O sem O mögulegt O sé O að O almenningur O hljóti O líkamstjón O sem O stafar O af O hernaðaraðgerðum O , O náttúruhamförum O eða O af O annarri O vá O . O Einnig O er O ætlunin O að O koma O í O veg O fyrir O eignatjón O og O líkna O og O aðstoða O vegna O tjóns O sé O það O ekki O á O verksviði O annarra O lögum O samkvæmt O . O Íslenzka O ríkisstjórnin O hafði O gert O samkomulag O við O Bandaríki B-Location Norður-Ameríku I-Location árið O 1951 B-Date um O að O síðarnefnda O ríkið O tæki O að O sér O varnir O Íslands B-Location á O þeim O ótryggu O og O óvissu O tímum O sem O þá O voru O framundan O . O Þar O kann O að O vera O að O finna O líklegustu O skýringuna O á O því O að O málið O komst O ekki O á O dagskrá O og O Alþingi B-Organization setti O ekki O ný O lög O um O almannavarnir O fyrr O . O Áður O starfaði O stofnun O eða O sérstök O skrifstofa O undir O heitinu O Almannavarnir B-Organization ríkisins I-Organization með O sérstökum O forstöðumanni O . O Hver O lögreglustjóri O er O ábyrgur O fyrir O almannavörnum O og O er O stjórnandi O almannavarna O í O sínu O umdæmi O , O samkvæmt O 7. O gr. O almannavarnalaganna O . O Í O því O er O fólgið O að O sá O hinn O sami O stýrir O aðgerðum O og O er O ábyrgur O fyrir O því O að O gripið O sé O til O réttra O viðbragða O í O samræmi O við O aðstæður O hverju O sinni O er O þörf O gerist O . O Fjárhagsleg O ábyrgð O af O rekstri O almannavarna O hvílir O á O sveitarstjórnum O og O felst O í O því O að O tryggja O að O til O séu O tæki O og O búnaður O sem O nauðsynleg O eru O til O bjargar O og O nægjanlegar O birgðir O matar O og O húsaskjól O fyrir O fólk O . O Skipulag O almannavarna O á O Íslandi B-Location er O mjög O háð O sjálfboðaliðum O eða O byggir O á O aðstoð O þeirra O , O eftir O atvikum O . O Einkum O er O það O Rauði B-Organization krossinn I-Organization , O björgunarsveitir O og O slökkvilið O , O sem O sveitarfélögin O standa O að O og O reka O , O og O Landsbjörg B-Organization , O landsamtök O björgunarsveita O á O Íslandi B-Location , O samkvæmt O lögum O nr. O 94/1962 O um O almannavarnir O . O Samkvæmt O ríkjandi O skipulagi O í O samræmi O við O áðurnefnd O lög O er O lögreglustjóri O ábyrgur O fyrir O stjórn O og O nýtingu O þess O mannafla O sem O sjálfboðaliðar O björgunarsveitanna O skipa O . O Að O auki O getur O hann O hvatt O til O starfa O hvern O fulltíða O mann O á O aldrinum O 18-65 O ára O telji O hann O nauðsyn O bera O til O í O samræmi O við O alvöru O máls O og O aðstæður O hverju O sinni O , O samkvæmt O áðurnefndri O 10. O gr. O laganna O . O Ríkislögreglustjóri O er O stjórnandi O Almannavarna B-Organization ríkisins I-Organization , O með O aðsetur O í O Reykjavík B-Location . O Lögunum O hefur O verið O breytt O á O þann O veg O að O Ríkislögreglustjórinn B-Organization er O ábyrgur O fyrir O skipulaginu O í O umboði O dómsmálaráðherra O . O Almannavarnadeild O ríkislögreglustjóra O rekur O skrifstofu O . O Hlutverk O hennar O , O á O ábyrgð O ríkislögreglustjóra O , O er O að O samræma O viðbrögð O og O kynna O hinum O 15 O lögreglustjórum O landsins O breytingar O sem O verða O kunna O á O viðbragðsáætlunum O og O lögum O . O Ríkisstjórn O Íslands B-Location kemur O einnig O að O málum O með O því O að O leggja O til O fé O aukreitis O og O aðstoð O Landhelgisgæzlunnar B-Organization sem O á O tvö O varðskip O og O eina O þyrlu O og O hefur O yfir O þremur O öðrum O þyrlum O að O ráða O . O Björgunarsveitir O á O Íslandi B-Location eru O vel O búnar O tækjum O og O njóta O sérstakrar O aðstoðar O frá O íslenzka O ríkinu O sem O veitir O afslátt O í O formi O tolla O af O stærri O tækjum O eins O og O trukkum O , O jeppum O , O snjóbílum O og O björgunarbátum O . O Sveitarfélögin O bera O lögum O samkvæmt O ábyrgð O á O aðgerðaráætlunum O og O neyðaráætlunum O í O nærsamfélaginu O , O en O það O ákvæði O laganna O hefur O ekki O orðið O að O veruleika O , O því O þessar O áætlanir O hafa O ekki O verið O gerðar O . O Þó O hafa O verið O gerðar O áætlanir O hjá O fyrirtækjum O sem O reka O álver O á O Íslandi B-Location á O grundvelli O gæðastjórnunarstaðla O sem O þau O setja O sér O . O Skólar O og O sjúkrastofnanir O að O minnsta O kosti O í O Reykjavík B-Location hafa O unnið O rýmingaráætlanir O á O grundvelli O laga O um O brunvarnir O . O Ákvæði O almannavarnarlaga O um O neyðaráætlanir O hefur O ekki O verið O hrint O í O framkvæmd O með O skipulagðri O eftirfylgni O . O Enginn O virðist O bera O ábyrgð O á O því O að O sveitarfélögin O standi O við O skyldur O sínar O í O raun O . O Ríkisstjórnin O hefur O ekki O gengið O eftir O því O að O þessari O skyldu O sveitarstjórna O sé O framfylgt O . O 2.1.2. O Skipulag O og O skipurit O almannavarna O á O Íslandi B-Location Í O stuttu O máli O má O segja O að O skipulagið O byggist O á O því O að O lögreglustjórar O fari O með O framkvæmdavald O í O umdæmunum O 15 O og O stjórni O sjálfboðaliðum O í O björgunarsveitum O þegar O unnið O að O er O að O almannavörnum O . O Björgunarsveitirnar O þjálfa O sjálfar O sína O liðsmenn O og O byggja O á O eigin O skipulagi O varðandi O stjórnun O og O boðleiðir O , O en O lúta O stjórn O lögreglustjóra O þegar O almannavarnaástand O ríkir O . O Sama O gildir O meðan O annars O konar O neyðarástand O varir O . O Stjórnvöld O bjóða O liðsmönnum O björgunarsveita O litla O formlega O menntun O . O Það O er O gert O í O Danmörku B-Location , O þar O sem O Viðbúnaðarliðið B-Organization ( O d O : O Beredskabet B-Organization ) O ber O á O formlega O ábyrgð O á O menntun O og O fræðslu O viðbúnaðarliða O ( O hjálparliða O ) O sem O koma O að O viðbrögðum O við O neyðarástandi O samkvæmt O 48. O grein O Viðbúnaðarlaga O . O Almannavarnanefndir O hafa O starfað O í O flestum O sveitarfélögum O , O en O reynt O hefur O verið O að O fækka O þeim O svo O aðeins O ein O verði O starfandi O í O umdæmi O hvers O lögreglustjóra O . O Þeir O voru O 26 O á O Íslandi B-Location , O en O var O fækkað O í O 15 O hinn O 1. B-Date janúar I-Date 2007 I-Date með O breytingu O á O lögreglulögum O nr. O 1996 B-Date . O Stefnt O er O að O því O almannavarnanefndir O verði O ekki O fleiri O en O 15 O á O landinu O öllu O . O Hlutverk O almannavarnanefnda O er O skilgreint O í O 8. O gr. O laganna O . O Almannavarnanefndir O skulu O starfa O í O öllum O sveitarfélögum O . O Sveitarstjórnum O , O sem O skipa O almannavarnanefndir O , O er O heimilt O að O semja O sín O í O milli O um O að O skipa O í O sameiginlegar O almannavarnanefndir O fleiri O en O eins O sveitarfélags O . O Þó O er O sá O fyrirvari O gerður O að O sé O sameinað O yfir O mörk O lögsagnarumdæma O skal O dómsmálaráðherra O staðfesta O sameiningu O og O ákveða O hvaða O lögreglustjóri O starfi O með O nefndinni O . O Lögreglustjóri O skal O starfa O með O almannavarnanefnd O í O umdæmi O sínu O samkvæmt O 7. O gr. O almannavarnalaga O . O Að O öðru O leyti O er O gert O ráð O fyrir O að O til O setu O í O nefndinni O veljist O lykilmenn O sem O hafa O þann O starfa O að O tryggja O öryggi O almennra O borgara O þegar O vá O steðjar O að O . O Viðkomandi O sveitarstjórnir O ákveða O fjölda O nefndarmanna O . O Nefndir O velja O sér O sjálfar O formann O og O varaformann O . O Sveitarstjórnir O bera O kostnað O við O starf O nefndanna O og O geta O ráðið O starfsmenn O til O þeirra O . O Mynd O 1 O : O Skipurit O Almannavarna B-Organization ríkisins I-Organization samkvæmt O lögum O nr. O 94/1962 O . O Núverandi O skipurit O almannavarna O á O Íslandi B-Location er O sýnt O hér O á O mynd O 1 O . O Skipuritið O sýnir O glöggt O að O almannavarnir O heyra O undir O ríkisstjórn O Íslands B-Location . O Það O sýnir O einnig O hlutverk O hinna O ýmsu O þátta O stjórnsýslunnar O í O skipulagi O almannavarna O á O Íslandi B-Location . O Á O myndinni O sést O ríkisstjórnin O efst O , O sem O æðsti O stjórnandi O almannavarna O á O Íslandi B-Location og O svo O dómsmálaráðherra O til O vinstri O og O heilbrigðisráðherra O til O hægri O . O Ríkisstjórnin O er O fjölskipað O stjórnvald O , O þar O sem O hver O ráðherra O um O sig O fer O með O sitt O ráðuneyti O og O ber O á O því O stjórnsýslulega O ábyrgð O . O Ríkislögreglustjórinn O og O verkefni O hans O eru O neðan O við O til O vinstri O . O Almannavarnaráð O er O óbeint O tengt O ríkisstjórninni O . O Lögreglustjórar O hafa O hlutverk O í O umdæmum O sínum O og O tengjast O beint O ríkislögreglustjóra O . O Þar O fyrir O neðan O eru O almannavarnanefndir O í O héraði O . O Lengst O til O hægri O er O heilbrigðisráðherra O , O því O næst O landlæknir O , O sóttvarnalæknir O og O heilbrigðisstofnanir O . O Neðst O koma O svo O verkefni O þau O er O leysa O skal O á O hverju O verksviði O . O Landlæknir O fer O með O verkefni O samkvæmt O 5. O gr. O almannavarnalaga O . O Um O er O ræða O stjórn O þeirra O þátta O almannavarna O sem O snerta O málefni O heilbrigðisstofnana O , O læknismeðferð O , O auk O hjúkrunar O sjúkra O og O særðra O . O Á O verksviði O landlæknis O er O forvarnir O , O leiðbeiningar O og O almannafræðsla O varðandi O málefni O sem O ógna O heilsu O manna O . O Sóttvarnalæknir O fer O með O stjórn O sóttvarna O . O Forráðamönnum O heilbrigðisstofnana O ber O að O fara O að O tilmælum O landlæknis O við O undirbúning O ráðstafana O sem O nauðsynlegar O eru O til O að O geta O veitt O sjúkum O og O særðum O móttöku O á O hættutímum O . O Þeim O er O einnig O skylt O að O taka O þátt O í O undirbúningi O að O stofnun O og O rekstri O varasjúkrahúsa O . O Ríkislögreglustjóra O er O ætlað O í O samráði O við O almannavarnaráð O samkvæmt O 6. O gr. O almannavarnalaga O að O sjá O um O heildarskipulagningu O og O framkvæmd O þeirra O þátta O sem O heyra O undir O ríkisvaldið O . O Helztu O verkefni O eru O fjarskiptamál O milli O lögregluumdæma O , O vöktun O og O hættumat O í O samráði O við O hlutaðeigandi O stofnanir O , O geislaviðbúnaður O í O samvinnu O við O Geislavarnir B-Organization ríkisins I-Organization , O viðbúnaður O við O mengunaróhöppum O í O samvinnu O við O Umhverfisstofnun B-Organization og O landlæknisembættið O , O dýrasjúkdómum O ásamt O aðgerðum O í O samræmi O við O Landbúnaðarstofnun B-Organization ef O um O almannaheill O er O að O ræða O og O forvarnir O hvers O konar O , O auk O viðvarana O vegna O yfirvofandi O eða O viðvarandi O hættuástands O , O allt O í O samráði O við O hlutaðeigandi O stofnanir O . O Einnig O er O ríkislögreglustjóra O skylt O að O sjá O um O leiðbeiningar O og O almenningsfræðslu O , O samhæfingu O á O þjálfun O og O fræðslu O yfirmanna O og O leiðbeinenda O , O auk O eftirlits O og O umsjón O með O ráðstöfunum O á O svið O almannavarna O vegna O æðstu O stjórnar O landsins O í O samræmi O við O nánari O reglur O settar O af O ráðherra O . O Hann O skal O og O halda O yfirlit O um O björgunarbúnað O og O staðsetningu O hans O , O skipuleggja O og O sjá O um O yfirstjórn O flutnings O fólks O af O hættusvæðum O ásamt O aðstoð O milli O umdæma O og O aðstoð O ríkisstofnana O og O umsjón O með O almannavörnum O í O héraði O . O Loks O sér O ríkislögreglustjóri O um O ráðstafanir O sem O ráðherra O ákveður O í O samráði O við O hann O . O Hlutverk O almannavarnanefnda O samkvæmt O 9. O gr. O er O að O skipuleggja O og O annast O björgunar- O og O hjálparstörf O vegna O hættu O eða O tjóns O sem O orðið O hefur O vegna O hernaðarátaka O , O náttúruhamfara O eða O af O annarri O vá O . O Hlutverk O þeirra O er O að O útbúa O áætlanir O um O skipulag O almannavarna O í O samvinnu O við O ríkislögreglustjóra O og O almannavarnaráð O . O Helztu O ráðstafanir O sem O þær O skulu O sjá O um O í O umdæmum O sínum O í O samræmi O við O nánari O reglur O settar O af O ráðherra O eru O að O skipuleggja O og O samræma O hjálparstarf O og O hjálparlið O , O þjálfun O þeirra O og O búnað O , O hafa O eftirlit O með O einkavörnum O í O íbúðarhúsum O , O atvinnufyrirtækjum O og O stofnunum O og O annast O leiðbeiningar O á O því O sviði O . O Þeim O er O ætlað O að O sjá O um O byggingu O , O búnað O og O rekstur O opinberra O öryggisbyrgja O samkvæmt O áætlun O samþykkti O af O ráðherra O , O sjá O uppbyggingu O og O rekstur O stjórnstöðvar O og O skipuleggja O og O byggja O upp O fjarskipti O innan O umdæmis O , O auk O birgðasöfnunar O og O rekstur O birgðastöðva O . O Þær O skulu O einnig O annast O undirbúning O og O aðstoð O vegna O brottflutnings O fólks O og O móttöku O fólks O af O hættusvæði O , O auk O annarra O ráðstafana O sem O ráðherra O ákveður O að O fengnum O tillögum O ríkislögreglustjóra O . O 2.2. O Skipulag O almannavarna O í O Danmörku B-Location Skipulagi O almannavarna O í O Danmörku B-Location er O á O annan O veg O farið O en O á O Íslandi B-Location . O Þar O er O ein O stofnun O , O Viðbúnaðarstofnunin B-Organization ( O d O : O Beredskabet B-Organization ) O , O sem O hefur O mun O víðtækara O hlutverk O en O Almannavarnadeild B-Organization ríkislögreglustjóra O . O Undir O stofnunina O falla O allir O viðbragðsaðilar O í O Danmörku B-Location og O hún O ber O ábyrgð O á O öllu O viðbúnaðarskipulagi O . O 2.2.1. O Almennt O um O viðbúnaðarskipulag O Um O almannavarnir O í O Danmörku B-Location gilda O lög O sem O sett O voru O í O árslok O 1992 B-Date eftir O talsverðar O umræður O á O danska O löggjafarþinginu O . O Þau O nefnast O viðbúnaðarlögin O ( O d O : O Beredskabsloven B-Miscellaneous ) O . O Í O 1. O gr. O þeirra O fjallað O um O tilgang O þess O björgunarviðbúnaðarskipulags O , O sem O lögin O mæla O fyrir O um O , O en O því O er O ætlað O að O koma O í O veg O fyrir O , O takmarka O og O afstýra O tjóni O á O fólki O , O eignum O og O umhverfi O þegar O slys O og O hamfarir O verða O . O Undir O lögin O falla O viðbúnaður O og O viðbrögð O þegar O stríðsaðgerðir O standa O eða O yfir O vofir O hætta O á O þessum O atburðum O . O Björgunaraðgerðum O sem O gripið O er O til O eftir O að O áföll O eða O slys O hafa O orðið O er O ætlað O að O koma O í O veg O fyrir O og O draga O úr O afleiðingum O þess O eftir O því O sem O kostur O er O . O Í O Danmörku B-Location er O Viðbúnaðarstjórnin B-Organization ábyrg O fyrir O almannavörnum O . O Viðbúnaðarstjórnin B-Organization heyrði O í O upphafi O undir O innanríkis- O og O heilbrigðisráðuneytið O og O laut O upphaflega O Viðbúnaðarlaganna B-Miscellaneous nr. O 1054 O frá O 23. B-Date desember I-Date 1992 I-Date , O og O tilskipun O nr. O 219 O frá O 29. B-Date maí I-Date 1982 I-Date . O Ný O stofnlög O um O viðbúnað O voru O sett O 2004 B-Date og O við O þá O breytingu O fluttist O yfirstjórn O Viðbúnaðarstjórnarinnar B-Organization undir O varnarmálaráðherra O . O Viðbúnaðarlögin O komu O í O stað O áður O gildandi O laga O um O almannavarnir O , O laga O um O eldvarnir O og O laga O um O borgaralega O viðbúnaðarliðið O . O Æðsta O stjórn O á O björgunarviðbrögðum O við O yfirvofandi O hættu O í O Danmörku B-Location og O stjórnun O björgunaraðgerða O í O einstökum O sveitarfélögum O , O er O á O ábyrgð O varnarmálaráðherra O á O landsvísu O . O Það O tekur O til O eftirlits O með O kjarnorku- O og O efnafræðistofum O . O Varnarmálaráðherra O hefur O heimild O til O að O nýta O björgunarviðbúnað O erlendis O á O friðartímum O , O í O því O tilviki O að O um O sé O að O ræða O hamfarir O sem O valda O alvarlegu O tjóni O eða O hafa O í O för O með O sér O yfirvofandi O hættu O fyrir O fólk O , O eignir O eða O umhverfi O . O Í O Danmörku B-Location voru O árið O 2005 B-Date alls O 275 O sveitarfélög O og O var O björgunarviðbrögðum O stýrt O af O björgunarnefndum O sem O sveitarstjórnir O skipa O líkt O og O gildir O um O almannavarnanefndir O á O Íslandi B-Location . O Björgunarnefndunum O er O ætlað O að O ráða O við O almennan O eldsvoða O og O aðrar O björgunaraðgerðir O , O ásamt O móttöku O , O skráningu O og O því O að O fæða O fólk O eða O annast O útdeilingu O matar O til O þeirra O sem O hafa O yfirgefið O heimili O sín O . O Þeim O er O jafnframt O ætlað O að O fást O við O aðra O ógn O af O völdum O náttúruhamfara O . O Sveitarfélögum O í O Danmörku B-Location var O fækkað O í O 98 O hinn O 1. B-Date janúar I-Date 2007 I-Date . O 2.2.2. O Skipulag O á O friðartímum O Á O friðartímum O samanstendur O viðbúnaðarskipulag O Danmerkur B-Location af O sex O svæðismiðstöðvum O fyrir O ríkisbjörgunarsveitir O . O Þegar O að O því O kemur O að O bregðast O við O afleiðingum O stríðsaðgerða O eru O 40 O stærri O sveitarfélög O fær O um O að O veita O umsvifalaus O og O mun O yfirgripsmeiri O viðbrögð O . O Skipulag O kerfisins O í O Danmörku B-Location er O grundvallað O á O dönsku O viðbúnaðarlögunum O sem O skapa O lagagrunn O sem O ætlað O er O að O sameina O í O eitt O viðbúnaðarskipulag O alla O þá O sem O koma O að O björgun O . O Niðurstaðan O er O sú O að O til O verður O ein O stjórnun O viðbragðskerfis O á O sveitarstjórnarstigi O og O ein O miðlæg O á O landsvísu O . O Með O samþættu O skipulagi O er O vísað O til O kerfis O eða O uppbyggingar O þar O sem O framkvæmd O allra O viðbragðsverkefna O skuli O grundvallast O á O þeim O þáttum O sem O til O staðar O eru O á O friðartímum O . O Verkefni O á O stríðstímum O eru O eðli O máls O samkvæmt O aðgerðir O , O gegn O alvarlegustu O áföllum O eða O ógæfu O , O sem O búast O má O við O að O dynji O yfir O . O Í O grundvallaratriðum O er O viðfangsefni O framkvæmdasviðs O að O eiga O við O þrjú O stig O viðbúnaðarskipulags O , O undirbúning O af O hálfu O sveitarfélagsins O sem O unnt O er O að O koma O skjótt O í O framkvæmd O með O eða O án O utanaðkomandi O stuðnings O annarra O , O þ.e. O björgunarliðs O eða O viðbragðssveita O annarra O sveitarfélaga O , O og O björgunarskipulag O sem O ætlað O er O að O takast O á O við O slys O sem O ná O til O landsins O alls O ( O stig O 1 O ) O . O Björgunarmiðstöðvarnar O sjö O og O ríkisreknu O svæðismiðstöðvarnar O sex O veita O enn O frekari O aðstoð O , O í O þeim O tilvikum O að O hennar O sé O talið O þörf O og O er O hún O þá O látin O björgunarsveitum O í O öðrum O sveitarfélögum O í O té O ( O stig O 2 O ) O . O Komi O til O þess O , O í O sjaldgæfum O tilvikum O , O að O meiri O háttar O slys O verða O á O landsvísu O er O aðgerðum O hagað O svo O að O fengin O er O aðstoð O ríkisbjörgunarsveitanna O ( O stig O 3 O ) O . O Sá O möguleiki O er O einnig O fyrir O hendi O að O þau O stjórnvöld O sem O hverju O sinni O bera O ábyrgð O á O björgun O , O kalli O eftir O aðstoð O frá O ríkisbjörgunarsveitunum O . O Til O viðbótar O er O sá O kostur O í O boði O að O unnt O sé O að O gera O sérstakan O samning O við O Viðbúnaðarstjórnina B-Organization annars O vegar O og O svæðismiðstöðvarnar O hins O vegar O , O eftir O því O hvort O telst O henta O betur O . O Í O Danmörku B-Location er O herskylda O og O sú O skipan O mála O hefur O í O för O með O sér O möguleikann O á O því O að O Björgunarsveit B-Organization ríkisins I-Organization getur O sett O á O fót O og O þjálfað O varalið O á O friðartímum O , O sem O hægt O er O að O kalla O til O , O og O með O því O að O nýta O flota O tækja O og O farartækja O getur O hún O aukið O og O styrkt O verulega O björgunarviðbúnað O og O -viðbrögð O þegar O neyðarástand O ríkir O eða O jafnvel O stríð O ; O í O samræmi O við O 6. O kafla O viðbúnaðarlaganna O . O Mynd O 2 O : O Skipurit O Viðbúnaðarstjórnarinnar B-Organization í O Danmörku B-Location . O Samkvæmt O skipuriti O Viðbúnaðarstjórnarinnar B-Organization í O Danmörku B-Location , O á O mynd O 2 O , O má O glöggt O sjá O hvernig O stofnunin O starfar O . O Hún O greinist O í O þrjár O deildir O , O eftirlits- O og O ráðgjafarsvið O , O aðgerðasvið O og O stjórnunarsvið O . O Fyrsta O sviðið O sér O um O eftirlit O og O ráðgjöf O , O menntun O , O tölfræði O og O greiningu O . O Annað O sviðið O sér O um O aðgerðir O , O þar O á O meðal O að O fást O við O þau O tilvik O að O geislavirkni O og O eiturefni O séu O vandamál O . O Stjórnsýslan O er O á O þriðja O sviði O . O Í O þessu O tilviki O er O nauðsynlegt O að O hafa O í O huga O að O slökkvilið O runnu O inn O í O Viðbúnaðarstjórnina B-Organization við O tilurð O hennar O og O heyra O beint O undir O stjórn O þess O . O Stoðdeildir O sjá O annars O vegar O um O menntun O viðbúnaðarliðsins O og O hins O vegar O er O að O finna O sex O miðstöðvar O Viðbúnaðarstjórnarinnar B-Organization víðs O vegar O í O Danmörku B-Location . O 2.2.3. O Skipulag O og O skipurit O hamfarastjórnunar O í O Danmörku B-Location Það O kemur O skýrt O fram O í O flæðiriti O á O mynd O 3 O , O sem O sýnir O hvernig O neyðarhjálp O skal O sinnt O í O Danmörku B-Location , O að O staðarlögregla O gegnir O lykilhlutverki O , O líku O því O sem O er O að O finna O í O skipulagi O almannavarna O á O Íslandi B-Location . O Lögreglan O er O í O nánu O sambandi O við O her O og O bjargir O sveitarfélaga O . O Áfallaaðstoð O er O á O ábyrgðarsviði O innanríkisráðherra O samkvæmt O skipulagi O eins O og O sjá O má O hér O á O eftir O , O en O myndin O er O með O enskum O texta O . O Hún O skýrir O sig O sjálf O , O þar O sem O tengsl O eru O augljós O og O sýnir O skipulag O sem O er O nokkuð O frábrugðið O því O er O gildir O á O Íslandi B-Location einkum O vegna O þess O að O tilteknar O eru O boðleiðir O einstakra O viðbragðsaðila O . O Flæðiritið O er O frá O því O áður O en O varnarmálaráðherra O tók O við O yfirstjórn O Viðbúnaðarstofnunar B-Organization . O Mynd O 3 O : O Skipurit O hamfaraaðstoðar O í O Danmörku B-Location . O Samkvæmt O 14. O gr. O viðbúnaðarlaganna O sem O eru O ný O stofnlög O með O síðari O breytingum O , O fer O varnarmálaráðherrann O með O ákvörðun O um O skipulag O og O stærð O viðbúnaðarkerfisins O . O Jafnframt O er O staðbundinn O lögregla O og O bæjarstjórar O af O hálfu O sveitarfélaga O í O lykilhlutverki O líkt O og O á O Íslandi B-Location . O Þar O eru O sterk O tengsl O á O milli O þessara O tveggja O héraðsyfirvalda O , O annars O í O umboði O ríkisstjórnar O og O hins O af O hálfu O sveitarstjórnarinnar O . O 2.2.4. O Mannafli O og O tæki O Viðbúnaðarstjórnarinnar B-Organization Björgunarviðbúnaðarsveitirnar O hafa O yfir O að O ráða O um O 650 O starfsmönnum O á O friðartímum O . O Af O þeim O eru O 200 O liðsforingjar O í O her O og O 100 O foringjar O utan O hers O . O Af O þeim O 1400 O mönnum O sem O skylt O er O skrá O sig O til O herþjónustu O ár O hvert O , O fá O 500 O sex O mánaða O þjálfun O og O hinir O 900 O hljóta O þriggja O mánaða O þjálfun O í O svæðismiðstöðvum O björgunarsveitanna O . O Hver O svæðismiðstöð O hefur O á O sínum O snærum O um O það O bil O 80 O herskylda O menn O . O Ríkisbjörgunarsveitirnar O hafa O yfir O að O ráða O 650 O vélknúnum O farartækjum O af O öllum O gerðum O auk O sérstaklega O valinna O eða O sérmerktra O einkabíla O sem O notaðir O verða O , O ef O til O brottflutnings O kemur O . O Viðbúnaðarstofnunin B-Organization stendur O fyrir O fjölda O æfinga O og O námskeiða O á O hverju O ári O á O sviði O neyðarstjórnunar O , O slökkvistarfa O , O björgunarstarfa O , O tæknilegra O aðgerða O , O umhverfisaðgerða O og O svo O framvegis O , O bæði O fyrir O starfsmenn O og O sjálfboðaliða O úr O björgunar- O og O viðbúnaðarsveitum O . O Beredskabsstyrelsens B-Organization Center I-Organization Lederuddannelse I-Organization ( O Menntunarmiðstöð B-Organization leiðtoga I-Organization ) O , O stendur O fyrir O menntun O og O fræðslu O allra O sem O koma O að O viðbúnaðarsveitum O í O Danmörku B-Location . O Einnig O eru O reknir O Beredskabsstyrelsens B-Organization Höjskole I-Organization og O Beredskabsstyrelsens B-Organization Tekniske I-Organization skole I-Organization . O Svo O dæmi O sé O tekið O er O þjálfun O fyrir O allt O starfslið O slökkviliða O á O ábyrgð O Beredskabsstyrelsens B-Organization Center I-Organization Lederuddannelse I-Organization , O án O tillits O til O þess O hvort O um O er O að O ræða O slökkviliðsmenn O í O fullu O starfi O eða O í O hlutastarfi O . O Auk O þess O er O þeir O þjálfaðir O sem O gegna O herskyldu O og O einnig O sjálfboðaliðar O . O Sjá O hér O til O hliðsjónar O reglugerð O um O skipan O hjálparliðs O í O Danmörku B-Location nr. O 107/1969 O . O Staðbundnar O bjargir O eru O á O ábyrgð O sveitarstjórna O , O staðbundinna O stjórnvalda O , O í O samræmi O við O nákvæma O staðla O sem O innanríkisráðherra O setur O , O en O mynd O 3 O , O að O framan O , O sýnir O hvernig O skipulagið O gerir O ráð O fyrir O innbyrðis O samstarfi O og O tengingu O einstakra O aðila O . O Viðbúnaðarlögin O veita O færi O á O því O að O virkja O skipulagið O eftir O því O sem O þarfir O og O alvörustig O eða O alvara O þess O ástands O sem O ríkir O á O hverjum O einstökum O tíma O segir O til O um O . O Útdráttur O Miklar O breytingar O hafa O átt O sér O stað O í O umhverfi O skipulagsheilda O á O undanförum O árum O og O hafa O þær O breytingar O ekki O síst O birst O í O breyttu O sambandi O á O milli O starfsmanna O og O vinnuveitenda O . O Þessar O breytingar O hafa O beint O sjónum O fræðimanna O , O stjórnenda O og O þeirra O sem O starfa O við O starfsmannamál O að O hinum O svokallaða O sálfræðilega O samningi O ( O e. O psychological O contract O ) O en O hann O felst O í O huglægum O og O gagnkvæmum O samningi O á O milli O starfsmanns O og O vinnuveitanda O eða O skipulagsheildar O og O lýsir O þeim O væntingum O sem O þessir O aðilar O hafa O hvor O til O annars O . O Almennt O er O álitið O að O sálfræðilegi O samningurinn O endurspegli O vel O það O samband O sem O ríkir O á O milli O vinnuveitenda O og O starfsmanna O og O því O hefur O hann O , O í O kjölfar O þessara O breytinga O , O fengið O aukna O athygli O leikra O og O lærðra O undanfarin O ár O . O Í O þessu O verkefni O er O sálfræðilegur O samningur O starfsmanna O á O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviði I-Organization Reykjavíkurborgar I-Organization til O umfjöllunar O . O Rannsókn O var O gerð O meðal O starfsmanna O sviðsins O og O var O meginviðfangsefni O rannsóknarinnar O að O kanna O hverjar O væru O væntingar O starfsmanna O til O starfs O síns O , O hvaða O þættir O hefðu O áhrif O á O þær O og O hvert O viðhorf O þeirra O væri O til O ákveðinna O atriða O sálfræðilega O samningsins O . O Eins O var O lögð O áhersla O á O að O kanna O hvort O menntun O og O staða O hefði O áhrif O á O viðhorf O starfsmanna O og O loks O hvort O forstöðumenn O hefðu O sömu O hugmyndir O og O starfsmenn O um O væntingar O og O viðhorf O starfsmanna O . O Til O að O svara O þessum O spurningum O var O stuðst O við O eigindlega O og O megindlega O rannsóknaraðferð O . O Viðtöl O voru O tekin O við O ellefu O einstaklinga O , O átta O starfsmenn O og O þrjá O forstöðumenn O og O var O spurningakönnun O send O í O tölvupósti O til O þeirra O starfsmanna O á O sviðinu O sem O hafa O tölvupóstfang O . O Niðurstöður O leiddu O í O ljós O að O starfsmenn O vilja O helst O að O starf O þeirra O sé O áhugavert O , O skemmtilegt O og O fjölbreytt O og O telja O eigin O persónuleika O hafa O megináhrif O á O væntingar O þeirra O til O vinnunnar O . O Stjórnendur O töldu O að O stofnunin O sjálf O og O starf O innan O hennar O væri O það O sem O helst O hefði O áhrif O á O væntingar O starfsmanna O . O Starfsmannastefna O Reykjavíkurborgar B-Location virtist O ekki O hafa O mikil O áhrif O á O væntingar O starfsmanna O en O hins O vegar O var O það O nær O samdóma O álit O viðmælenda O að O sú O umræða O sem O fer O fram O í O starfsmannasamtölum O hefði O mikil O áhrif O þar O á O . O Á O heildina O litið O reyndist O nokkur O munur O á O viðhorfi O starfsmanna O til O mikilvægis O ákveðinna O atriða O sálfræðilega O samningsins O eftir O menntun O . O Hins O vegar O var O töluverður O munur O á O skoðun O starfsmanna O um O mikilvægi O atriða O samningsins O og O hugmyndum O forstöðumanna O um O mat O starfsmanna O . O Formáli O Þetta O verkefni O er O 15 O eininga O lokaverkefni O í O meistaranámi O í O mannauðsstjórnun O við O Viðskipta- B-Miscellaneous og I-Miscellaneous hagfræðideild I-Miscellaneous Háskóla I-Miscellaneous Íslands I-Miscellaneous . O Leiðbeinandi O var O Gylfi B-Person Dalmann I-Person Aðalsteinsson I-Person , O lektor O í O deildinni O . O Vinna O við O verkefnið O hófst O í O mars B-Date 2007 I-Date og O lauk O henni O endanlega O í O ágúst B-Date sama O ár O . O Í O verkefninu O er O sálfræðilegi O samningurinn O til O umfjöllunar O . O Rannsókn O var O gerð O á O meðal O starfsmanna O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization Reykjavíkurborgar I-Organization . O Leitað O var O svara O við O þremur O rannsóknarspurningum O : O 1 O . O Hvaða O væntingar O hafa O starfsmenn O sviðsins O til O starfs O síns O ? O 2 O . O Hvað O mótar O væntingar O starfsmanna O til O starfs O síns O ? O 3 O . O Hvert O er O mikilvægi O atriða O sálfræðilega O samningsins O að O mati O starfsmanna O ? O Það O er O einlæg O ósk O höfundar O að O verkefni O þetta O verði O til O þess O að O varpa O ljósi O á O mikilvægi O sálfræðilega O samningsins O í O samskiptum O starfsmanna O og O skipulagsheilda O , O og O einnig O að O verkefnið O myndi O grundvöll O fyrir O frekari O rannsóknir O á O þessu O sviði O . O Mig O langar O að O þakka O þeim O sem O komu O að O og O tóku O þátt O í O rannsókn O minni O kærlega O fyrir O sitt O framlag O . O Önnu B-Person Torfadóttur I-Person , O borgarbókaverði O og O Erlu B-Person Kristínu I-Person Jónasdóttur I-Person , O safnstjóra O aðalsafns O Borgarbókasafns B-Organization Reykjavíkur I-Organization , O færi O ég O mínar O innilegustu O þakkir O fyrir O ótrúlegan O sveigjanleika O , O alúð O og O hjálpsemi O . O Það O má O með O réttu O segja O að O þær O hafi O staðið O við O sinn O hluta O sálfræðilega O samningsins O . O Gylfa B-Person Dalmann I-Person Aðalsteinssyni I-Person , O leiðbeinanda O mínum O , O þakka O ég O góða O leiðsögn O , O nytsamar O ábendingar O og O hnitmiðuð O svör O . O Dögg B-Person Árnadóttir I-Person og O Kolbrún B-Person Hauksdóttir I-Person , O prófarakalesarar O verkefnisins O , O fá O mínar O bestu O þakkir O fyrir O ötulan O og O smásmugulegan O lestur O . O Kristínu B-Person Viðarsdóttur I-Person þakka O ég O þýðingu O á O samantekt O og O Ingibjörgu B-Person Rögnvaldsdóttur I-Person , O sálufélaga O og O samstarfsaðila O , O þakka O ég O fyrir O fjölmargar O umræður O og O skoðanaskipti O um O verkefnin O okkar O . O Síðast O en O ekki O síst O þakka O ég O þeim O Ómari B-Person , O Ingunni B-Person og O Bryndísi B-Person fyrir O þolinmæði O , O uppörvun O og O stuðning O . O 1 O . O Inngangur O Á O umliðnum O árum O hafa O orðið O miklar O breytingar O í O rekstrarumhverfi O skipulagsheilda O innanlands O sem O utan O . O Skipulagsheild O hefur O verið O skilgreind O sem O « O félagslegur O hópur O með O sameiginleg O markmið O og O er O framlagi O hvers O og O eins O stýrt O í O átt O að O þeim O » O ( O Huczynski B-Person , O 2007 B-Date , O bls. O 6 O ) O . O Miklar O tækniframfarir O , O hnattvæðing O og O aukin O samkeppni O hafa O gjörbreytt O veruleika O skipulagsheilda O og O standa O fyrirtæki O og O stofnanir O frammi O fyrir O kröfu O um O aðlögunarhæfni O , O sveigjanleika O , O frumkvæði O og O hæfileika O til O að O bregðast O hratt O við O . O Þetta O umhverfi O hraða O og O breytinga O gerir O einnig O miklar O kröfur O til O starfsmanna O og O hafa O hæfir O starfsmenn O sjálfsagt O sjaldan O verið O jafn O eftirsóttir O og O mikilvægir O . O Árangur O og O hæfni O skipulagsheilda O til O að O auka O virði O sitt O felst O í O starfsfólkinu O og O skipulagsheildir O sem O vilja O ná O árangri O verða O að O nýta O sér O þann O auð O sem O felst O í O starfsmönnum O . O Tilvera O og O samkeppnisforskot O skipulagsheilda O byggist O á O hæfum O starfskrafti O sem O er O reiðubúinn O til O að O fylgjast O með O , O þróa O hæfni O sína O , O bregðast O við O örum O breytingum O og O sýna O af O sér O aðlögunarhæfni O og O sveigjanleika O . O Miklar O breytingar O hafa O einnig O átt O sér O stað O í O samskiptum O á O vinnumarkaði O og O í O stjórnun O starfsmanna O ekki O síst O með O tilkomu O mannauðsstjórnunar O . O Mannauðsstjórnun O hefur O verið O skilgreind O sem O « O stefnumiðuð O og O samfelld O nálgun O á O stjórnun O starfsmanna O sem O miðar O að O því O að O þeir O , O í O sameiningu O og O hver O fyrir O sig O , O vinni O saman O að O markmiðum O skipulagsheildar O » O ( O Armstrong B-Person , O 2006 B-Date , O bls. O 3 O ) O . O Samfara O þessum O breytingum O hefur O félögum O stéttarfélaga O fækkað O umtalsvert O í O hinum O vestræna O heimi O , O að O Norðurlöndunum B-Location frátöldum O . O Samskipti O starfsmanna O og O vinnuveitenda O fara O nú O gjarnan O fram O á O mun O afmarkaðra O svæði O og O í O meira O návígi O en O áður O . O Í O stað O sameiginlegrar O kjarabaráttu O með O stuðningi O stéttarfélaga O , O eiga O samskipti O og O samningar O starfsmanna O og O vinnuveitenda O eða O fulltrúa O þeirra O sér O stað O innan O veggja O vinnustaðarins O í O auknum O mæli O . O Stjórnun O starfsmanna O og O samskipti O starfsmanna O og O vinnuveitenda O haldast O óneitanlega O í O hendur O . O Óhætt O er O að O segja O að O gott O vinnusamband O og O ákveðinn O samhljómur O á O milli O starfsmanna O og O vinnuveitanda O sé O grundvöllur O að O góðum O árangri O . O Vinnusambandið O lýsir O þeim O virku O tengslum O sem O eru O á O milli O starfsmanna O og O vinnuveitenda O . O Vinnusambandið O hefur O verið O skilgreint O sem O pólitískt O , O efnahags- O , O laga- O , O þjóðfélags- O og O sálfræðilegt O samband O þar O sem O starfsmenn O láta O af O hendi O tíma O í O þágu O vinnuveitenda O í O skiptum O fyrir O laun O og O aðra O umbun O ( O Lewis B-Person , O Thornhill B-Person og O Saunders B-Person , O 2003 B-Date ) O . O Þeir O þættir O sem O helst O móta O sambandið O eru O þau O réttindi O sem O starfsmönnum O eru O tryggð O í O lögum O og O kjarasamningi O ( O ef O honum O er O til O að O dreifa O ) O , O ráðningarsamningur O og O loks O það O sem O kallað O er O sálfræðilegur O samningur O . O Sálfræðilegi O samningurinn O hefur O fengið O aukna O athygli O undanfarin O ár O , O ef O til O vill O ekki O síst O í O ljósi O breyttra O aðstæðna O í O umhverfi O skipulagsheilda O og O breyttra O samskipta O starfsmanna O og O vinnuveitenda O þar O sem O hann O hefur O þótt O vera O mikilvægt O og O gagnlegt O tæki O til O þess O að O varpa O ljósi O á O þessar O breytingar O ( O Clutterbuck B-Person , O 2005 B-Date ; O Conway B-Person og O Briner B-Person , O 2005 B-Date ; O Cullinane B-Person og O Dundon B-Person , O 2006 B-Date ; O Guest B-Person og O Conway B-Person , O 2000 B-Date , O 2001b B-Date ; O Millward B-Person og O Hopkins B-Person , O 1998 B-Date ; O Pate B-Person , O 2006 B-Date ) O . O Samningurinn O lýsir O væntingum O starfsmanns O til O skipulagsheildarinnar O og O þeim O væntingum O sem O skipulagsheild O eða O fulltrúar O hennar O hafa O til O starfsmannsins O ( O Armstrong B-Person , O 2006 B-Date ; O Roehling B-Person , O 1997 B-Date ; O Schein B-Person , O 1976 B-Date ; O Sims B-Person , O 1994 B-Date ) O . O Þessar O væntingar O geta O varðað O fjölmörg O atriði O eins O og O kaup O og O kjör O , O ábyrgð O í O starfi O , O vinnuaðstöðu O , O tryggð O og O atorku O starfsmanna O , O góða O umgengni O á O vinnustað O , O starfsöryggi O og O svo O mætti O áfram O telja O . O Einfalt O en O skýrt O dæmi O um O sálfræðilega O samninginn O er O til O dæmis O þegar O ungum O og O nýbyrjuðum O starfsmanni O matvöruverslunarkeðju O er O sagt O að O starfsmönnum O sé O sérstaklega O umbunað O fyrir O góða O mætingu O og O stundvísi O . O Hann O fær O þau O skilaboð O að O það O borgi O sig O að O mæta O og O það O á O réttum O tíma O en O hinsvegar O er O það O ekki O alveg O ljóst O hvernig O honum O verði O umbunað O eða O hvenær O . O Það O gæti O farið O svo O , O ef O hann O þyrfti O að O bíða O lengi O eftir O téðum O verðlaunum O eða O fengi O þau O alls O ekki O , O að O honum O fyndist O hann O hafa O verið O svikinn O . O Svo O dæminu O sé O snúið O við O og O það O skoðað O frá O sjónarhóli O skipulagsheildar O , O þá O eru O gerðar O þær O væntingar O til O starfsmanns O að O hann O mæti O vel O og O stundvíslega O . O Þannig O er O sálfræðilegi O samningurinn O óformlegur O og O gjarnan O óskrifaður O samningur O á O milli O starfsmanna O og O skipulagsheildar O . O Hann O getur O samt O sem O áður O haft O mikil O áhrif O á O hegðun O og O viðhorf O starfsmanna O og O þá O sérstaklega O ef O á O honum O er O brotið O ( O Bunderson B-Person , O 2001 B-Date ; O Conway B-Person og O Briner B-Person , O 2005 B-Date ; O Pate B-Person , O 2003 B-Date ; O Robinson B-Person og O Rousseau B-Person , O 1994 B-Date ) O . O Góður O sálfræðilegur O samningur O er O meðal O annars O talinn O hafa O áhrif O á O hollustu O og O frammistöðu O starfsmanna O ( O Rousseau B-Person , O 1995 B-Date ; O Wooldridge B-Person , O 2001 B-Date ) O og O því O er O mikilvægt O að O honum O sé O stjórnað O vel O . O 1.1 O Uppbygging O verkefnis O Í O þessari O ritgerð O verður O leitast O við O að O svara O þremur O rannsóknarspurningum O en O þær O eru O : O 1 O . O Hvaða O væntingar O hafa O starfsmenn O sviðsins O til O starfs O síns O ? O 2 O . O Hvað O mótar O væntingar O starfsmanna O til O starfs O síns O ? O 3 O . O Hvert O er O mikilvægi O atriða O sálfræðilega O samningsins O að O mati O starfsmanna O ? O Eftir O að O gerð O hefur O verið O grein O fyrir O uppbyggingu O og O markmiði O verkefnis O verður O aðferðafræði O rannsóknarinnar O lýst O og O fjallað O um O þær O stofnanir O sem O heyra O undir O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasvið I-Organization og O starfsmenn O þeirra O í O öðrum O kafla O . O Í O þriðja O kafla O verður O starfsumhverfi O borgarstarfsmanna O til O umræðu O en O opinberir O starfsmenn O vinna O við O önnur O skilyrði O en O starfsmenn O á O hinum O almenna O markaði O og O má O því O gera O ráð O fyrir O að O sálfræðilegur O samningur O þeirra O sé O því O annars O konar O en O starfsmanna O á O almennum O markaði O . O Sálfræðilegi O samningurinn O er O mikilvægur O þáttur O í O sambandinu O á O milli O starfsmanna O og O vinnuveitenda O og O því O verður O vinnusambandinu O gerð O skil O í O fjórða O kafla O . O Til O að O leita O svara O við O rannsóknarspurningum O verður O gerð O fræðileg O úttekt O á O sálfræðilega O samningnum O í O fimmta O kafla O og O í O þeim O sjötta O verða O viðtöl O greind O og O farið O yfir O niðurstöður O úr O spurningakönnun O . O Loks O eru O umræður O og O niðurstöður O í O sjöunda O kafla O . O 1.2 O Markmið O og O tilgangur O verkefnis O og O rannsóknar O Þrátt O fyrir O að O starfsmenn O þekki O ekki O hugtakið O « O sálfræðilegur O samningur O » O hafa O þeir O án O efa O ákveðnar O væntingar O til O starfs O síns O sem O koma O ef O til O vill O skýrast O í O ljós O þegar O þeim O finnst O að O þær O séu O ekki O uppfylltar O eða O þeir O upplifa O að O á O þeim O sé O brotið O . O Þannig O er O sálfræðilegi O samningurinn O alltaf O til O staðar O þó O svo O að O starfsmenn O hafi O ekki O hugtakið O á O takteinum O eða O fræðilega O þekkingu O á O því O . O Markmið O þessa O verkefnis O er O annars O vegar O að O gera O fræðilega O úttekt O á O hugmyndum O og O kenningum O um O sálfræðilega O samninginn O og O hins O vegar O að O tengja O þær O við O íslenskan O veruleika O . O Í O því O augnamiði O var O gerð O rannsókn O meðal O starfsmanna O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization Reykjavíkurborgar I-Organization . O Erlendis O hefur O sálfræðilegi O samningurinn O verið O töluvert O rannsakaður O undanfarin O ár O . O Megindlegar O rannsóknaraðferðir O hafa O mestmegnis O verið O notaðar O í O þessum O tilgangi O og O hafa O rannsóknir O gjarnan O miðað O að O því O að O kanna O að O hvaða O marki O ákveðin O atriði O , O sem O talin O eru O til O sálfræðilega O samningsins O , O eru O í O starfi O þátttakenda O og O hvort O þeir O hafi O upplifað O að O brotið O hafi O verið O á O þeim O ( O Brewerton B-Person , O 2000 B-Date ; O Conway B-Person og O Briner B-Person , O 2005 B-Date ) O . O Í O þessari O rannsókn O var O ákveðið O að O fara O öðru O vísi O að O . O Í O stað O þess O að O leita O einvörðungu O svara O við O því O hvort O ákveðnir O þættir O væru O til O staðar O í O starfi O þátttakenda O var O áhersla O lögð O á O að O rannsaka O á O breiðum O grundvelli O hvaða O væntingar O þátttakendur O hefðu O til O starfs O síns O og O var O þeim O gefið O orðið O laust O án O þess O að O þeir O hefðu O skírskotanir O í O ákveðin O atriði O . O Í O samanburði O við O önnur O umfjöllunarefni O fræðimanna O um O sálfræðilega O samninginn O hefur O lítið O farið O fyrir O skrifum O um O þau O atriði O sem O hafa O áhrif O á O myndun O og O mótun O sálfræðilega O samningsins O og O enn O færri O rannsóknir O hafa O verið O gerðar O á O því O sviði O ( O Brewerton B-Person , O 2000 B-Date ; O Conway B-Person og O Briner B-Person , O 2005 B-Date ; O Cullinane B-Person og O Dundon B-Person , O 2006 B-Date ) O . O Þátttakendur O voru O því O einnig O spurðir O að O því O hvað O þeir O teldu O að O hefði O megináhrif O á O væntingar O þeirra O til O starfs O síns O . O Eigindleg O rannsóknaraðferð O varð O fyrir O valinu O í O þessum O hluta O rannsóknarinnar O og O voru O tekin O viðtöl O við O átta O starfsmenn O sviðsins O . O Atriði O sálfræðilega O samningsins O geta O verið O fjölmörg O og O er O illmögulegt O að O segja O til O um O fjölda O þeirra O eða O festa O algjörlega O á O þeim O hendur O . O Eins O og O áður O sagði O hafa O fjölmargar O rannsóknir O verið O gerðar O á O innihaldi O samningsins O og O brotum O á O honum O en O svo O virðist O vera O sem O fáar O rannsóknir O hafi O verið O gerðar O á O því O hversu O mikilvæg O atriði O samningsins O eru O þátttakendum O , O en O gera O má O ráð O fyrir O að O þau O hafi O mismikið O gildi O fyrir O þá O . O Því O var O ákveðið O að O spyrja O um O mikilvægi O ákveðinna O atriða O sem O falla O undir O samninginn O . O Í O þessum O hluta O var O sérstaklega O tekið O tillit O til O menntunar O þátttakenda O til O að O athuga O hvort O hún O hefði O áhrif O á O viðhorf O þeirra O . O Megindleg O aðferðafræði O þótti O heppilegri O til O þessa O hluta O rannsóknarinnar O og O var O spurningakönnun O send O í O tölvupósti O til O starfsmanna O sviðsins O . O Starfsmenn O hafa O ákveðnar O hugmyndir O um O væntingar O sínar O , O mótun O þeirra O og O mikilvægi O ýmissa O atriða O sálfræðilega O samningsins O . O Rannsakanda O lék O forvitni O á O að O kanna O hvort O samræmi O væri O á O milli O hugmynda O starfsmanna O og O þeirra O hugmynda O sem O stjórnendur O hafa O um O væntingar O starfsmanna O , O mótun O þeirra O og O mikilvægi O . O Því O var O einnig O leitað O álits O stjórnenda O á O rannsóknarspurningunum O þremur O og O voru O tekin O viðtöl O við O forstöðumenn O þriggja O stofnana O sviðsins O . O Ekki O ríkir O einhugur O um O skilgreiningar O á O sálfræðilega O samningnum O og O má O segja O að O viðhorf O fræðimanna O skiptist O í O tvö O horn O . O Annars O vegar O er O um O þrönga O túlkun O að O ræða O sem O byggist O á O því O að O sálfræðilegi O samningurinn O felist O í O hugmyndum O starfsmanna O um O gagnkvæm O loforð O á O milli O þeirra O og O skipulagsheildar O . O Áhersla O er O lögð O á O skynjun O starfsmanna O um O að O þeim O hafi O verið O gefin O loforð O um O ýmsa O þætti O gegn O því O að O þeir O legðu O sitt O af O mörkum O og O þannig O verði O sálfræðilegi O samningurinn O fyrst O og O fremst O til O innan O skipulagsheildarinnar O . O Víðari O túlkun O á O sálfræðilega O samningnum O byggir O hins O vegar O á O því O að O hann O feli O í O sér O gagnkvæmar O væntingar O starfsmanna O og O skipulagsheildar O og O að O þær O geti O mótast O af O ýmsum O þáttum O jafnt O innan O sem O utan O skipulagsheildarinnar O . O Í O þessu O verkefni O verður O stuðst O við O hina O víðari O skilgreiningu O og O byggir O rannsóknin O á O þeirri O hugmynd O að O sálfræðilegi O samningurinn O geti O mótast O af O öðrum O þáttum O en O þeim O sem O beinlínis O verða O til O í O samskiptum O innan O skipulagsheildar O . O Rannsóknin O miðast O eingöngu O við O væntingar O starfsmanna O og O verður O ekki O vikið O að O þeim O atriðum O sem O vænst O er O af O þeim O af O hálfu O skipulagsheildar O . O Vert O er O einnig O að O taka O fram O að O þegar O talað O er O um O hlut O skipulagsheildar O í O þessu O samhengi O er O átt O við O þá O aðila O sem O eru O fulltrúar O vinnuveitanda O , O það O er O að O segja O stjórnendur O og O yfirmenn O . O 2 O . O Aðferðafræði O Rannsóknaraðferðum O má O skipta O í O eigindlegar O og O megindlegar O aðferðir O . O Þessar O aðferðir O eru O um O margt O ólíkar O en O það O sem O helst O skilur O þær O að O er O hvernig O gögnum O er O safnað O og O unnið O úr O þeim O . O Báðar O aðferðir O hafa O sína O kosti O , O en O það O fer O eftir O því O hvernig O spurningum O rannsókn O er O ætlað O að O svara O hvor O aðferðin O verður O fyrir O valinu O . O Megindlegar O rannsóknir O eru O til O dæmis O frekar O notaðar O þegar O sýna O á O fram O á O algengt O mynstur O , O hegðun O eða O viðhorf O , O en O eigindlegar O þegar O beina O á O sjónum O að O einstaklingnum O . O Aðferðirnar O eru O stundum O notaðar O samhliða O , O til O dæmis O þegar O rannsakandi O vill O skilja O hlutina O dýpri O skilningi O en O megindlegar O rannsóknir O gefa O kost O á O ( O Sigurlína B-Person Davíðsdóttir I-Person , O 2003 B-Date ) O . O Um O báðar O rannsóknaraðferðir O gildir O að O nauðsynlegt O er O að O huga O að O siðferðislegum O þáttum O . O Þetta O á O jafnt O við O um O söfnun O gagna O sem O og O notkun O þeirra O og O túlkun O . O Þátttakendur O í O rannsókn O verða O að O geta O treyst O því O að O það O sem O þeir O hafa O fram O að O færa O sé O notað O á O réttmætan O hátt O og O ekki O í O öðrum O tilgangi O en O þeim O sem O þeir O hafa O fengið O upplýsingar O um O ( O Sarantakos B-Person , O 1998 B-Date ) O . O Hér O verður O stuttlega O gerð O grein O fyrir O hvorri O aðferð O fyrir O sig O og O síðan O sagt O frá O aðferðafræði O og O framkvæmd O rannsóknar O þessa O verkefnis O . O 2.1 O Eigindlegar O rannsóknir O Markmiðið O með O eigindlegum O rannsóknum O er O að O fá O ítarlegar O upplýsingar O um O það O sem O verið O er O að O rannsaka O og O eru O eigindlegar O rannsóknaraðferðir O notaðar O til O að O fá O fram O þá O merkingu O sem O einstaklingar O leggja O í O líf O sitt O . O Kjarninn O í O þessari O rannsóknaraðferð O felst O í O því O að O skilja O einstaklinga O út O frá O sjónarhorni O þeirra O og O viðmiðum O . O Fjöldi O þátttakenda O er O takmarkaður O þar O sem O eigindlegar O rannsóknir O eru O yfirleitt O tímafrekar O og O yfirgripsmiklar O . O Viðtöl O eru O ein O þeirra O aðferða O sem O notaðar O eru O í O eigindlegum O rannsóknum O . O Spurningar O eru O þó O ekki O staðlaðar O eða O fyrirfram O ákveðnar O að O fullu O , O en O oft O er O búinn O til O einhvers O konar O spurningarammi O ( O Helga B-Person Jónsdóttir I-Person , O 2003 B-Date ) O . O Aðrar O aðferðir O eigindlegra O rannsóknaraðferða O eru O til O að O mynda O vettvangs- O og O þátttökurannsóknir O og O rýnihópar O ( O Hermann B-Person Óskarson I-Person , O 2000 B-Date ; O Taylor B-Person og O Bogdan B-Person , O 1998 B-Date ) O . O Eigindlegar O rannsóknir O krefjast O mun O meiri O þátttöku O rannsakandans O en O megindlegar O rannsóknir O gera O . O Rannsakandinn O er O í O meira O návígi O við O viðföng O og O hefur O meiri O samskipti O við O þau O . O Aðrar O kröfur O eru O gerðar O til O hans O en O þegar O um O megindlegar O rannsóknir O er O að O ræða O og O byggir O greiningin O á O túlkun O hans O og O skilningi O á O þeim O gögnum O sem O hann O hefur O safnað O saman O ( O McQueen B-Person og O Knussen B-Person , O 2006 B-Date ) O . O 2.2 O Megindlegar O rannsóknir O Megindlegar O rannsóknir O fela O í O sér O lýsandi O greiningu O talnagagna O og O gefa O upplýsingar O um O magn O eða O fjölda O og O tölfræðilega O greiningu O á O þeim O . O Þær O henta O þegar O leitað O er O eftir O meginstraumum O eða O áliti O fjöldans O og O eru O þær O gjarnan O notaðar O þegar O markmiðið O er O að O draga O almennar O ályktanir O eða O að O staðfesta O eða O hrekja O tilgátu O sem O sett O er O fram O áður O en O rannsóknin O er O gerð O . O Úrtakið O er O yfirleitt O stórt O og O fjöldi O þátttakenda O mikill O . O Mikilvægt O er O að O úrtakið O sé O lýsandi O fyrir O það O þýði O sem O er O til O umræðu O hverju O sinni O þannig O að O hægt O sé O að O heimfæra O þær O ályktanir O sem O dregnar O eru O af O niðurstöðum O á O það O ( O Hermann B-Person Óskarsson I-Person , O 2000 B-Date ; O Sarantakos B-Person , O 1998 B-Date ) O . O Tilraunir O og O kannanir O hvers O konar O heyra O undir O megindlegar O rannsóknaraðferðir O . O Þegar O um O kannanir O er O að O ræða O er O yfirleitt O notast O við O staðlaðan O spurningalista O sem O lagður O er O fyrir O þátttakendur O ( O Hermann B-Person Óskarsson I-Person , O 2000 B-Date ) O . O Spurningakannanir O gefa O hugmyndir O um O viðhorf O , O skynjanir O , O tilfinningar O og O hegðun O þeirra O sem O taka O þátt O . O Vel O uppbyggð O megindleg O rannsókn O sýnir O fram O á O tengsl O mismunandi O þátta O og O gefur O kost O á O að O rannsaka O orsök O og O afleiðingu O ákveðinna O atriða O ( O McQueen B-Person og O Knussen B-Person , O 2006 B-Date ) O . O 2.3 O Rannsóknaraðferðir O verkefnis O og O framkvæmd O Í O þessari O rannsókn O var O leitað O svara O við O þremur O spurningum O . O Til O þess O var O notuð O bæði O eigindleg O og O megindleg O aðferð O . O Meginrannsóknaraðferð O þessa O verkefnis O fólst O í O eigindlegri O rannsókn O . O Eitt O af O markmiðum O þessa O verkefnis O var O að O fá O upplýsingar O um O væntingar O starfsmanna O til O starfs O síns O og O þá O þætti O sem O þeir O teldu O að O mótuðu O þær O án O þess O að O þeir O hefðu O beinar O skírskotanir O í O fyrirfram O ákveðin O atriði O . O Því O þótti O eigindleg O rannsóknaraðferð O fýsileg O til O að O leita O svara O við O þessum O spurningum O . O Tekin O voru O viðtöl O við O átta O starfsmenn O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization Reykjavíkurborgar I-Organization dagana O 17. B-Date til I-Date 25. I-Date apríl I-Date . O Viðtölin O voru O opin O , O en O stuðst O var O við O ákveðinn O spurningaramma O ( O sjá O fylgiskjal O I O ) O . O Þátttakendurnir O gegna O mismunandi O störfum O , O en O enginn O þeirra O hefur O mannaforráð O eða O er O í O stjórnunarstöðu O . O Hentugleikaúrtak O var O notað O til O að O velja O þátttakendur O . O Þar O sem O rannsakandi O vinnur O á O Borgarbókasafni B-Organization voru O starfsmenn O þaðan O valdir O með O það O í O huga O að O rannsakandi O hefði O lítil O samskipti O við O þá O dagsdaglega O . O Frá O hinum O stofnununum O voru O valdir O starfsmenn O sem O rannsakandi O kannast O lítillega O við O en O lögð O var O áhersla O á O að O velja O þátttakendur O með O það O í O huga O að O þeir O endurspegluðu O sem O best O þýðið O hvað O varðar O kyn O , O aldur O , O starfsaldur O og O starfshlutfall O . O Borgarbóksafnið B-Organization er O langfjölmennasta O stofnun O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization og O voru O því O þrír O þátttakendur O fengnir O þaðan O , O en O einn O frá O hverri O hinna O stofnananna O . O Annað O markmið O verkefnisins O var O að O skoða O viðhorf O starfsmanna O til O ákveðinna O atriða O sem O talin O eru O til O sálfræðilega O samningsins O . O Megindleg O rannsókn O þótti O heppilegri O þar O sem O leitast O var O við O að O fá O svör O við O fyrirfram O ákveðnum O atriðum O . O Spurningakönnun O var O send O út O þann O 23. B-Date apríl I-Date og O voru O ítrekanir O sendar O þann O 27. B-Date og O aftur O þann O 30. B-Date apríl I-Date . O Könnunin O innihélt O tvær O spurningar O ( O sjá O fylgiskjal O II O ) O . O Fyrri O spurningin O samanstóð O af O fimmtán O atriðum O sem O telja O má O til O sálfræðilega O samningsins O . O Í O vali O á O þessum O fimmtán O atriðum O var O tekin O hliðsjón O af O listum O yfir O atriði O sálfræðilega O samningsins O sem O birtust O í O grein O eftir O Kickul B-Person ( O 2001 B-Date ) O og O Lester B-Person og O Kickul B-Person ( O 2001 B-Date ) O . O Þátttakendur O voru O beðnir O um O að O meta O mikilvægi O þeirra O á O 5 O liða O Likert B-Miscellaneous skala O ( O mjög O mikilvægt O , O frekar O mikilvægt O , O hvorki O né O , O frekar O lítilvægt O , O mjög O lítilvægt O ) O . O Í O seinni O spurningunni O voru O sömu O fimmtán O atriði O listuð O upp O og O þátttakendur O beðnir O um O að O velja O tíu O þeirra O og O raða O þeim O eftir O mikilvægi O . O Þannig O fékk O það O atriði O sem O hafði O mest O vægi O töluna O 1 O , O atriðið O sem O hafði O næstmest O vægi O fékk O 2 O og O svo O koll O af O kolli O . O Þátttakendur O svöruðu O spurningunum O á O netinu O . O Notast O var O við O Outcome B-Miscellaneous spurningakannanaforritið O og O var O krækja O send O í O tölvupósti O til O þeirra O starfsmanna O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization sem O hafa O tölvupóstfang O en O þeir O eru O 191 O talsins O . O Til O hægðarauka O var O könnunin O send O út O ásamt O spurningakönnun O um O símenntun O , O sem O annar O starfsmaður O Borgarbókasafns B-Organization , O Ingibjörg B-Person Rögnvaldsdóttir I-Person , O stóð O fyrir O en O sú O rannsókn O er O hluti O af O lokaverkefni O hennar O í O opinberri O stjórnsýslu O við O Háskóla B-Organization Íslands I-Organization . O Enn O eitt O markmið O verkefnisins O var O að O leita O álits O stjórnenda O á O rannsóknarspurningunum O þremur O . O Tekin O voru O viðtöl O við O forstöðumenn O þriggja O af O sex O stofnunum O sviðsins O dagana O 26. B-Date apríl I-Date til I-Date 16. I-Date maí I-Date . O Ákveðið O var O að O taka O viðtöl O við O forstöðumenn O þar O sem O þeir O hafa O að O jafnaði O minni O samskipti O við O starfsmenn O en O millistjórnendur O og O því O mætti O draga O þá O ályktun O að O þeir O hefðu O óljósari O hugmyndir O um O væntingar O starfsmanna O en O þeir O sem O eru O í O meiri O samskiptum O við O þá O . O Vert O er O þó O að O taka O fram O að O sumar O stofnanir O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization eru O litlar O og O fámennar O og O þar O eru O nánari O samskipti O á O milli O forstöðumanna O og O starfsmanna O en O í O stærri O stofnunum O . O Til O þess O að O síður O sé O hægt O að O rekja O svörin O til O ákveðinna O persóna O verða O nöfn O stofnananna O ekki O tilgreind O hér O en O haft O var O að O leiðarljósi O að O velja O forstöðumenn O frá O ólíkum O stofnunum O hvað O varðar O stærð O og O starfsmannafjölda O . O Áður O en O byrjað O var O á O rannsóknunum O var O forstöðumönnum O stofnana O sviðsins O kynnt O verkefnin O í O tölvupósti O sem O þeir O fengu O sendan O þann O 6. B-Date mars I-Date ( O sjá O fylgiskjal O III O ) O . O Eins O fengu O starfsmenn O sviðsins O upplýsingar O um O skoðanakannanirnar O sendar O í O tölvupósti O þann O 20. B-Date apríl I-Date þar O sem O þeir O voru O jafnframt O hvattir O til O þess O að O taka O þátt O ( O sjá O fylgiskjal O IV O ) O . O 2.4 O Þýði O Þátttakendur O í O þessari O rannsókn O voru O starfsmenn O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization Reykjavíkurborgar I-Organization . O Til O sviðsins O heyra O , O auk O skrifstofu O sviðsins O og O skrifstofu O menningarmála O , O fimm O menningarstofnanir O borgarinnar O ; O Borgarbókasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization , O Menningarmiðstöðin B-Organization Gerðuberg I-Organization , O Listasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization , O Ljósmyndasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization og O Minjasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization og O svo O Höfuðborgarstofa B-Organization sem O hefur O ferðamál O borgarinnar O á O sinni O könnu O . O Mynd O 1 O . O Skipurit O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization ( O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O Menningarstofnanir O borgarinnar O heyrðu O áður O undir O Menningarmálanefnd B-Organization en O árið O 2005 B-Date urðu O miklar O stjórnsýslubreytingar O hjá O Reykjavíkurborg B-Location og O voru O þá O menningar- O og O ferðamál O borgarinnar O sameinuð O undir O einn O hatt O . O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasvið I-Organization er O eitt O af O ellefu O sviðum O borgarinnar O og O eins O og O önnur O svið O heyrir O það O beint O undir O borgarstjóra O . O Stefnumörkun O fyrir O sviðið O fer O fram O í O menningar- O og O ferðamálaráði O en O í O því O sitja O pólitískt O kjörnir O fulltrúar O . O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasvið I-Organization fer O með O ábyrgð O á O menningarmálum O og O rekstri O menningarstofnana O Reykjavíkurborgar B-Location og O sér O um O tengsl O og O þjónustu O við O ferðaþjónustuna O og O kynningu O á O Reykjavík B-Location . O Skipulagning O og O framkvæmd O ýmissa O viðburða O og O hátíða O í O borginni O er O einnig O á O könnu O sviðsins O . O Sviðstjóri O ber O ábyrgð O á O að O rekstur O og O stjórnsýsla O sé O í O samræmi O við O lög O og O stefnu O og O ákvarðanir O menningar- O og O ferðamálaráðs O . O Svanhildur B-Person Konráðsdóttir I-Person er O sviðstjóri O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization . O Skrifstofa O sviðsins O heldur O utan O um O og O ber O ábyrgð O á O svörun O erinda O , O skjalavörslu O og O þjónustu O við O menningar O og O ferðamálaráð O , O áætlanagerð O , O uppgjöri O og O eftirliti O með O rekstri O . O Höfuðborgarstofa B-Organization , O skrifstofa O ferða- O og O markaðsmála O ber O ábyrgð O á O heildstæðri O kynningu O á O Reykjavík B-Location samkvæmt O ferðamálastefnu O Reykjavíkurborgar B-Location og O á O rekstri O Upplýsingamiðstöðvar B-Organization ferðamanna I-Organization í O Reykjavík B-Location . O Skrifstofa O menningarmála O hefur O eftirlit O með O framkvæmd O stefnumótunar O og O starfsáætlana O menningarstofnana O borgarinnar O sem O heyra O undir O hana O . O Menningarstofnanir O Reykjavíkurborgar B-Location starfa O samkvæmt O sérstökum O samþykktum O Reykjavíkurborgar B-Location , O lögum O og O reglugerðum O á O hverju O sviði O . O Stjórnendur O þeirra O bera O faglega O og O rekstrarlega O ábyrgð O gagnvart O menningar- O og O ferðamálaráði O . O Samkvæmt O áætlun O sviðsins O fyrir O árið O 2007 B-Date er O fjöldi O starfsmana O á O sviðin O 231 O í O 156,5 O stöðugildum O en O skiptingu O á O milli O stofnana O má O sjá O í O töflu O hér O að O neðan O ( O Reykjavíkurborg B-Location , O e.d. O ; O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O < O ... O > O Tafla O 1 O . O Starfsmannafjöldi O Menningar- B-Organization og I-Organization ferðamálasviðs I-Organization 2007 B-Date ( O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O Konur O eru O í O miklum O meirihluta O á O sviðinu O en O 80% B-Percent starfsmanna O eru O konur O . O Háskólamenntaðir O starfsmenn O eru O einnig O töluvert O fleiri O en O starfsmenn O án O háskólaprófs O og O eru O þeir O um O 63% B-Percent ( O Ása B-Person Sigríður I-Person Þórisdóttir I-Person , O munnleg O heimild O , O 4. B-Date júní I-Date 2007 I-Date ) O . O Hér O á O eftir O verður O gerð O nánari O grein O fyrir O starfsemi O Höfuðborgarstofu B-Organization og O menningarstofnananna O fimm O . O 2.4.1 O Höfuðborgarstofa B-Organization Höfuðborgarstofa B-Organization tók O til O starfa O árið O 2003 B-Date og O ber O hún O ábyrgð O á O heildarkynningu O Reykjavíkur B-Location á O sviði O ferðamála O innanlands O og O utan O . O Höfuðborgarstofa B-Organization sér O um O rekstur O Upplýsingamiðstöðvar B-Organization ferðamanna I-Organization í O Reykjavík B-Location og O hefur O umsjón O með O almennum O ferða- O og O kynningarmálum O Reykjavíkur B-Location . O Hún O er O ráðgefandi O fyrir O skipuleggjendur O stórra O viðburða O í O Reykjavík B-Location og O ber O ábyrgð O á O skipulagi O og O framkvæmd O ýmissa O viðburða O á O vegum O borgarinnar O svo O sem O Vetrarhátíðar B-Miscellaneous , O Menningarnætur B-Miscellaneous og O Aðventuhátíðar B-Miscellaneous . O Árið O 2006 B-Date var O Höfuðborgarstofu B-Organization einnig O falin O umsjón O með O þekkingarheimsóknum O til O Reykjavíkur B-Location en O þær O felast O í O skipulögðum O heimsóknum O erlendra O aðila O sem O vilja O kynna O sér O starfsemi O og O sérstöðu O borgarinnar O ( O Reykjavíkurborg B-Location e.d. O ; O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O Samkvæmt O áætlun O fyrir O árið O 2007 B-Date eru O starfsmenn O 14 O í O 9,9 O stöðugildum O . O Fjárhagsrammi O fyrir O árið O 2007 B-Date er O 103.981.000 B-Money krónur I-Money . O Gestafjöldi O á O Upplýsingamiðstöð B-Organization er O áætlaður O 230.000 O á O árinu O , O fjöldi O erlendra O ferðamanna O til O landsins O er O 430.000 O og O fjöldi O heimsókna O á O vefsvæði O www.visitreykjavik.is O er O áætlaður O 380.000 O ( O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O 2.4.2 O Borgarbókasafn B-Organization Borgarbókasafn B-Organization var O stofnað O 1919 B-Date , O en O starfsemi O þess O hófst O 1923 B-Date og O er O safnið O því O ein O elsta O menningarstofnun O borgarinnar O . O Safnið O gekk O upphaflega O undir O nafninu O Alþýðubókasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization , O síðan O Bæjarbókasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization og O að O lokum O var O nafninu O breytt O í O Borgarbókasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization ( O Þórdís B-Person Þorvaldsdóttir I-Person , O 1997 B-Date ) O . O Borgarbókasafnið B-Organization er O jafnframt O stærsta O menningarstofnun O borgarinnar O og O með O flesta O starfsmenn O . O Innan O safnsins O skipist O starfsemin O í O þrjú O meginsvið O , O rekstrar- O , O þjónustu- O og O þróunarsvið O . O Borgarbókasafnið B-Organization starfrækir O sjö O söfn O víðsvegar O um O borgina O og O rekur O auk O þess O bókabíl O með O 36 O viðkomustöðum O . O Safnið O hefur O einnig O samstarf O við O Bóksafnið B-Organization í I-Organization Mosfellsbæ I-Organization og O Bókasafn B-Organization Seltjarnarness I-Organization . O Borgarbókasafn B-Organization er O upplýsinga- O og O menningarstofnum O sem O starfar O í O samræmi O við O gildandi O lög O um O almenningsbókasöfn O nr. O 36 O frá O 1997 B-Date , O samkvæmt O samþykkt O um O Borgarbókasafn B-Organization frá O 2002 B-Date og O yfirlýsingu O Menningar- B-Organization og I-Organization vísindastofnunar I-Organization Sameinuðu I-Organization þjóðanna I-Organization ( O Unesco B-Organization ) O um O almenningsbókasöfn O frá O 1994 B-Date . O Í O aðalsafni O Borgarbóksafns B-Organization er O rekið O Artótek B-Organization , O sem O sér O um O að O leigja O listaverk O eftir O samtímalistamenn O í O samvinnu O við O Samband B-Organization íslenskra I-Organization myndlistarmanna I-Organization . O Safnið O sér O einnig O um O að O kynna O íslenska O samtímahöfunda O og O verk O þeirra O á O bókmenntavef O sínum O , O www.bokmenntir.is O ( O Borgarbókasafn B-Organization , O e. O d O ) O . O Borgarbókavörður O , O Anna B-Person Torfadóttir I-Person , O er O forstöðumaður O Borgarbókasafns B-Organization en O safnstjóri O er O yfir O hverju O safni O . O Samkvæmt O áætlun O fyrir O árið O 2007 B-Date eru O starfsmenn O 104 O í O 85,3 O stöðugildum O . O Fjárhagsrammi O fyrir O árið O 2007 B-Date er O 486.207.000 B-Money krónur I-Money . O Gestafjöldi O er O áætlaður O 580.000 O á O árinu O , O þar O af O skólanemar O í O skipulögðum O heimsóknum O 6.000 O . O Áætlaður O safnkostur O er O 490.000 O gögn O og O afgreiðslustundir O safna O og O bókabíls O á O viku O 360 O og O fjöldi O viðburða O 210 O ( O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O 2.4.3 O Menningarmiðstöðin B-Organization Gerðuberg I-Organization Menningarmiðstöðin B-Organization Gerðuberg I-Organization tók O til O starfa O árið O 1983 B-Date . O Starfsemi O Menningarstofnunarinnar B-Organization er O tvíþætt O . O Annars O vegar O er O um O öfluga O og O margþætta O menningarstarfsemi O að O ræða O sem O felst O meðal O annars O í O listsýningum O , O tónleikum O , O útgáfu O , O fræðslu O sem O tengist O hinum O ýmsu O listum O og O svo O loks O rit- O , O tón- O og O sjónþingum O . O Hins O vegar O er O rekið O innan O Menningarmiðstöðvarinnar B-Organization félagsstarf O sem O er O opið O öllum O óháð O búsetu O og O aldri O . O Félagsstarfið O er O afmarkaður O þáttur O innan O Gerðubergs B-Organization og O hefur O starfsemin O til O að O mynda O eigið O hlutverk O og O leiðarljós O , O en O rekstur O þess O tilheyrir O þó O alfarið O Gerðubergi B-Organization . O Framkvæmdastjóri O frá O upphafi O til O dagsins O í O dag O er O Elísabet B-Person B. I-Person Þórisdóttir I-Person ( O Gerðuberg B-Organization , O e. O d O ) O . O Samkvæmt O áætlun O fyrir O árið O 2007 B-Date eru O starfsmenn O 17 O í O 10,8 O stöðugildum O . O Fjárhagsrammi O fyrir O árið O 2007 B-Date er O 85.752.000 B-Money krónur I-Money . O Gestafjöldi O er O áætlaður O 130.000 O á O árinu O og O þar O af O er O gert O ráð O fyrir O 1.400 O skólanemum O í O skipulögðum O heimsóknum O . O Fjöldi O viðburða O verða O 50 O á O árinu O og O eru O samstarfsaðilar O áætlaðir O um O 75 O ( O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O 2.4.4 O Listasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization Listasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization er O starfrækt O á O þremur O stöðum O í O Reykjavík B-Location , O í O Hafnarhúsinu B-Location , O á O Kjarvalsstöðum B-Location og O í O Ásmundarsafni B-Organization . O Árið O 2006 B-Date var O mörkuð O ný O og O skýr O stefna O í O sýningarstarfi O safnsins O og O var O haft O að O leiðarljósi O að O gefa O borgarbúum O sem O besta O yfirsýn O og O skilning O á O víðtækri O list O samtímans O , O erlendri O sem O innlendri O . O Listasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization í O Hafnarhúsinu B-Location , O Tryggvagötu B-Location 17 I-Location , O var O opnað O í O apríl B-Date árið O 2000 B-Date . O Þar O eru O settar O upp O sýningar O úr O almennri O listaverkaeign O safnsins O , O sýningar O á O verkum O eftir O íslenska O og O erlenda O listamenn O auk O þess O sem O reglulega O eru O sýningar O á O verkum O Errós B-Person . O Kjarvalsstaðir B-Location voru O opnaðir O árið O 1973 B-Date . O Þar O er O varðveitt O listaverkaeign O Reykjavíkurborgar B-Location , O þar O á O meðal O stórt O safn O verka O Jóhannesar B-Person S. I-Person Kjarvals I-Person . O Á O Kjarvalsstöðum B-Location eru O settar O upp O sýningar O á O verkum O eftir O íslenska O og O erlenda O listamenn O með O áherslu O á O samtímalist O . O Sýningar O á O verkum O eftir O Kjarval B-Person eiga O sér O svo O fastan O sess O í O austursal O safnsins O . O Ásmundarsafn B-Organization var O formlega O opnað O árið O 1983 B-Date . O Húsið O , O sem O var O heimili O og O vinnustofa O Ásmundar B-Person Sveinssonar I-Person , O var O hannað O og O byggt O af O honum O sjálfum O . O Ásmundur B-Person ánafnaði O Reykjavíkurborg B-Location hús O sitt O og O verk O eftir O sinn O dag O . O Í O safninu O er O árlega O sett O upp O sýning O á O verkum O listamannsins O sem O ætlað O er O að O draga O fram O sérstakt O sjónarhorn O á O listsköpun O hans O ( O Reykjavíkurborg B-Location , O e. O d O ) O . O Samkvæmt O áætlun O fyrir O árið O 2007 B-Date eru O starfsmenn O Listasafnsins B-Organization 41 O í O 21,6 O stöðugildum O , O en O stór O hluti O starfsmanna O vinnur O einungis O í O hlutastörfum O við O sýningahald O . O Fjárhagsrammi O fyrir O árið O 2007 B-Date er O 239.760.000 B-Money krónur I-Money . O Gestafjöldi O er O áætlaður O 155.000 O á O árinu O og O þar O af O er O gert O ráð O fyrir O 10.000 O skólanemum O í O skipulögðum O heimsóknum O . O Fjöldi O viðburða O verða O 61 O á O árinu O . O Fjöldi O listaverka O í O eigu O safnsins O er O 13.559 O og O fjöldi O útilistaverka O í O umsjón O safnsins O er O 135 O . O Hafþór B-Person Yngvason I-Person er O forstöðumaður O Listasafns B-Organization Reykjavíkur I-Organization ( O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O 2.4.5 O Ljósmyndasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization Ljósmyndasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization var O stofnað O árið O 1981 B-Date . O Upprunalega O var O það O í O einkaeigu O en O Reykjavíkurborg B-Location eignaðist O safnið O árið O 1987 B-Date . O Ljósmyndasafnið B-Organization er O eina O sjálfstætt O starfandi O ljósmyndasafnið O á O landinu O . O Það O var O áður O til O húsa O í O Borgartúni B-Location 1 I-Location , O en O árið O 2000 B-Date fluttist O safnið O í O Grófarhús B-Location og O deilir O þar O nú O húsnæði O með O aðalsafni O Borgarbókasafns B-Organization og O Borgarskjalasafni B-Organization Reykjavíkur I-Organization . O Ljósmyndasafnið B-Organization leggur O áherslu O á O að O skapa O fræði- O og O fagfólki O aðstöðu O og O tækifæri O til O fjölbreyttra O rannsókna O á O ljósmyndun O og O þáttum O henni O tengdri O og O sinnir O auk O þess O safnkennslu O fyrir O öll O skólastigin O . O Myndvinnsla O er O starfrækt O á O safninu O og O annast O safnið O vinnslu O á O myndum O fyrir O eigið O safn O og O viðskiptavini O . O Safnið O veitir O almenningi O , O fyrirtækjum O og O stofnunum O Reykjavíkurborgar B-Location ráðgjöf O og O þjónustu O á O sviði O ljósmyndunar O . O Á O heimasíðu O Ljósmyndasafns B-Organization er O einnig O aðgangur O að O hinum O ýmsu O ljósmyndasöfnum O . O Safnið O stendur O fyrir O fjölda O innlendra O og O erlendra O ljósmyndasýninga O á O hverju O ári O bæði O eitt O og O sér O og O í O samstarfi O við O önnur O söfn O og O fyrirtæki O ( O Ljósmyndasafn B-Organization e.d. O ; O Reykjavíkurborg B-Location e.d. O ) O . O Samkvæmt O áætlun O fyrir O árið O 2007 B-Date eru O starfsmenn O Ljósmyndasafnsins B-Organization 5 O í O 5 O stöðugildum O . O Fjárhagsrammi O fyrir O árið O 2007 B-Date er O 31.532.000 B-Money krónur I-Money . O Gestafjöldi O er O áætlaður O 25.000 O manns O á O árinu O og O þar O af O er O gert O ráð O fyrir O 1.000 O skólanemum O í O skipulögðum O heimsóknum O . O Fjöldi O viðburða O verða O 16 O á O árinu O . O Forstöðumaður O Ljósmyndasafnsins B-Organization er O María B-Person Karen I-Person Sigurðardóttir I-Person ( O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O 2.4.6 O Minjasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization Árið O 1954 B-Date var O Skjala- B-Organization og I-Organization minjasafn I-Organization Reykjavíkur I-Organization formlega O stofnað O og O fékk O það O húsnæði O að O Skúlatúni B-Location 2 I-Location . O Árið O 1957 B-Date samþykkti O bæjarráð O að O á O jörðinni O Árbæ B-Location , O sem O lengi O hafði O verið O áningarstaður O fólks O á O leið O til O og O frá O Reykjavík B-Location og O sem O komin O var O í O eyði O , O skyldi O búinn O til O almenningsgarður O og O þar O yrði O komið O upp O safni O gamalla O húsa O sem O hefðu O menningarsögulegt O gildi O . O Safnið O var O opnað O sama O ár O . O Fyrsta O verkefni O hins O nýstofnaða O safns O var O að O endurbyggja O Árbæinn B-Location og O síðan O var O byrjað O á O að O flytja O gömul O hús O úr O Reykjavík B-Location á O safnið O og O endurbyggja O þau O . O Árið O 1968 B-Date voru O þessi O tvö O söfn O svo O sameinuð O í O það O sem O nú O er O Minjasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization . O Hlutverk O Minjasafnsins B-Organization felst O í O rannsóknum O á O sögu O borgarinnar O og O minjavörslu O . O Það O hefur O umsjón O og O eftirlit O með O menningarminjum O í O landi O Reykjavíkur B-Location ásamt O skráningu O og O eftirliti O fornleifa O og O gamalla O bygginga O . O Starfsemi O Minjasafnsins B-Organization er O fjölbreytt O . O Í O Árbæjarsafni B-Organization , O sem O er O útisafn O , O er O leitast O við O að O gefa O hugmynd O um O byggingalist O og O lifnaðarhætti O í O Reykjavík B-Location . O Auk O þess O er O boðið O upp O á O fjölda O sýninga O og O viðburða O sem O tengjast O einstökum O þáttum O í O sögu O Reykjavíkurborgar B-Location . O Þar O er O einnig O rekin O veitingasala O , O minjagripaverslun O og O á O sumrin O er O dagleg O leiðsögn O um O safnið O . O Landnámssýningin O Reykjavík B-Organization 871±2 I-Organization er O einnig O í O umsjón O Minjasafnsins B-Organization . O Sýningin O er O í O Aðalstræti B-Location 16 I-Location og O var O opnuð O í O maí B-Date árið O 2006 B-Date . O Þegar O grafið O var O fyrir O nýju O húsi O á O horni O Aðalstrætis B-Location og O Túngötu B-Location fannst O skálarúst O frá O 10. B-Date öld I-Date og O myndar O hún O nú O miðpunkt O sýningarinnar O ( O Minjasafn B-Organization Reykjavíkur I-Organization , O e.d. O ) O . O Samkvæmt O áætlun O fyrir O árið O 2007 B-Date eru O starfsmenn O Minjasafnsins B-Organization 35 O í O 15,9 O stöðugildum O . O Fjárhagsrammi O fyrir O árið O 2007 B-Date er O 109.915.000 B-Money krónur I-Money . O Gestafjöldi O er O áætlaður O 70.000 O manns O á O árinu O og O þar O af O er O gert O ráð O fyrir O 12.000 O skólanemum O í O skipulögðum O heimsóknum O . O Fjöldi O viðburða O verða O 50 O og O fjöldi O útgáfuverka O 10 O . O Starfsmannafjöldi O Landnámssýningarinnar B-Organization er O 5 O í O 2,75 O stöðugildum O . O Fjárhagsrammi O sýningarinnar O er O 49.501.000 B-Money . O Borgarminjavörður O , O Guðný B-Person Gerður I-Person Gunnarsdóttir I-Person , O veitir O Minjasafni B-Organization Reykjavíkur I-Organization forstöðu O ( O Reykjavíkurborg B-Location , O 2007 B-Date ) O . O Þriðji O kafli O - O Leiðin B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous 3.1. O Hinn O andvaka O sögumaður O Þórbergur B-Person og O Proust B-Person eiga O margt O sameiginlegt O í O aðferðafræði O sinni O , O t.d. O á O þessi O setning O úr O Bréfi B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Láru I-Miscellaneous vel O við O þá O báða O : O « O Örlítið O brot O úr O æfisögu O manns O , O húss O , O bæjar O , O þorps O , O sveitar O , O getur O verið O ódauðlegt O listaverk O , O ef O sá O segir O , O sem O kann O með O sögur O að O fara O . O » O Í O Leiðinni B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous stillir O Proust B-Person fókusinn O þröngt O á O ýmis O smáatriði O , O svo O sem O sögu O manns O , O húss O og O bæjar O , O og O þenur O út O í O yfirstærð O . O Maður O áttar O sig O þess O vegna O illa O á O stóru O myndinni O ; O um O hvað O bókin O raunverulega O fjallar O . O Án O þess O að O þykjast O skilja O hana O nákvæmlega O ætla O ég O því O að O hefja O umfjöllunina O á O því O að O útskýra O stóru O myndina O , O þ.e. O hvernig O hún O er O byggð O upp O . O Og O svo O mun O ég O þrengja O fókusinn O á O einn O hluta O hennar O til O að O túlka O í O samhengi O við O Þórberg B-Person og O sjálfsævisögufræðin O . O Ytri O tími O Leiðarinnar B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous er O ein O nótt O . O Sögumaðurinn O sofnar O út O frá O bók O kvöldið O áður O og O vaknar O á O miðnætti B-Time . O Eftir O það O liggur O hann O andvaka O til O morguns O og O á O meðan O rifjar O hann O upp O æsku O sína O . O En O þetta O er O ekki O ein O ákveðin O nótt O heldur O margar O svipaðar O . O Hann O segir O : O Staðan O er O þessi O : O sögumaðurinn O er O að O segja O frá O því O að O hann O liggi O oft O andvaka O og O endursegir O hugsanir O sínar O frá O þessum O nóttum O . O Hann O rifjar O helst O upp O tvær O sögur O : O árin O í O Combray B-Location og O söguna O « O Ástin B-Miscellaneous hans I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous » O , O sem O er O II. O hluti O verksins O . O Sagan O um O ástarsamband O Swann B-Person og O Odette B-Person er O eins O og O sjálfstæð O skáldsaga O og O segir O frá O atburðum O frá O því O áður O en O Marcel B-Person fæðist O . O En O hún O kallast O á O við O III. O hluta O verksins O sem O fjallar O um O ást O Marcels B-Person á O Gilberte B-Person , O dóttur O Swann B-Person og O Odette B-Person . O Þessar O sögur O skipa O sérstakan O sess O í O sjálfsmynd O sögumannsins O . O Þetta O eru O sögurnar O sem O hann O segir O sjálfum O sér O til O að O svara O spurningunni O : O hver O er O ég O ? O Sagan O um O ástina O hans O Swann B-Person fjallar O um O upplifun O hans O á O ástinni O og O fleiru O , O en O ég O ætla O ekki O að O fara O nánar O út O í O það O hér O . O Ég O ætla O að O skoða O sérstaklega O söguna O um O árin O í O Combray B-Location sem O ég O tel O að O fjalli O um O það O hvernig O sjálfsvitund O Marcels B-Person verður O til O í O ákveðnu O umhverfi O og O þroskast O þar O til O hann O áttar O sig O á O því O að O hann O vill O verða O rithöfundur O . O Þrátt O fyrir O að O það O sé O erfitt O að O átta O sig O á O tímanum O í O fyrra O bindi O Leiðarinnar B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous skiptir O einn O tímapunktur O því O afgerandi O í O tvennt O . O Það O er O þegar O Marcel B-Person bragðar O magðalenuköku O bleytta O í O tei O , O sem O minnir O hann O á O sams O konar O kökur O sem O hann O fékk O heima O hjá O Léonie B-Person frænku O í O Combray B-Location . O Fyrir O kökuátið O mundi O hann O aðeins O eitt O úr O æsku O sinni O : O Kvöldið O þegar O hann O kvíðir O því O að O mamma O hans O muni O ekki O kyssa O hann O góða O nótt O , O en O sem O endar O á O því O að O hún O kyssir O hann O ekki O aðeins O heldur O gistir O í O herberginu O hans O um O nóttina O . O Til O að O hugga O drenginn O sinn O tekur O hún O upp O afmælisgjöfina O fyrir O tímann O , O sem O reynist O vera O nokkrar O skáldsögur O , O Djöflapollur B-Miscellaneous , O Francois B-Miscellaneous le I-Miscellaneous Champi I-Miscellaneous , O Fadette B-Miscellaneous litla I-Miscellaneous og O Blásararnir B-Miscellaneous fræknu I-Miscellaneous eftir O George B-Person Sand I-Person , O og O les O fyrir O hann O . O Þannig O tengist O fyrsta O , O og O á O þeim O tíma O , O eina O minning O hans O frá O Combray B-Location fyrstu O kynnum O hans O af O bókmenntum O . O Eftir O kökuátið O koma O 120 O blaðsíður O af O minningum O frá O sumardvalarstað O fjölskyldunnar O til O hans O aftur O og O þær O mynda O II. O kafla O . O Sá O kafli O er O hliðstæð O þroskasaga O við O þá O sem O Þórbergur B-Person segir O í O Steinarnir B-Miscellaneous tala I-Miscellaneous . O Frásögnin O hefst O á O mikilli O staðarlýsingu O og O sögum O af O sérkennilegum O persónum O , O en O þegar O líða O tekur O á O fá O persónulegar O upplifanir O Marcels B-Person meira O pláss O . O Hann O verður O sjálfsmeðvitaður O og O sjálfið O þroskast O . O Sá O þroski O tengist O ekki O síst O bókmenntum O , O t.d. O segir O frá O lestri O hans O á O rithöfundinum O Bergotte B-Person . O Og O að O lokum O hefur O hann O náð O þeirri O færni O að O hann O skrifar O eina O blaðsíðu O af O frumsömdum O texta O . O Þetta O er O hliðstætt O við O sögu O Þórbergs B-Person af O hinum O verðandi O vísindamanni O Bergi B-Person . O Þroski O Marcels B-Person á O öðrum O sviðum O er O líka O rakinn O , O t.d. O í O kynferðismálum O , O en O þann O þátt O fjallar O Þórbergur B-Person ekki O um O fyrr O en O í O Ofvitanum B-Miscellaneous . O Og O saga O Prousts B-Person er O ólík O af O fleiri O ástæðum O . O Ekki O síst O vegna O þess O að O sjálfsævisagan O er O sögð O af O sviðsettum O skálduðum O sögumanni O og O er O því O strangt O til O tekið O skáldskapur O . O En O eins O og O rakið O var O í O kaflanum O um O sjálfsævisögufræðin O getur O slíkur O skáldskapur O verið O sérstaklega O gefandi O í O rannsóknum O á O sjálfinu O . O Frásögn O sögumannsins O er O mun O huglægari O en O hjá O Þórbergi B-Person , O þar O sem O hann O fléttar O lýsingum O sínum O á O umhverfi O og O persónum O saman O við O hugleiðingar O um O allt O millli O himins O og O jarðar O , O svo O að O minnir O á O persónulega O esseyju O . O Það O sem O breytist O um O miðja O söguna O er O að O sögumaðurinn O fer O að O segja O frá O persónulegum O upplifunum O Marcels B-Person unga O og O fléttar O saman O við O þær O hugleiðingar O sínar O um O eigið O sjálf O . O Á O hinn O bóginn O heldur O Þórbergur B-Person gamli O sér O að O mestu O til O hlés O , O en O leyfir O smám O saman O hugleiðingum O síns O unga O sjálfs O að O koma O fram O . O Nú O er O nóg O sagt O um O ramma O Combray-sögunnar B-Miscellaneous og O komið O að O því O að O skoða O hana O sjálfa O . O 3.2. O Combray B-Location Sögumaðurinn O hefur O frásögnina O frá O Combray B-Location á O því O að O lýsa O herbergi O Léonie B-Person frænku O , O sem O bauð O upp O á O magðalenukökurnar O . O Hún O lagðist O í O kör O þegar O eiginmaðurinn O lést O og O eyðir O dögunum O í O herberginu O sínu O og O horfir O út O um O gluggann O á O « O hina O daglegu O en O eilífu O króniku O Combray B-Location » O ( O 66 O ) O . O Með O því O að O segja O frá O háttum O frænkunnar O , O samskiptum O hennar O við O þjónustukonuna O Francoise B-Person og O því O þegar O hún O yfirheyrir O Eulalie B-Person og O prestinn O um O nýjustu O fréttir O , O nær O sögumaðurinn O að O lýsa O Combray B-Person um O leið O . O Í O bænum O gerist O fátt O óvænt O og O allir O þekkja O alla O . O Því O kallar O allt O óþekkt O á O könnun O , O t.d. O sendir O Léonie B-Person þjónustukonuna O til O að O spyrjast O fyrir O um O hvort O frú O Goupil B-Person hafi O mætt O of O seint O í O messu O . O Þetta O er O svipuð O aðferð O og O Þórbergur B-Person beitir O : O vegna O þess O að O Bergur B-Person rannsakar O umhverfi O sitt O af O forvitni O fær O lesandinn O nákvæma O lýsingu O . O Í O þessum O hluta O eru O Léonie B-Person frænka O og O Marcel B-Person í O sams O konar O áhorfandahlutverki O og O með O þeirra O augum O sjáum O við O Combray B-Person . O Í O fyrri O helmingi O Combray-kaflans B-Miscellaneous er O Léonie B-Person í O raun O aðalpersónan O . O Allt O heimilishaldið O snýst O um O duttlunga O hennar O sem O allir O hafa O lært O að O þýðir O ekki O að O reyna O að O breyta O . O Hún O og O smásmugulegar O rannsóknir O hennar O á O mannlífi O Combray B-Location eru O allan O tímann O í O bakgrunni O . O Þegar O sögumaðurinn O hefur O lokið O að O segja O frá O einhverju O ákveðnu O , O t.d. O kirkjuferð O , O þá O snýr O hann O alltaf O aftur O heim O í O « O notaleg O [ O t O ] O tilbreytingarleysi O [ O ... O ] O « O litla O vanagang O [ O sins O ] O ( O 118 O ) O hennar O Léonie B-Person . O Líf O fjölskyldunnar O fylgir O niðurnjörvaðri O rútínu O . O Dagskráin O er O eins O í O hverri O viku O og O inniheldur O fasta O liði O eins O og O að O fara O í O kirkju O eða O göngutúr O , O en O besta O dæmið O er O hádegismaturinn O á O laugardögum B-Date sem O er O alltaf O reiddur O fram O klukkutíma O fyrr O en O aðra O daga O . O Lífið O er O svo O rútínerað O að O þetta O frávik O , O sem O þó O er O reglubundið O , O verður O « O vinsælasta O umræðuefnið O , O uppistaðan O í O bröndurum O , O efniviður O í O æsilegustu O sögur O » O ( O 119 O ) O . O Vanafestan O gefur O endurminningunum O tímalausan O goðsagnablæ O æskunnar O . O Það O er O erfitt O að O henda O reiður O á O framvindu O tímans O í O Combray B-Location eins O og O Sheila B-Person Stern I-Person bendir O á O í O skýringarriti O sínu O um O Leiðina B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous : O Hver O dagur O er O öðrum O líkur O , O enda O er O fyrri O hluti O frásagnarinnar O byggður O upp O sem O « O dæmigerður O dagur O ; O hefst O um O morgunn O og O endar O að O kvöldi O . O Á O þessu O skeiði O æskunnar O er O Marcel B-Person hlutlaus O áhorfandi O . O Hann O talar O um O hugann O sem O « O fylgsni O þaðan O sem O [ O hann O ] O gat O óhultur O fylgst O með O því O sem O fram O fór O fyrir O utan O » O ( O 95 O ) O . O Og O í O framhaldinu O : O « O Þegar O ég O nam O utanaðkomandi O hlut O stóð O vitundin O um O að O ég O sæi O hann O á O milli O mín O og O hans O , O umvafði O hann O hárfínum O hugarhjúp O sem O aftraði O því O að O ég O kæmist O nokkru O sinni O í O beina O snertingu O við O sjálft O innihaldið O » O ( O 95 O ) O . O Þannig O að O á O þessum O tímapunkti O er O hann O ekki O í O tengslum O við O og O nær O ekki O að O snerta O veruleikann O . O Hann O er O fyrir O utan O og O horfir O á O . O Í O þessari O einangrun O frá O heiminum O eru O það O aðallega O athafnir O af O tvennum O toga O sem O Marcel B-Person framkvæmir O : O hann O les O bækur O og O fylgist O náið O með O umhverfinu O . O Dæmi O um O það O síðarnefnda O er O athyglin O sem O Marcel B-Person veitir O kirkjunni O í O Combray B-Location , O en O lýsing O hennar O nær O yfir O heilar O átta O blaðsíður O . O Hún O er O það O fyrsta O sem O hann O sér O úr O lestinni O á O leiðinni O í O bæinn O og O hann O er O hugfanginn O af O henni O . O Hann O grandskoðar O hana O á O því O skeiði O ævinnar O meðan O hann O er O enn O óharðnaður O og O mótanlegur O . O Aðrar O kirkjur O sem O hann O skoðar O síðar O á O ævinni O gefa O honum O ekki O það O sama O , O því O þá O hefur O hann O glatað O « O tilfinningu O [ O unni O ] O sem O lætur O okkur O ekki O skoða O hlutinn O eins O og O sjónarspil O heldur O meðtaka O hann O eins O og O óviðjafnanlega O lífveru O » O ( O 79 O ) O . O Minningar O um O aðrar O kirkjur O búa O heldur O ekki O yfir O « O djúprættum O hluta O úr O lífi O » O ( O 79 O ) O hans O sjálfs O . O Marcel B-Person er O líka O einn O af O þeim O , O eins O og O Þórbergur B-Person , O sem O nenna O að O hlusta O nógu O lengi O til O að O heyra O nið O aldanna O því O hann O nemur O tímavídd O kirkjunnar O . O « O Þetta O var O fjórvíð O bygging O , O ef O svo O má O segja O - O tímavíddin O var O sú O fjórða O - O og O sigldi O skipi O sínu O gegnum O aldirnar O , O stafgólf O eftir O stafgólf O , O kapellu O af O kapellu O » O ( O 75 O ) O . O Áhugi O Marcels B-Person á O kirkjum O gengur O eins O og O leiðarstef O gegnum O söguna O . O Roger B-Person Shattuck I-Person heldur O því O fram O í O greininni O « O Lost B-Miscellaneous and I-Miscellaneous Found I-Miscellaneous : I-Miscellaneous The I-Miscellaneous Structure I-Miscellaneous of I-Miscellaneous Proust I-Miscellaneous ' I-Miscellaneous s I-Miscellaneous Novel I-Miscellaneous » O að O lýsingin O á O hlutum O kirkjunnar O sé O myndhverfing O fyrir O byggingu O Leitarinnar B-Miscellaneous í O heild O sinni O . O Og O í O því O samhengi O skiptir O tímavíddin O máli O , O því O kirkjan O líkt O og O sagan O hefur O breyst O smám O saman O og O verið O lengi O í O byggingu O . O Proust B-Person notar O kirkjuna O einnig O sem O tæki O til O að O tengja O saman O sögur O , O t.d. O þegar O Marcel B-Person sér O kirkjuturninn O birtast O frá O ólíkum O sjónarhornum O . O Þá O er O athyglinni O aftur O beint O að O Combray B-Location , O sem O kirkjan O er O sameiningartákn O fyrir O . O Hún O verður O svo O hluti O af O þroskasögu O Marcels B-Person sem O rithöfundar O því O þegar O hann O byrjar O að O skrifa O eru O kirkjuturnar O yrkisefnið O . O Þar O með O eru O þeir O orðnir O hluti O sögunnar O um O tilurð O Leitarinnar B-Miscellaneous , O því O verkið O endar O á O því O að O Marcel B-Person ákveður O að O fylgja O eftir O rithöfundarköllun O sinni O , O og O skrifar O niður O söguna O sem O hann O hefur O rifjað O upp O fyrir O sjálfum O sér O . O Kirkjan O skipar O þennan O sess O vegna O þess O að O Marcel B-Person meðtekur O hana O sem O óviðjafnanlega O lífveru O , O auk O þess O að O hann O fær O staðfestingu O á O bókmenntaleika O hennar O í O lestri O . O Dómkirkjur O eru O nefnilega O eitt O af O því O sem O Marcel B-Person lærir O að O meta O af O uppáhaldsrithöfundinum O Bergotte B-Person . O Það O er O hins O vegar O stíll O Bergottes B-Person sem O heillar O hann O mest O ; O svo O mikið O að O hugsanir O hans O fara O að O hljóma O eins O og O setningar O höfundarins O . O Og O þegar O hann O rekst O á O sögur O í O bókum O Bergottes B-Person sem O líkjast O þeim O sem O hann O sjálfur O hefur O sagt O ömmu O sinni O , O þá O tekur O hann O það O til O marks O um O að O hann O sjálfur O geti O , O þrátt O fyrir O allt O , O hugsað O merkilegar O hugsanir O . O Með O miklum O lestri O nær O hann O hér O að O þroskast O á O bókmenntasviðinu O og O þokast O nær O því O að O geta O einn O daginn O sjálfur O orðið O rithöfundur O . O Bóklesturinn O gegnir O því O hlutverki O að O vera O æfing O fyrir O væntanlegt O ævistarf O , O eins O og O mælingarnar O hjá O Þórbergi B-Person fyrir O vísindastörf O . O Samfélaginu O sem O Marcel B-Person elst O upp O í O er O lýst O töluvert O í O þessum O hluta O , O ekki O síst O gegnum O vökult O auga O frænkunnar O , O en O einnig O með O persónunum O sem O er O dreift O nokkuð O jafnt O milli O stétta O . O Og O þetta O er O mjög O stéttskipt O samfélag O . O Léonie B-Person frænka O er O rík O ekkja O sem O þarf O ekki O að O vinna O og O hefur O þjónustufólk O . O Francoise B-Person er O komin O af O bændafólki O og O þarf O því O að O vinna O fyrir O sér O sem O þjónustukona O Léonie B-Person . O Faðir O Swann B-Person var O verðbréfasali O , O svo O hann O þarf O ekkert O að O vinna O ; O safnar O í O staðinn O listmunum O og O mætir O í O matarboð O . O Afi O Marcels B-Person var O líka O verðbréfasali O og O vegna O þess O að O þau O eru O af O sama O sauðahúsi O kemur O Swann B-Person í O heimsóknir O til O fjölskyldunnar O . O Þau O líta O hálfpartinn O niður O á O Swann B-Person því O hann O giftist O vafasamri O konu O , O en O í O raun O stendur O hann O hærra O í O virðingarstiganum O því O hann O umgengst O aðalsmenn O . O Verkfræðingurinn O Legrandine B-Person er O af O sömu O stétt O og O fjölskyldan O en O snobbar O fyrir O aðalsmönnum O og O vill O þess O vegna O ekki O kynna O hana O fyrir O systur O sinni O í O Balbec B-Location . O Hæst O í O þjóðfélagsstiga O Combray B-Location er O svo O greifynjan O af O Guermantes B-Location , O sem O Marcel B-Person dreymir O um O að O hitta O . O Marcel B-Person er O svo O taugaveiklað O og O viljalaust O barn O að O fjölskyldan O hefur O áhyggjur O af O framtíð O hans O . O Hans B-Person virðist O ekki O hafa O burði O til O að O verða O viðskiptamaður O , O en O samsamar O sig O listamönnum O og O listunnendum O eins O og O Vinteuil B-Person , O Bergotte B-Person og O Swann B-Person . O Í O þeim O hefur O hann O fyrirmyndir O þótt O að O þeir O njóti O takmarkaðrar O virðingar O í O samfélaginu O . O Þetta O er O ólíkt O Þórbergi B-Person sem O elst O upp O í O samfélagi O þar O sem O eina O markmiðið O sem O blasir O við O er O að O verða O bóndi O . O Þórbergur B-Person flytur O síðar O úr O Suðursveitinni B-Location og O nær O að O skapa O sjálfan O sig O þrátt O fyrir O þau O öfl O sem O móta O hann O í O æsku O . O Marcel B-Person elst O hins O vegar O upp O í O flóknara O samfélagi O þar O sem O fyrirmyndirnar O eru O fleiri O . O Það O er O til O braut O fyrir O tilfinninganæma O drengi O , O fjölskyldan O gerir O hálfpartinn O ráð O fyrir O því O að O hann O verði O listamaður O og O hvetur O hann O til O að O lesa O . O Þannig O að O hann O þarf O í O raun O ekki O að O brjótast O undan O þeim O væntingum O sem O samfélagið O hefur O til O hans O , O ólíkt O Þórbergi B-Person . O En O þeir O eiga O það O sameiginlegt O að O vera O á O skjön O við O fjölskyldur O sínar O . O Áður O en O lengra O er O haldið O er O vert O að O minnast O þess O að O Proust B-Person vildi O ekki O að O sagan O væri O lesin O sem O sjálfsævisaga O , O heldur O sem O skáldsaga O . O Hlutinn O um O Combray B-Location líkist O mest O sjálfsævisögu O , O og O í O honum O byggist O margt O á O ævi O Proust B-Person , O t.d. O dvaldi O hann O í O æsku O með O fjölskyldu O sinni O í O litlum O smábæ O , O en O ýmsir O aðrir O hlutar O tengjast O lítið O ævi O hans O . O Þetta O er O mikilvægt O í O ljósi O þess O að O Proust B-Person var O andstæðingur O ævisögulegu O rannsóknar-aðferðarinnar O í O bókmenntum O . O Hann O skrifaði O bók O gegn O hugmyndum O eins O helsta O bókmenntafræðings O Frakka B-Location á O 19. B-Date öld I-Date , O Charles B-Person Augustin I-Person Saint-Beuve I-Person , O sem O var O talsmaður O þeirrar O aðferðar O . O Hún O hét O Contre B-Miscellaneous Saint-Beuve I-Miscellaneous , O eða O Gegn B-Miscellaneous Saint-Beuve I-Miscellaneous , O og O þar O hafnar O hann O þeirri O kenningu O að O til O að O skilja O skáldverk O þurfi O að O þekkja O ævi O höfundarins O . O Sjálfsævisögur O hljóta O að O vera O sú O bókmenntagrein O sem O liggur O best O við O túlkun O út O frá O ævisögulegu O aðferðinni O . O Þær O fjalla O um O ævi O höfundarins O svo O víðtæk O þekking O á O staðreyndum O um O líf O hans O hlýtur O að O koma O að O gagni O fyrir O túlkandann O . O Þrátt O fyrir O þetta O , O eða O kannski O vegna O þess O , O skrifar O Proust B-Person skáldsöguna O Í B-Miscellaneous leit I-Miscellaneous að I-Miscellaneous glötuðum I-Miscellaneous tíma I-Miscellaneous sem O er O sviðsett O sjálfsævisaga O . O Maður O hlýtur O að O spyrja O sig O : O Hvað O ætlaði O Proust B-Person sér O með O því O að O skrifa O skáldsögu O um O mann O sem O heitir O sama O nafni O og O lifir O mjög O svipaða O ævi O ? O Slík O saga O hlýtur O oftar O en O ekki O að O vera O túlkuð O sem O sjálfsævisaga O hans O . O Svarið O tengist O að O einhverju O leyti O hræringum O í O módernisma O á O þessum O tíma O . O Margir O höfundar O , O eins O og O t.d. O James B-Person Joyce I-Person og O Virginia B-Person Woolf I-Person , O lögðu O áherslu O á O upplifanir O og O skynjanir O sjálfsins O , O sem O þau O lýstu O m.a. O með O vitundarflæði O . O Hjá O þeim O er O það O ekki O endilega O « O sjálfsævisögulegt O » O sjálf O sem O skiptir O máli O . O Tilraunir O Proust B-Person með O hið O sjálfsævisögulega O sjálf O eru O af O svipuðum O toga O . O Í O þessari O umfjöllun O skiptir O það O kannski O ekki O svo O miklu O máli O hvort O Leiðin B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous sé O sjálfsævisaga O Proust B-Person , O eða O bara O hins O sviðsetta O sögumanns O , O svo O lengi O sem O sagan O er O trúverðug O . O Margir O hafa O einmitt O bent O á O að O sagan O er O einstaklega O trúverðug O , O t.d. O Cynthia B-Person Gamble I-Person : O Kannski O væri O best O að O kalla O verkið O skáldævisögu O , O en O það O mikilvægasta O er O að O Proust B-Person nær O að O plata O lesandann O til O að O trúa O því O að O hann O sé O að O lýsa O raunveruleikanum O . O Næst O ætla O ég O að O skoða O sjálfssköpunina O eins O og O hún O kemur O fram O í O köflunum O um O leiðirnar O tvær O . O Þær O vísa O til O ferðalaga O , O Marcel B-Person fer O eitthvert O , O verður O eitthvað O og O þroskast O . O William B-Person C. I-Person Carter I-Person heldur O því O fram O að O leiðirnar O séu O táknrænar O fyrir O það O að O sögumaðurinn O « O kannar O tvær O leiðir O þess O heims O sem O hann O elst O upp O í O - O leið O aðalsmanna O landsbyggðarinnar O og O salónanna O í O París B-Location » O . O Túlkunin O miðar O við O Leitina B-Miscellaneous í O heild O og O hann O vísar O til O þess O að O leiðin O til O Méséglise B-Location liggur O fram O hjá O garði O Swanns B-Person , O sem O er O tíður O gestur O í O helstu O salónum O Parísar B-Location , O og O að O leiðin O til O Guermantes B-Location dregur O nafn O sitt O af O aðalsætt O sveitarinnar O . O Hér O verður O einungis O miðað O við O Leiðina B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous og O leiðirnar O því O túlkaðar O aðeins O öðruvísi O ; O í O grófum O dráttum O þannig O að O hin O fyrri O fjalli O um O þroska O Marcels B-Person í O kynferðis- O og O ástarmálum O , O en O hin O síðari O um O þroska O hans O á O bókmenntasviðinu O . O 3.3. O Leiðin O til O Méséglise B-Location - O sjálfsvitund O og O kynþroski O Á O leiðinni O til O Méséglise B-Location mætir O Marcel B-Person dóttur O herra O Swann B-Person , O Gilberte B-Person , O sem O þekkir O rithöfundinn O Bergotte B-Person . O Hann O verður O að O sjálfsögðu O bálskotinn O um O leið O og O hann O sér O hana O . O Þegar O hann O hittir O hana O upplifir O hann O það O á O mjög O undarlegan O hátt O , O sem O er O lýsandi O fyrir O persónuleika O hans O . O Í O fyrsta O lagi O er O það O athyglisvert O að O hann O segist O ekki O hafa O næga O athyglisgáfu O til O að O merkja O augnlitinn O , O en O samt O tilkynnir O hann O að O augun O hafi O í O raun O verið O svört O . O Hann O hlýtur O að O hafa O komist O að O því O síðar O að O augun O voru O svört O , O því O hvernig O hefði O hann O annars O vitað O að O minningin O um O bláu O augun O væri O röng O . O Í O öðru O lagi O sýnir O þetta O hvernig O Marcel B-Person fegrar O eigin O upplifanir O - O hann O sér O það O sem O hann O vill O sjá O - O og O hann O var O búinn O að O ákveða O að O elska O Gilberte B-Person strax O og O hann O frétti O að O hún O þekkti O Bergotte B-Person . O Auk O þess O markar O atburðurinn O tímamót O í O lífi O Marcels B-Person , O því O nú O er O hann O skotinn O í O stelpu O . O Það O verða O hvörf O í O þessum O kafla O vegna O aukinnar O sjálfsmeðvitundar O , O sem O líkjast O þeim O sem O verða O í O Steinarnir B-Miscellaneous tala I-Miscellaneous í O 14. O kafla O þegar O Bergur B-Person hleypur O með O hattinn O inn O í O kirkjuna O . O Marcel B-Person fer O að O leggja O í O vana O sinn O að O ganga O einsamall O » O ( O 158 O ) O og O í O framhaldi O af O því O vaknar O hann O til O vitundar O um O að O hann O er O aðskiljanlegur O frá O öðrum O mönnum O : O « O mér O lærðist O að O sömu O tilfinningar O ríkja O ekki O samtímis O hjá O öllum O mönnum O , O með O fyrirfram O ákveðnum O hætti O » O ( O 160 O ) O . O Og O hann O áttar O sig O líka O á O því O að O fólk O tjáir O ekki O tilfinningar O sínar O beint O og O af O hreinskilni O : O « O misræmið O milli O tilfinninga O og O tjáningar O sló O mig O í O fyrsta O skipti O » O ( O 160 O ) O . O Svo O virðist O sem O hann O sé O að O eldast O og O þroskast O og O draumur O hans O um O að O bóndakona O holdgerist O fyrir O augum O hans O styður O þann O lestur O . O Hann O fær O hins O vegar O ekki O að O umgangast O Gilberte B-Person og O engin O bóndakona O birtist O . O Smám O saman O sættir O Marcel B-Person sig O við O það O að O hann O muni O ekki O hitta O neina O stúlku O til O að O vefja O örmum O á O göngum O sínum O . O Hann O hættir O að O trúa O á O ímyndanir O sínar O og O hugsun O hans O verður O raunsærri O . O Hér O er O á O ferð O mikil O gerjun O . O Hann O er O orðinn O meðvitaður O um O að O eigin O órar O eru O ekki O raunverulegir O . O Áður O var O veruleikinn O sveipaður O töfrum O skáldsögunnar O , O eins O og O veruleiki O barns O . O Nú O er O eins O og O hann O sé O orðinn O fullorðnari O og O veruleikinn O er O eins O og O vanaleg O umgjörð O eða O járnbrautarvagn O sem O hann O ferðast O um O í O . O Og O hann O er O meðvitaður O um O að O órarnir O eru O uppspuni O eins O og O skáldsaga O sem O hann O les O til O að O skemmta O sér O . O Þegar O hann O er O hættur O að O ímynda O sér O kynlíf O verður O Marcel B-Person vitni O að O kynlífi O nokkrum O árum O síðar O þegar O hann O gægist O inn O um O gluggann O hjá O fröken O Vinteuil B-Person sem O stundar O kynlíf O með O vinkonu O sinni O . O Kynlíf O þeirra O er O afbrigðilegt O því O þær O nota O mynd O af O nýlátnum O föður O hennar O « O fyrir O helgisiðakenndar O vanhelganir O » O ( O 167 O ) O . O Þegar O Marcel B-Person hefur O orðið O vitni O af O þessu O er O hann O ekki O lengur O saklaust O barn O . O Kaflinn O um O leiðina O til O Méséglise B-Location fjallar O öðrum O þræði O um O kynþroska O Marcels B-Person og O aukna O vitund O um O ástina O og O kynlíf O . O Hann O hefst O á O saklausri O ást O Marcels B-Person og O blautum O draumum O , O en O endar O svo O á O því O að O hann O verður O vitni O að O dekkri O hlið O kynlífs O . O Marcel B-Person verður O hins O vegar O ljóst O við O þessa O sýn O « O hvað O herra O Vinteuil B-Person sálugi O hafði O uppskorið O að O launum O fyrir O allar O þjáningarnar O sem O hann O hafði O þolað O vegna O dóttur O sinnar O í O lifanda O lífi O » O ( O 168 O ) O . O Vinteuil B-Person er O , O ásamt O Bergotte B-Person , O fulltrúi O fyrir O stétt O listamanna O í O sögunni O , O því O hann O er O tónskáld O . O Og O hér O verður O hann O vitni O að O hlutskipti O listamanns O sem O fær O engin O laun O í O lifanda O lífi O og O er O svívirtur O eftir O dauðann O . O Meðferð O fröken O Vinteuil B-Person á O föður O sínum O er O hliðstæð O við O framkomu O Gilberte B-Person gagnvart O Marcel B-Person þegar O þau O hittast O . O Hún O starir O á O hann O með O glotti O sem O hann O túlkar O sem O « O vott O um O ýtrustu O fyrirlitningu O » O og O gerir O hreyfingu O með O hendinni O sem O hann O skilur O sem O « O vísvitandi O móðgun O » O ( O 148 O ) O . O Eftir O þennan O fund O hefur O hann O með O sér O « O fyrsta O hugboð O hamingjunnar O sem O drengjum O af O [ O hans O ] O toga O er O meinað O vegna O óyfirstíganlegra O náttúrulögmála O » O ( O 149 O ) O . O Herra O Vinteuil B-Person virðist O vera O « O drengur O af O hans O toga O » O , O miðað O við O hvernig O hamingjan O forðast O hann O , O og O í O þann O flokk O mætti O setja O Swann B-Person . O Þeir O eru O óheppnir O í O ástarmálum O og O Marcel B-Person samsamar O sig O með O þeim O . O Það O verður O sérstaklega O greinilegt O í O II. O bindi O Leiðarinnar B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous þar O sem O sjúklegu O ástarsambandi O Swanns B-Person og O Odette B-Person er O stillt O upp O við O hlið O þráhyggju O Marcels B-Person gagnvart O Gilberte B-Person . O Það O er O kannski O aðalmálið O í O leiðinni O til O Méséglise B-Location að O Marcel B-Person fer O að O trúa O því O að O hann O og O « O drengir O af O hans O toga O » O , O ef O til O vill O næmar O listamannssálir O , O séu O óhamingjusamir O í O ástarmálum O . O Í O greininni O « O Proust B-Miscellaneous ' I-Miscellaneous s I-Miscellaneous Narrator I-Miscellaneous » O heldur O Brian B-Person Rogers I-Person því O fram O að O allar O persónur O verksins O virki O sem O speglar O fyrir O vaxandi O vitund O Marcels B-Person . O Þeim O megi O svo O skipta O í O tvo O flokka O : O « O þá O hvers O speglun O er O meira O og O minna O samhljóma O þeirri O sýn O sem O er O að O þróast O hjá O sögumanninum O , O og O þá O sem O endurkasta O svo O andstæðu O og O fjandsamlegu O ljósi O [ O ... O ] O að O þeir O láta O hann O efast O um O gildi O eða O þýðingu O allrar O listrænnar O köllunnar O í O hans O innri O heimi O . O » O Í O fyrri O flokknum O eru O listamennirnir O Vinteuil B-Person , O Bergotte B-Person og O málarinn O Elstir B-Person , O en O í O seinni O flokknum O er O m.a. O Swann B-Person sem O reynist O á O endanum O slæm O fyrirmynd O . O Það O er O tvennt O mikilvægt O í O þessari O túlkun O : O annars O vegar O að O Marcel B-Person speglar O sig O í O þeim O persónum O sem O hann O mætir O , O og O hins O vegar O að O þær O eru O flokkaðar O eftir O því O hvort O þær O hafa O góð O eða O slæm O áhrif O á O listræna O sýn O hans O . O Það O skiptir O máli O fyrir O leiðina O til O Guermantes B-Location sem O fjallar O um O köllun O Marcels B-Person til O að O verða O rithöfundur O . O 3.4. O Leiðin O til O Guermantes B-Location - O Leitin O að O yrkisefni O Næst O vindur O sögumaðurinn O sér O í O að O segja O frá O leiðinni O til O Guermantes B-Location . O Nafnið O á O leiðinni O er O hlaðið O merkingu O , O því O Guermantes B-Location er O nafnið O á O aðalsætt O héraðsins O sem O á O Combray B-Location . O Hún O er O hæst O í O þjóðfélagsstiganum O og O greifynjan O af O Guermantes B-Location lætur O rúlla O út O rauða O dreglinum O þegar O hún O mætir O í O kirkjuna O . O Leiðina O til O Guermantes B-Location má O því O ekki O aðeins O skilja O sem O leiðina O að O kastala O Guermantesættarinnar B-Miscellaneous , O heldur O líka O sem O leiðina O á O topp O mannvirðingarstigans O . O Marcel B-Person er O gagntekinn O af O aðalsmönnum O og O er O með O frúna O af O Guermantes B-Location á O heilanum O . O « O Ég O lét O mig O dreyma O um O frúna O af O Guermantes B-Location , O að O hún O boðaði O mig O á O sinn O fund O , O yfirkomin O af O skyndilegri O löngun O til O að O hitta O mig O » O ( O 176 O ) O . O Hann O lætur O sig O dreyma O um O að O hún O vilji O ólm O heyra O ljóðin O hans O . O Sögumaðurinn O talar O fyrr O í O sögunni O um O að O heilsuleysi O hans O og O skortur O á O viljastyrk O hafi O gert O framtíð O hans O óvissa O , O en O með O því O að O gerast O rithöfundur O sér O hann O tækifæri O til O að O eyða O þeirri O óvissu O . O Þó O er O ljón O í O veginum O : O skortur O á O yrkisefni O . O Þegar O hann O leiðir O hugann O að O efni O ljóðanna O sem O hann O myndi O fara O með O fyrir O frúna O af O Guermantes B-Location þá O grípur O hann O í O tómt O . O Það O er O ekki O skrýtið O að O hann O skorti O yrkisefni O með O « O óendanlega O heimspekilega O dýpt O » O , O því O hvaða O efni O uppfyllir O þessi O skilyrði O ? O En O þar O sem O hann O getur O ekki O fundið O þvílíkt O efni O viðurkennir O hann O hæfileikaleysi O sitt O og O hugsun O hans O verður O jarðbundnari O . O Marcel B-Person kemst O niður O úr O heimi O ímyndana O og O hugaróra O inn O í O raunveruleikann O . O Hann O áttar O sig O á O því O að O hann O er O « O til O á O alveg O sama O hátt O og O aðrir O menn O , O að O ég O myndi O eldast O og O deyja O eins O og O þeir O » O ( O 177 O ) O . O Þegar O hann O sér O frúna O af O Guermantes B-Location í O kirkju O áttar O hann O sig O líka O á O því O að O hún O er O ekki O « O úr O öðru O efni O en O aðrir O dauðlegir O menn O » O ( O 178 O ) O , O hún O líkist O meira O að O segja O læknisfrúm O og O konum O smákaupmanna O . O Hann O hættir O leitinni O að O yrkisefni O og O leiðir O í O staðinn O hugann O að O hinu O fallega O umhverfi O leiðarinnar O til O Guermantes B-Location . O Hann O einbeitir O sér O að O skynjunum O sínum O og O reynir O að O brjóta O þær O til O mergjar O á O svipaðan O hátt O og O bragðið O af O magðalenukökunni O . O Það O sem O Marcel B-Person gerir O og O á O endanum O leiðir O til O þess O að O hann O nær O að O skrifa O blaðsíðu O af O texta O sem O hann O er O ánægður O með O , O er O ekki O ólíkt O því O sem O Bergur B-Person aðhefst O í O lokin O á O Steinarnir B-Miscellaneous tala I-Miscellaneous . O Bergur B-Person situr O uppi O á O húsþaki O og O horfir O upp O í O hlíðina O á O það O hvernig O steinninn O birtist O þegar O sólin O skín O á O hann O . O En O Marcel B-Person staldrar O við O á O göngu O sinni O til O að O grandskoða O m.a. O steina O : O Þrátt O fyrir O miklar O tilraunir O nær O hann O ekki O að O komast O bak O við O skynjanir O sínar O fyrst O um O sinn O . O En O hann O heldur O áfram O þessum O nákvæmu O skoðunum O , O sem O líkjast O rannsóknum O Bergs B-Person , O og O á O endanum O gerir O hann O uppgötvun O sem O honum O finnst O hann O verða O að O skrifa O niður O . O Það O er O þegar O hann O fær O far O í O vagni O með O Percepied B-Person lækni O sem O er O á O leið O í O sjúkravitjun O í O Martinville-le-sec B-Location . O Á O leiðinni O sér O hann O kirkjuturnana O í O Martinville B-Location og O turninn O í O Vieuxvicq B-Location birtast O og O hverfa O á O víxl O út O af O hlykkjóttum O veginum O . O Þessi O sýn O hefur O áhrif O á O hann O og O vegna O þess O að O honum O býðst O ekki O nein O önnur O afþreying O í O vagninum O þá O hugsar O hann O um O hana O nóg O til O að O brjóta O hana O til O mergjar O . O Með O honum O « O kviknaði O ný O skynjun O sem O hugurinn O bjó O í O búning O orða O » O ( O 183 O ) O , O svo O hann O hann O skrifar O orðin O niður O . O Þessi O orð O birtast O í O tæplega O einnar O blaðsíðu O langri O tilvitnun O á O bls. O 184 O . O Þetta O prósaljóð O er O hugverk O sem O gegnir O sams O konar O hlutverki O í O þroskasögu O Marcels B-Person og O vísindatilraunin O og O kenningarnar O í O sögu O Þórbergs B-Person . O Marcel B-Person hefur O nú O náð O þeim O vitsmunalega O þroska O að O geta O hugsað O frumlegar O hugsanir O . O Þar O með O er O rithöfundadraumurinn O aftur O kominn O á O dagskrá O . O Þetta O er O auk O þess O eins O og O Brian B-Person Rogers I-Person hefur O bent O á O « O fyrsta O skissan O , O ófullþroska O vísir O að O fullgerðri O skáldsögu O sögumannsins O » O . O Nú O hefur O Marcel B-Person fundið O leið O til O Guermantes B-Location , O þ.e. O leið O til O að O klífa O þjóðfélagsstigann O svo O hann O geti O umgengist O aðalsmenn O . O Með O því O að O brjóta O til O mergjar O skynjanir O sínar O hefur O hann O fundið O yrkisefni O sem O getur O fleytt O honum O áfram O á O rithöfundabrautinni O , O og O þannig O gæti O hann O í O framtíðinni O vakið O athygli O frúarinnar O af O Guermantes B-Location á O ljóðum O sínum O . O Hann O er O svo O ánægður O með O þetta O að O hann O skoppar O um O í O fögnuði O og O syngur O eins O og O hæna O . O Þetta O er O annað O hugarástandið O sem O leiðin O til O Guermantes B-Location kennir O honum O að O þekkja O í O sjálfum O sér O . O Hitt O ástandið O grípur O hann O á O leiðinni O heim O þegar O hann O áttar O sig O á O því O að O hann O þarf O að O fara O að O sofa O án O þess O að O fá O koss O frá O mömmu O sinni O . O Þá O verður O hann O sorgmæddur O , O kvíðinn O og O angistarfullur O . O Þetta O eru O tvær O öfgar O tilfinningalífsins O og O það O var O « O Guermantes-leiðin B-Miscellaneous sem O kenndi O [ O honum O ] O að O greina O þessi O hugarástönd O sem O eiga O til O að O skiptast O á O » O ( O 186 O ) O . O Leiðirnar O til O Guermantes B-Location og O Méséglise B-Location hafa O mikil O áhrif O á O sjálfsvitund O Marcels B-Person vegna O þess O að O þær O eru O umhverfið O sem O móta O hann O þegar O hann O er O ennþá O mótanlegur O og O er O að O læra O að O þekkja O sjálfan O sig O . O « O Ég O var O opinn O fyrir O hlutum O og O fólki O þegar O ég O átti O leið O þar O um O og O þessvegna O eru O hlutirnir O og O fólkið O sem O þær O komu O mér O í O kynni O við O hið O eina O sem O ég O tek O ennþá O gilt O og O veitir O mér O ennþá O ánægju O » O ( O 186-87 O ) O . O Í O lok O sögunnar O frá O Combray B-Location hefur O Marcel B-Person þroskast O , O lært O að O þekkja O eigin O tilfinningar O og O fundið O köllun O sína O . O Þannig O hefur O hann O harðnað O og O mótast O af O umhverfinu O . O Að O lokum O aðeins O um O endirinn O ; O hann O gefur O oft O vísbendingu O um O aðalatriðið O . O Síðustu O setningar O Leiðarinnar B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous fjalla O um O hverfulleika O staða O : O Þessi O hugsun O virðist O liggja O að O baki O hjá O bæði O Proust B-Person og O Þórbergi B-Person . O Þeir O eru O báðir O í O sínum O verkum O að O endurskapa O tiltekna O staði O sem O nú O eru O glataðir O . O Staðirnir O eru O ef O til O vill O ennþá O til O í O rúminu O , O en O allt O samfélagið O hefur O breyst O og O « O hughrifin O sem O voru O uppistaðan O í O lífi O » O íbúanna O koma O aldrei O aftur O . O En O það O eru O einmitt O hughrifin O sem O móta O sjálf O sögupersóna O þeirra O og O ýta O þeim O í O átt O að O því O sem O þeir O eiga O eftir O að O verða O Niðurstöður O Nú O þegar O öllu O hefur O verið O á O botninn O hvolft O Loks O er O komið O að O því O að O taka O saman O þær O niðurstöður O sem O samanburðurinn O leiddi O í O ljósarins O . O Fyrst O ber O að O nefna O að O viðleitnin O til O að O endurskapa O æskuslóðirnar O sameinar O þá O Proust B-Person og O Þórberg B-Person . O Staðarlýsingin O er O mjög O mikilvæg O hjá O báðum O . O Þeir O beina O athyglinni O ekki O endilega O að O atburðum O eða O fólki O , O heldur O umhverfinu O og O hlutunum O sem O mótuðu O þá O þegar O þeir O voru O óharðnaðir O . O Þeir O reyna O að O endurheimta O þann O horfna O heim O og O þá O þá O glötuðu O paradís O þar O sem O þeir O sjálfir O urðu O til O . O Bæði O verkin O eru O þroskasögur O og O fjalla O um O tilurð O sjálfsins O . O Bygging O þeirra O er O því O að O mörgu O leyti O svipuð O , O en O það O var O ein O af O ástæðunum O fyrir O því O að O ég O valdi O þau O til O samanburðar O . O Þær O hefjast O á O miklum O samfélags- O og O staðarlýsingum O . O Svo O taka O við O bernskuminningar O með O engum O sérstökum O söguþræði O sem O skapa O þeimví O tímalausan O goðsagnablæ O . O Aðalpersónurnar O eru O fyrst O um O sinn O aðgerðarslausir O áhorfendur O sem O drekka O í O sig O umhverfið O , O en O fara O smám O saman O að O athafna O sig O meira O sjálfstætt O . O Í O báðum O verkum O er O það O tekið O sérstaklega O fram O þegar O persónurnar O fara O að O ganga O einar O um O sveitina O og O þaðá O tengt O við O aukna O sjálfsmeðvitund O . O Þæeir O eiga O það O sameiginlegt O að O hafa O næma O skynjun O sameiginlega O og O veita O ýmsum O hlutum O í O umhverfinusins O mikla O athygli O . O Þæeir O rembast O við O að O brjóta O til O mergjar O skynjunanir O sínar O og O hafa O úthald O til O að O hlusta O eftir O « O nið O aldanna O » O . O Þessi O hæfileiki O fleytir O þeim O áfram O til O aukins O þroska O hvorrium O á O sínu O sviði O . O Þórbergur B-Person framkvæmir O vísindatilraun O sem O verður O áfangi O í O hans O ævistarfi O og O Marcel B-Person skrifar O fyrsta O vísinn O að O þeirri O miklu O skáldsögu O sem O hann O á O eftir O að O skrifa O síðar O . O Hugverkin O marka O endapunkt O í O sögunum O sem O fjalla O um O hvernig O sjálfið O verður O til O og O þroskast O í O ákveðnu O umhverfi O þangað O til O það O einstaklingurinn O fer O að O hugsa O sjálfstætt O . O Þórbergur B-Person og O Proust B-Person nota O svipaða O aðferð O til O að O lýsa O umhverfinu O og O samfélaginu O . O Þeir O láta O persónur O sínar O í O áhorfendahlutverk O . O Bergur B-Person , O Marcel B-Person og O Léonie B-Person frænka O rannsaka O umhverfi O sitt O af O gríðarlegri O forvitni O , O og O þess O vegna O fær O lesandinn O nákvæma O lýsingu O á O því O . O Rannsóknir O þeirra O á O umhverfinu O eru O athyglisverðar O meðal O annars O vegna O þess O að O frumleg O hugsun O þeirra O sprettur O úr O því O sem O Þórbergur B-Person kallar O að O tala O við O steina O » O og O Marcel B-Person að O brjóta O til O mergjar O skynjanir O » O , O þ.e.a.s. O úr O því O að O lífgera O umhverfið O . O Þannig O verða O upplifanir O þeirra O persónulegar O og O sérstakar O . O Rannóknir O þeirra O eru O líka O áhugaverðar O vegna O þess O að O minningar O þeirra O fylgja O nákvæmri O skoðun O á O hlutum O . O Sagan O um O kökuátið O og O kenning O Prousts B-Person um O að O skynjunanir O á O hlutaum O geti O kveikt O á O ósjálfráða O minninu O eru O fræg O dæmi O . O Samanburðurðinn O við O Proust B-Person dró O það O framleiddi O leiddi O í O ljós O að O aðferð O Þórbergs B-Person er O að O ýmsu O leyti O svipuð O . O Hann O lýsir O hlutum O af O mikilli O nákvæmni O . O Af O þeirri O nákvæmu O athygli O , O en O af O henni O spretta O minningar O vegna O þess O að O frásagnir O þar O sem O hlutirnir O koma O fyrir O fléttast O inn O í O lýsingarnar O . O Af O þessu O er O einnig O freistandi O að O draga O þá O ályktun O að O minnið O og O sköpunargáfan O starfi O á O svipaðan O hátt O . O Minnið O og O sköpunargáfan O hljóta O að O vera O þeir O þættir O sem O móta O sjálfsævisöguleg O verk O mest O . O Samanburðurinn O á O Steinarnir B-Miscellaneous tala I-Miscellaneous og O Leiðinni B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous hefur O verið O frjósamur O meðal O annars O vegna O þess O að O höfundarnir O höfðu O ólíka O afstöðu O til O þess O hvaða O hlutverki O minni O og O sköpun O gegndu O í O skrifunum O . O Því O er O staða O verkanna O ólík O með O tilliti O til O marka O sjálfsævisögunnar O við O aðrar O greinar O ólík O og O samanburðurinn O varð O bitastæðari O frá O fræðilegu O sjónarmiði O . O Greiningin O á O Steinunum B-Miscellaneous sýndi O samt O að O það O var O ekki O alveg O rétt O að O skilgreina O verkið O sem O endurminningar O þ. O Því O í O lok O sögunnar O þróast O textinn O yfir O í O stílfærða O sjálfstjáningu O af O svipuðum O toga O og O í O Ofvitanum B-Miscellaneous og O Íslenskum B-Miscellaneous aðli I-Miscellaneous . O Því O væri O kannski O best O að O flokka O hana O sem O skáldævisögu O , O eins O og O Soffía B-Person Auður I-Person Birgisdóttir I-Person hefur O fært O rök O fyrir O . O Hér O að O ofan O var O minnst O á O það O heimildagildi O sem O Þórbergur B-Person vildi O að O sagan O hefði O og O það O notað O sem O rök O fyrir O því O að O hún O væri O endurminningar O . O En O Leiðin B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous , O sem O ég O staðsetti O á O mörkum O sjálfsævisögu O og O skáldsögu O , O hefur O ekki O síður O verið O lesin O sem O skýrsla O um O sinn O stað O og O tíma O . O Á O þetta O hlutverk O Leitarinnar B-Miscellaneous hefur O Proust-fræðingurinn B-Miscellaneous Malcolm B-Person Bowie I-Person bent O : O « O The O novel O has O been O pressed O into O service O as O a O source-book O for O the O social O history O of O late O nineteenth O century O France B-Location , O and O has O acted O as O an O informal O guide O to O the O sensibilities O , O manners O , O tastes O and O fashions O of O the O period O . O » O Á O þessu O sést O vel O vandi O þess O að O skilgreina O verkin O , O og O hér O verður O ekki O kveðið O á O um O endanlega O niðurstöðu O í O því O máli O . O Samt O sem O áður O er O ljóst O að O einhvers O konar O sjálfstjáning O og O sjálfssköpun O fer O fram O í O verkunum O og O því O eru O þetta O sjálfsævisögulegir O textar O . O Báðir O höfundarnir O ná O með O sínum O skrifum O kjarnanum O í O kenningu O Foucaults B-Person um O fagurfræði O sjálfsins O . O Það O er O að O segja O þeir O gera O líf O sitt O að O listrænum O efnivið O e. O En O hvor O með O sínum O hætti O . O Þórbergur B-Person vegna O þess O að O hann O nær O að O skapa O sjálfan O sig O á O frumlegan O hátt O þrátt O fyrir O þau O öfl O sem O reyna O að O móta O hann O . O Hann O kemur O úr O samfélagi O þar O sem O eina O fyrirsjáanlega O starfið O er O að O verða O bóndi O en O lætur O það O ekki O stöðva O sig O . O Proust B-Person kemur O úr O flóknara O samfélagi O þar O sem O fleiri O fyrirmyndir O eru O í O boði O . O En O það O er O óvíst O hvort O hann O er O yfirhöfuð O að O skapa O sjálfan O sig O í O verki O sínu O , O þar O sem O hann O kallar O það O skáldsögu O . O Hins O vegar O er O ótvírætt O að O líf O hans O sjálfs O er O sá O listræni O efniviður O sem O hann O vinnur O söguna O upp O úr O . O Athyglin O sem O beinist O að O sjálfinu O veldur O hugsanlega O mestua O um O muninnum O á O verkunum O . O Hann O má O ef O til O vill O skýra O með O ólíkum O menningarlegum O bakgrunni O . O Sjálfið O fær O miklu O meira O pláss O hjá O Proust B-Person enda O er O hans O verk O hans O ákveðin O tilraun O með O hið O sjálfsævisögulega O sjálf O , O sem O tengist O hræringum O í O módernismansum O í O upphafi O aldarinnar O . O Sögunni O er O kannski O best O lýst O þannig O að O sjálfið O sé O þanið O út O í O yfirstærð O . O Frásögnin O inniheldur O það O sem O andvaka O maður O hugsar O um O nætur O og O það O er O varla O til O neitt O sjálfhverfara O en O það O . O Sviðsetti O sögumaðurinn O hjá O Proust B-Person gefur O texta O hans O öðruvísi O tón O . O Hann O minnir O á O persónulega O essayju O meðan O Þórbergur B-Person skrifar O á O köflum O í O einhvers O konar O skýrslustíl O . O Þá O kafla O þar O sem O Þórbergur B-Person hliðrar O sér O hjá O því O að O tala O um O sjálfan O sig O má O rekja O til O uppruna O hans O í O frumstæðu O bændaþjóðfélagi O þar O sem O aðrir O hlutir O teljast O í O frásögur O færandi O en O í O þróaðri O samfélögum O . O Annar O stór O munur O á O verkunum O er O að O Proust B-Person fjallar O heilmikið O um O kynþroskann O , O ást O og O kynlíf O . O Sá O þáttur O þroskasögunnar O er O alveg O jafn O veigamikill O og O bókmenntirnar O . O Þórbergur B-Person fjallar O ekkert O um O kynferðismál O því O Steinarnir B-Miscellaneous fjalla O um O árin O fyrir O kynþroskann O . O Hann O lýsir O því O einu O sinni O þegar O naut O fer O upp O á O kú O , O en O segir O um O leið O að O hann O hafi O aldrei O orðið O var O við O að O fólkið O gerði O neitt O þvílíkt O . O Upplýsingarnar O sem O koma O fram O í O « O Endurfæðingakrónikunni B-Miscellaneous » O eru O merkilegar O í O þessu O samhengi O , O því O sú O stefna O sem O Þórbgergur B-Person hefur O aðhyllist O í O lífinu O kúvendist O þegar O hann O fær O náttúru O til O kvenna O . O Hann O missir O alla O mælinga- O og O vísindaáráttu O og O fer O að O yrkja O , O eitthvað O sem O hann O minnist O ekkert O á O í O Steinunum B-Miscellaneous . O Hann O fjallar O svo O mikið O um O kynhvötina O , O ástina O og O yrkingar O í O Íslenskum B-Miscellaneous aðli I-Miscellaneous og O Ofvitanum B-Miscellaneous . O Þetta O er O merkilegt O í O samanburði O við O Leiðina B-Miscellaneous til I-Miscellaneous Swann I-Miscellaneous því O þar O tengjast O skrifin O og O kynhvötin O líka O sterkum O böndum O . O Ef O það O ætti O að O halda O áfram O með O þessa O rannsókn O tel O ég O að O það O væri O mjög O áhugavert O að O bera O saman O ástarsamband O Þórbergs B-Person og O elskunnar O hans O við O samband O Marcels B-Person og O Gilberte B-Person ; O og O Swann B-Person og O Odette B-Person . O Mesti O munurinn O er O augljóslega O sá O að O Marcel B-Person elst O upp O í O París B-Location og O Combray B-Location við O allsnægtir O en O Þórbergur B-Person við O töluverða O fátækt O í O Suðursveit B-Location . O Á O stórhátíðum O í O sveitinni O býður O fólkið O upp O á O mylsnur O sem O hafa O hefur O dottið O hrotið O af O borði O hámenningarinnar O í O Frakklandi B-Location . O Marcel B-Person langar O « O ekki O til O neins O meira O en O að O upplifa O óveður O við O sjó O » O ( O 197 O ) O . O En O óveður O við O sjó O er O hversdagslegur O veruleiki O í O Suðursveit B-Location þar O sem O hýbílin O eru O auk O þess O byggð O úr O svo O lélegum O efnum O að O þegar O fer O að O hvessa O í O lokin O á O Steinarnir B-Miscellaneous tala I-Miscellaneous « O rýkur O [ O Þórarinn B-Person föðurbróðir O ] O í O að O tína O á O baðstofuþekjuna O þung O járn O úr O frönskum O ströndum O og O franska O siglupalla O , O sem O hann O hafði O safnað O að O sér O til O hvassviðrisdaganna O með O fyrirhyggju O » O ( O 156 O ) O . O